Oβίκ Μπαμπογλιάν

Τεύχος: Ιανουάριος-Μάρτιος 2012

Το με­γα­λύ­τε­ρο σε έ­κτα­ση εκ­κλη­σια­στι­κό σύμπλεγ­μα της Αρ­με­νι­κής Α­πο­στολι­κής εκ­κλη­σί­ας ά­νοι­ξε και πά­λι τις πύ­λες του για τους πι­στούς. Ο λό­γος για τον ιε­ρό να­ό Σουρ­π Γκι­ρα­γκός στο Ντιαρ­μπε­κίρ, στον ο­ποί­ο τον πε­ρα­σμέ­νο Ιού­νιο (19/ 06) πραγ­μα­τοποι­ή­θη­κε- πα­ρου­σί­α λί­γων ιε­ρέ­ων και πι­στών- η πρώ­τη λει­τουρ­γί­α α­πό τον αντι­κα­τα­στά­τη του Πα­τριαρ­χεί­ου της Κων­στα­ντι­νού­πο­λης Α­ράμ Α­τε­σιάν, ε­νώ στις 23 Ο­κτω­βρί­ου τε­λέ­στη­κε η πρώ­τη ε­πί­ση­μη ιε­ρή λει­τουρ­γί­α.

Δεν υ­πάρ­χουν σα­φείς ι­στο­ρι­κές πη­γές που να μαρ­τυ­ρούν πό­τε α­κρι­βώς κτί­στη­κε ο να­ός, ω­στό­σο εί­ναι γνω­στό α­πό γρα­φές των Ακ­κά­δων πως την 2η χι­λιε­τί­α προ Χρι­στού, στον ί­διο χώ­ρο, υ­πήρ­χε κτίσμα με το ό­νο­μα «Α­με­τού». Η πρώ­τη ε­πί­ση­μη α­να­φο­ρά υ­πάρ­χει στις ση­μειώ­σεις του Αρ­μέ­νιου λό­γιου ο­δοι­πό­ρου Σι­με­όν Λε­χα­τσί (Πο­λω­νού), που συ­ντά­χθη­καν το 1619 και φέ­ρουν τον τί­τλο «Ο­δοι­πο­ρι­κό». Στην πα­ρα­πά­νω πη­γή α­να­φέ­ρε­ται πως το 1515 στη συ­γκε­κρι­μέ­νη το­πο­θε­σί­α λει­τουρ­γού­σε ο να­ός του Α­γί­ου Θε­ο­δώ­ρου, ο ο­ποί­ος με­τα­τρά­πη­κε σε τζα­μί. Ε­πί­σης, εί­ναι γνω­στό πως στη θέ­ση του νε­κρο­τα­φεί­ου που βρι­σκό­ταν στον πε­ρί­βο­λο της εκ­κλη­σί­ας, χτί­στη­κε ο να­ός του Α­γί­ου Γκι­ρα­γκός, ο ο­ποί­ος α­να­και­νί­στη­κε και ε­πε­κτά­θη­κε το διά­στη­μα 1722-1729. Η πυρ­κα­γιά που ξέ­σπα­σε το 1881 προ­κά­λε­σε με­γά­λες ζη­μιές, οι ο­ποί­ες ό­μως ε­πι­διορ­θώ­θη­καν δύ­ο χρό­νια αρ­γό­τε­ρα. Ο ιε­ρός να­ός στε­γά­ζε­ται σε 1.400 τ.μ., δια­θέ­τει πέ­ντε με­γά­λα και δύ­ο μι­κρά ιε­ρά (χο­ράν), με τέσ­σε­ρις ει­σό­δους, μπο­ρεί να φι­λο­ξε­νή­σει 3.000 πι­στούς, ε­νώ ό­λο το εκ­κλη­σια­στι­κό σύ­μπλεγ­μα κα­ταλαμ­βά­νει 3.500 τ.μ. Στον πε­ρι­βάλ­λο­ντα χώ­ρο της εκ­κλη­σί­ας υ­πάρ­χουν οι κοι­τώ­νες των ιε­ρέ­ων, σχο­λή, ε­στια­τό­ριο και αί­θου­σα. Α­ξί­ζει να ση­μειω­θεί πως τα ε­πτά ιε­ρά (χο­ράν), συμ­βο­λί­ζουν τα επτά ιε­ρά μυ­στή­ρια της αρ­με­νι­κής εκ­κλη­σί­ας, ε­νώ οι τέσ­σε­ρις θύ­ρες τους τέσσε­ρις Ευαγ­γε­λι­στές.

