Μαίρη Πισκουλιάν Μάρτιος- Ιούνιος 2019, τεύχος 100
Ο Λεβόν Σαντ, το όνομα του οποίου φέρει η Αρμενική Προνεολαία (Μπαντεναγκάν) της Θεσσαλονίκης, υπήρξε ένας από τους ιδρυτές του Χαμασκαΐν. Ήταν πολυγραφότατος θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος και ποιητής. Ο Σαντ πίστευε ακράδαντα στη σπουδαιότητα της μόρφωσης για τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας. Αυτό προσπάθησε να εμφυσήσει στους μαθητές του, δημιουργώντας μια μοναδική παιδαγωγική ατμόσφαιρα στο Κολλέγιο Χαμασκαΐν Τζεμαράν στη Βυρηττό, του οποίου ήταν ιδρυτής και διευθυντής μέχρι τον θάνατό του το 1951. Ο Λεβόν Σαντ γεννήθηκε στις 6 Απριλίου 1869, στην Κωνσταντινούπολη, ως Λεβόν Ναχασμπετιάν. Φοίτησε στη Θεολογική Σχολή Κεβορκιάν του Ετσμιατζίν και στη συνέχεια σε πανεπιστήμια της Γερμανίας και Ελβετίας, όπου σπούδασε Φυσική, Παιδική Ψυχολογία, Εκπαίδευση, Λογοτεχνία και Ιστορία. Μετά το 1899 επέστρεψε στον Καύκασο, και συγκεκριμένα στην Τιφλίδα, όπου δίδαξε σε αρμενικά σχολεία θηλέων. Έγινε μέλος της Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας όταν πρωτοσυστάθηκε, ενώ για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ασχολήθηκε με την εκπαίδευση, την πολιτική και τον ακτιβισμό. To 1920 ηγήθηκε διπλωματικής αποστολής του αρμενικού κράτους που μετέβη στη Μόσχα, προκειμένου να διαπραγματευθεί συνθήκη ειρήνης με τους μπολσεβίκους. Ο Σαντ αναγνωρίζεται ως ο σημαντικότερος θεατρικός συγγραφέας της αρμενικής λογοτεχνίας. Πραγματοποίησε τα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα στις αρχές της δεκαετίας του 1890. Έγραψε τα πρώτα βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν στη διδασκαλία και στη συνέχεια εξέδωσε μια σειρά σχολικών βιβλίων, μεταξύ των οποίων τα εξής: «Κραβορτασέρ» (μαθήματα σχολικού λόγου), «Λουσαπέρ» (Φωτιστής), «Μανγκαγκάν Ασχαρνέρ» (παιδικοί κόσμοι) και «Αϊππεναράν» (αλφαβητάριο). Παρόλο που ήταν τόσο αφοσιωμένος στις απαιτήσεις της σχολής, έβρισκε χρόνο για πρόσθετη δημιουργική δραστηριότητα, τόσο συγγραφική όσο και θεατρική. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τα έργα: «Αποχαιρετιστήριο απόγευμα» (1891), «Το ορεσίβιο κορίτσι» (1893), «Βερζίν» (1898), «Ο εγωιστής» (1903), το αριστούργημά του «Αρχαίοι θεοί» (1908), «Η πριγκίπισσα του πεσμένου κάστρου» (1923) και «Διψασμένες ψυχές» (1945). Ο Λεβόν Σαντ απεβίωσε στη Βυρηττό στις 29 Νοεμβρίου 1951.
|