Η ιστορία και τα πραγματικά προβλήματα των Αρμενίων του Ντερσίμ Εκτύπωση E-mail

Ρουπέν Μελκονιάν

Μετάφραση: Λούση Οννικιάν-Σαχινιάν

Τεύχος: Ιανουάριος-Μάρτιος 2011

 

 

Το Ντερσίμ, που βρίσκεται σήμερα στο έδαφος της Τουρκίας, θεωρείται ένα μέρος ξεχωριστό για τους Αρμένιους, τους Ζαζά και τους Κούρδους που ζούσαν εκεί. Λόγω της ορεινής γεωγραφικής του θέσης, αποτελούσε ένα φυσικό καταφύγιο για επαναστάτες, αντάρτες και γενικά, όσους διώκονταν.Το ορεινό στοιχείο είχε επηρεάσει και το χαρακτήρα των ανθρώπων - ήταν πάντοτε θαρραλέοι, με ανυπότακτο πνεύμα. Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας,το Ντερσίμ διατήρησε τον ημι-ανεξάρτητο χαρακτήρα του, κάτι που κατά καιρούς ενοχλούσε τους τούρκους επικεφαλείς.

Εκτός από τους αυτόχθονες - Αρμένιους, εκεί ζούσαν επίσης και Ζαζά και Κούρδοι, ως επί το πλείστον Αλεβίτες, το οποίο σήμαινε την ύπαρξη θρησκευτικής ανοχής. Οι Αλεβίτες Ζαζά ξεχώριζαν από τους μουσουλμάνους άλλων περιοχών της αυτοκρατορίας, όπου ο θρησκευτικός φανατισμός ήταν έντονος.

Οι φιλικές σχέσεις των Αρμενίων του Ντερσίμ με τους Αλεβίτες Ζαζά επηρέασαν τα πράγματα κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων το 1915. Πηγές αναφέρουν, ότι 30- 40.000 Αρμένιοι από το Ντερσίμ και άλλες γειτονικές περιοχές βρήκαν καταφύγιο κοντά τους. Οι επικεφαλείς των Αλεβιτών έσωζαν Αρμένιους, επειδή η πίστη τους ήταν κυρίως ανθρωποκεντρική. Βεβαίως υπήρξαν και περιπτώσεις, που Κούρδοι και Ζαζά συνεργάστηκαν με τις οθωμανικές αρχές και συμμετείχαν στις σφαγές των Αρμενίων και τη λεηλασία της περιουσίας τους.

Οι τουρκικές αρχές πάντα ζητούσαν από τους Αλεβίτες να παραδώσουν τους Αρμένιους που είχαν περιθάλψει. Η άρνησή τους έκανε τα πράγματα πολύ πιεστικά και πολλές φορές οι φύλαρχοι βοηθούσαν Αρμένιους να διαφύγουν στην Ανατολική Αρμενία και τη Ρωσία. Επίσης, έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιπτώσεις Αρμενίων που αναγκάζονταν ν’αλλάζουν το όνομα και το θρήσκευμά τους και να παρουσιάζονται ως Αλεβίτες. Έτσι οι φύλαρχοι μπορούσαν να υποστηρίζουν ότι δεν ήταν Αρμένιοι. Κάποιοι από αυτούς διατήρησαν κρυφά ή φανερά τις εθνικές παραδόσεις και κάποιοι άλλοι συγχωνεύθηκαν με τους Αλεβίτες.

Αποτέλεσμα της διαρκούς παρουσίας Αρμενίων στην περιοχή είναι η άμεση επίδραση του αρμενικού πολιτισμού στους Ζαζά. Ένας μεγάλος αριθμός λεξιλογικών δανείων, πολλά αρμενικά τοπωνύμια καθώς και πολλά έθιμα ανιχνεύονται στον πολιτισμό τους. Αλλά θα πρέπει, επίσης, να αναφερθεί ότι η αντι-αρμενική προπαγάνδα των τουρκικών αρχών έχει επηρεάσει την κοινή γνώμη και υπάρχουν γεγονότα που αποδεικνύουν ότι ακόμη και σε περιβάλλον Αλεβιτών δεν ήταν πάντα ευπρόσδεκτο το να είναι κανείς Αρμένιος..