Το 1913, την η­μέ­ρα του Με­γά­λου Σαβ­βά­του έ­νας κε­ραυ­νός κα­τά­στρε­ψε τον τρού­λο και το κω­δω­νο­στά­σιο του να­ού, τα ο­ποί­α ω­στό­σο α­να­κα­τα­σκευά­στη­καν έ­πει­τα α­πό χο­ρη­γί­α της γνω­στής οι­κο­γέ­νειας Ζιλ­τζιάν α­πό την Κων­στα­ντι­νού­πο­λη. Το νέ­ο κω­δω­νο­στά­σιο μά­λι­στα εί­χε ύ­ψος 29 μέ­τρα.

Κα­τά τη διάρ­κεια της Γενοκτονίας - συ­γκε­κρι­μέ­να στις 28 Μα­ΐ­ου 1915- το κω­δω­νο­στά­σιο κα­τα­στράφη­κε, κα­θώς βομ­βαρ­δί­στη­κε με τη δι­καιο­λο­γί­α πως ή­ταν πιο ψη­λό α­πό τους μινα­ρέ­δες των τζα­μιών της γύ­ρω πε­ριο­χής.

Η εκ­κλη­σί­α έ­πα­ψε να λει­τουρ­γεί το 1915, ε­νώ άλ­λα­ξε χρή­σεις (στρα­τώ­νας, α­πο­θήκη πυ­ρο­μα­χι­κών), ε­νώ το 1950 άρ­χι­σε να ξα­να­λει­τουρ­γεί σαν θρη­σκευ­τι­κός χώ­ρος. Ω­στό­σο, η α­πο­μά­κρυν­ση των Αρ­με­νί­ων α­πό την πό­λη του Ντιαρ­μπε­κίρ ο­δή­γη­σε τον ιε­ρό να­ό σε ε­γκα­τά­λει­ψη.

Το 2008 με την αλ­λα­γή της νο­μο­θε­σί­ας και δράτ­το­ντας της ευ­και­ρί­ας, το Πα­τριαρχεί­ο δη­μιούρ­γη­σε την «Ε­πι­τρο­πή του Αγ. Γκι­ρα­γκός», με σκο­πό την α­να­στύλω­ση του ιε­ρού να­ού ως πο­λι­τι­στι­κό μνη­μεί­ο. Με­γά­λη ή­ταν η συμ­βο­λή και η παρό­τρυν­ση του κούρ­δου δη­μάρ­χου της πό­λης, Μπα­ϊ­ντε­μίρ, ο ο­ποί­ος υ­πήρ­ξε κα­ταλύ­της με τη στά­ση αλ­λά και τη δή­λω­σή του: «Έ­να τζα­μί χω­ρίς μι­να­ρέ δεν θε­ω­ρεί­ται τζα­μί. Με την ί­δια λο­γι­κή και μια χρι­στια­νι­κή εκ­κλη­σί­α δεν μπο­ρεί να θε­ω­ρη­θεί εκ­κλη­σί­α, χω­ρίς σταυ­ρό στον τρού­λο της». Για την α­να­στύ­λω­ση του ιε­ρού να­ού του Αγ. Γκι­ρα­γκός δα­πα­νή­θη­καν 2.400.000 δο­λά­ρια, ε­νώ μό­νο το κω­δω­νο­στά­σιο στοί­χι­σε 250.000 δο­λά­ρια.

Tweet

Share