Τεύχος: Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2010

(από τις εκδόσεις «Στοχαστής» σε μετάφραση Οχανές-Σαρκίς Αγαμπατιάν)

Μπορεί ο αγνός έρωτας να αποτελέσει το κίνητρο της συγγραφής ενός συναρπαστικού βιβλίου; Μπορεί ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο στη Γερμανία για τους δασκάλους της τουρκικής γλώσσας να αποτελέσει το έναυσμα ενός συγκλονιστικού οδοιπορικού στην Ανατολία και ταυτόχρονα ενός σπαρακτικού αφηγήματος για τα παθήματα και τον αφανισμό του αρμενικού λαού; Έπρεπε να περάσουν ογδόντα χρόνια για να ρίξει φως ένας τούρκος συγγραφέας πάνω στα γεγονότα της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Με τεκμηριωμένα στοιχεία και μέσα από τις μαρτυρικές καταθέσεις αυτών που έζησαν αυτά τα γεγονότα, μαθαίνουμε την ιστορία και τις εμπειρίες των Αρμενίων που διαδραματίστηκαν από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας.

Ο Κεμάλ Γιαλτσίν κατέγραψε τη συγκλονιστική ιστορία των σημερινών Αρμενίων στην Τουρκία. Διαπιστώνοντας την άγνοιά του για τους αρμένιους συμπολίτες του, ξεκίνησε ένα ταξίδι για να τους ανακαλύψει. Επισκέφθηκε ιστορικούς χώρους στην ανατολική Τουρκία και την Κωνσταντινούπολη και μίλησε με απλούς Τούρκους και Αρμενίους για να καταλάβει τι σημαίνει να είσαι Αρμένιος στη σημερινή Τουρκία. Αλλά αυτό που διαπίστωσε τον λύπησε αφάνταστα. Αντιλήφθηκε ότι οι Τουρκο-αρμένιοι ζούσαν με το φόβο εξ αιτίας της προκατάληψης που υπήρχε εναντίον τους. Ζώντας τις συνέπειες της γενοκτονίας του 1915, χιλιάδες Τουρκο-αρμένιοι επέζησαν ως κρυπτο-χριστιανοί μόνο και μόνο επειδή απέκρυψαν την ταυτότητά τους. Όλα αυτά είχαν ολέθριες συνέπειες στην οικογενειακή τους ζωή και στις κοινωνικές τους σχέσεις. Πολλοί απ’ αυτούς αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν αναζητώντας ασφάλεια σε ξένες χώρες.

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αρμένιοι, όπως κι άλλοι μη-μουσουλμάνοι πολίτες στην Τουρκία, που αδυνατούσαν να πληρώσουν τα υπέρογκα ποσά του Φόρου Περιουσίας που τους είχε επιβληθεί, ξεριζώθηκαν και διώχθηκαν από τις αρχές. Πολλοί στρατολογήθηκαν στα τάγματα εργασίας, ενώ άλλοι εστάλησαν στα στρατόπεδα εργασίας ως κατάδικοι. Μια δεκαετία αργότερα, στα Σεπτεμβριανά του 1955 σε βάρος της ελληνικής μειονότητας, οι Αρμένιοι πλήρωσαν κι αυτοί το ανάλογο τίμημα όταν έπεσαν θύματα του πογκρόμ που είχε εμπνευστεί και οργανώσει το κράτος στην Κωνσταντινούπολη. Ακόμη και σήμερα, εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται στην καθημερινή τους ζωή με προκατάληψη από το επίσημο κράτος. Ωστόσο, καθώς ο Γιαλτσίν ανακαλύπτει τον πόνο και τα βάσανα των Αρμενίων, εκφράζει τη συμπόνια του γι’ αυτούς. Η ανθρωπιά του, ως έντιμου Τούρκου ξεχωρίζει. Ένα επίκαιρο βιβλίο, καθώς ολοένα και περισσότεροι Τούρκοι έρχονται αντιμέτωποι με το παρελθόν τους κατά τρόπο διαφωτιστικό.

Tweet

Share