Η προκατάληψη και η εχθρική στάση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε σχέση με την περιοχή του Ντερσίμ συνεχίστηκε κι εντάθηκε από τη «δημοκρατική» Τουρκία, αφού το ημι-ανεξάρτητο καθεστώς της προκαλούσε ανησυχία στις Κεμαλικές αρχές, οι οποίες επεδίωξαν τη ριζική επίλυση του ζητήματος, μεθοδεύοντας τη γενοκτονία των πληθυσμών του Ντερσίμ. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι ίδιες με εκείνες που είχαν εφαρμόσει οι Νεότουρκοι και είναι φανερό ότι ο κύριος στόχος ήταν οι εναπομείναντες από τη γενοκτονία του 1915 Αρμένιοι και ότι οι μεθοδεύσεις αυτές απετέλεσαν συνέχεια της γενοκτονίας. Εβδομήντα έως ενενήντα χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και πολλοί εξορίστηκαν σε άλλες τουρκικές επαρχίες.

Παρ’όλο ότι είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν αντικειμενικά δεδομένα σχετικά με τα γεγονότα στα επίσημα τουρκικά έγγραφα, οι ομολογίες των όσων επέζησαν και όσων έλαβαν μέρος σε αυτά αποτελούν σημαντική πηγή. Ένας από τους τούρκους στρατιώτες που συμμετείχαν ομολόγησε ότι οι διοικητές τεκμηρίωναν την εντολή αφανισμού των Ζαζά λέγοντας: «Είναι εκείνοι που προστάτευαν Αρμένιους και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει ν’αφανιστούν».

Στις μέρες μας έχει ξεκινήσει από τους κατοίκους του Ντερσίμ μια διαδικασία αναζήτησης της προέλευσης κι ανάκτησης της ταυτότητάς τους. Όπως μαρτυρά ο ανταποκριτής της εφημερίδας «Aγκός», Παγκράτ Εστουκιάν «…Η παρουσία Αρμενίων στην περιοχή του Ντερσίμ είναι ολοφάνερη. Δεν είναι κρυπτο-Αρμένιοι ούτε αρνούνται τις ρίζες τους. Είναι απλά ξεχωριστοί, μοναδικοί. Αποδέχονται το ότι είναι Αλεβίτες τώρα, έχοντας όμως συναίσθηση της αρμενικότητας των προγόνων τους...».

Το 2010, ομάδα Αρμενίων από το Ντερσίμ ξεκίνησε τη δημιουργία μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης η οποία θα θέσει τη διαδικασία ανάκτησης της ταυτότητας των ανθρώπων αυτών υπο ένα νέο, ποιοτικά αναβαθμισμένο πρίσμα. Στόχοι της οργάνωσης είναι οι Αρμένιοι από το Ντερσίμ και οι απόγονοί τους να επιστρέψουν στις ρίζες τους, να ζουν χωρίς να χρειάζεται να κρύβουν την πραγματική τους ταυτότητα, να φέρουν αρμενικά και όχι τουρκικά ή κουρδικά ονόματα, να είναι υπό προστασία οι αρμενικές εκκλησίες, μνημεία, νεκροταφεία στο Ντερσίμ και ν’αποκατασταθούν επίσημα οι παλαιές αρμενικές ονομασίες των χωριών.

Μια παρόμοια οργάνωση δημιουργήθηκε από τους Αρμένιους από το Σασούν που ζουν σήμερα στην Τουρκία, οι οποίοι προσπαθούν να διαφυλάξουν τις αρμενικές εκκλησίες και τους ιερούς τόπους του Σασούν. Φυσικά, δεδομένης της πολιτικής κατάστασης στην Τουρκία, οι οργανισμοί αυτοί δεν μπορούν να έχουν ένα ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων, παρ’όλα αυτά οι προσπάθειες των διαφόρων ομάδων Αρμενίων στην Τουρκία παραμένουν αξιοσημείωτες, και ταυτόχρονα, προβάλλουν ενδιαφέρουσες εξελίξεις που συνδέονται με την αναζήτηση και ανάκτηση εθνικής ταυτότητας.

 


Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 37 επισκέπτες συνδεδεμένους