Γιατί οι Αρμένιοι γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 6 Ιανουαρίου Εκτύπωση E-mail

van 1332Αρμενικό χειρόγραφο του 1332 από την περιοχή του Βαν

Αλέξανδρος-Μιχαήλ Χατζηλύρας

Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2015, τεύχος 87

Ζήσαμε άλλη μια εορταστική περίοδο Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς-Θεοφανίων. Όπως κάθε χρόνο, ενώ όλοι οι Χριστιανοί (εκτός από αυτούς που ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο) γιόρτασαν τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, οι Αρμένιοι γιόρτασαν μαζί με τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου. Το άρθρο αυτό σκοπό έχει να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους οι Αρμένιοι δεν γιορτάζουν τα Χριστούγεννα μαζί με τους άλλους λαούς.

Ξεκινούμε αναφέροντας ότι κανένας δεν γνωρίζει πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Ιησούς. Ωστόσο, με βάση διάφορα ιστορικά και επιστημονικά δεδομένα, εκτιμάται ότι θα πρέπει να γεννήθηκε μεταξύ 8 και 2 π.Χ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν γεννήθηκε το χειμώνα, αλλά μάλλον γύρω στην άνοιξη ή το φθινόπωρο. Εν πάσει περιπτώσει όμως, εκείνο που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι τα Χριστούγεννα άρχισαν να εορτάζονται το 134 μ.Χ., με απόφαση του Πάπα Τελέσφορου.

Να θυμίσουμε στους αναγνώστες μας ότι η μία και αδιαίρετη Εκκλησία είχε μια κεντρική δομή και ότι ο Χριστιανισμός, που ήταν μία νέα θρησκεία, έπρεπε να κτίσει πάνω σε υφιστάμενες δομές. Έτσι, η Εκκλησία γιόρταζε από κοινού τη γέννηση και τη βάπτιση του Ιησού Χριστού είτε στις 6 Ιανουαρίου - ημέρα της παγανιστικής εορτής του Ανίκητου Ήλιου στην Ανατολή - είτε στις 22 Δεκεμβρίου - χειμερινό ηλιοστάσιο και ημέρα της εορτής του Θεού Ήλιου στη Δύση, ακριβώς για να μπορούν οι κατατρεγμένοι Χριστιανοί να χρησιμοποιούν την εορτή αυτή ως πρόσχημα για τους δικούς τους εορτασμούς. Μάλιστα δε, στον τότε εορτασμό δινόταν περισσότερη σημασία στη βάπτιση του Ιησού (Θεοφάνια) παρά στην ενσάρκωσή Του (Χριστούγεννα).

Η Αρμενία, σαφώς στην ανατολική άκρη του τότε χριστιανικού κόσμου, γιόρταζε τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια στις 6 Ιανουαρίου. Οι ιστορικές πηγές υποδεικνύουν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων ξεχωριστά από τον εορτασμό των Θεοφανίων άρχισε να τηρείται στη Ρώμη γύρω στο 335. Επί Πάπα Ιουλίου Α’ (336-352), τα Χριστούγεννα σταμάτησαν πλέον να γιορτάζονται μαζί με τα Θεοφάνια και ο εορτασμός τους θεσπίσθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, ως μια προσπάθεια αντικατάστασης των παγανιστικών εορτών για τα Σατουρνάλια (μεγάλη ειδωλολατρική γιορτή υπέρ του θεού Κρόνου).
Σταδιακά, ο εορτασμός της γέννησης του Κυρίου στις 25 Δεκεμβρίου διαδόθηκε από τη Δύση στην Ανατολή μέχρι το 376, οπότε και σύμφωνα με την παράδοση εκφωνήθηκε η πρώτη ομιλία για τα Χριστούγεννα από το Μέγα Βασίλειο στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Το 386 ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρότρυνε την Εκκλησία της Αντιόχειας να συμφωνήσει στην 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων. Το 529 ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ απαγόρευσε την εργασία και τα δημόσια έργα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και τα ανακήρυξε ως δημόσια αργία σε ολόκληρη τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Μέχρι το 534, η 25η Δεκεμβρίου είχε επικρατήσει σταδιακά σε όλο τον τότε Χριστιανισμό.

Ωστόσο, τα πράγματα στην Αρμενία ήταν λίγο διαφορετικά από τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. Μεγάλο τμήμα της ανατολικής Αρμενίας βρισκόταν ήδη από το 428 μ.Χ. υπό τον έλεγχο των Περσών και έτσι η υπό διωγμό Αρμενική Εκκλησία είχε να ασχοληθεί με πιο άμεσα ζητήματα από την αλλαγή της ημερομηνίας της γιορτής των Χριστουγέννων. Επιπλέον, οι Αρμένιοι αποκόπηκαν από τη βυζαντινή παράδοση το 451, όταν συγκλήθηκε η Σύνοδος της Χαλκηδόνας και αυτοί δεν μπορούσαν να παραστούν, καθώς τότε πολεμούσαν την περίφημη μάχη του Αβαράιρ για να διατηρήσουν τη χριστιανική τους πίστη, αφού οι Πέρσες είχαν αποφασίσει τότε να επιβάλουν το Ζωροαστρισμό ως επίσημη θρησκεία στη χώρα.

Με τη νίκη υπέρ των Χριστιανών, η Αρμενική Εκκλησία συνέχισε να συνεορτάζει τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου. Ο συνεορτασμός αυτός αποτελεί αδιάσπαστη συνέχεια της παλαιάς χριστιανικής παράδοσης.

Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 34 επισκέπτες συνδεδεμένους