Έλεν Καραογλανιάν
Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2010

Με σοβαρές ζημιές και ερειπωμένος για δεκαετίες, ο ιερός ναός Σουρπ Γκιραγκός στο Ντιγιαρμπακίρ βρίσκεται από το 2009 υπό ανακατασκευή, υπό την αιγίδα του Αρμενικού Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη.
Πρόκειται για την μεγαλύτερη αρμενική εκκλησία στη Μέση Ανατολή και ένα από τα σημαντικότερα δείγματα αρμενικής αρχιτεκτονικής. Σύμφωνα με τις επιγραφές στους τοίχους του ναού, η εκκλησία πρωτοχτίστηκε το 1515-1518, επισκευάστηκε το 1722 από τον Πατριάρχη Μπεντρός Βαρταμπέντ και το 1729 ανακατασκευάστηκε και επεκτάθηκε. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης πυρκαγιάς το 1881 η εκκλησία κάηκε πλήρως αλλά ανακατασκευάστηκε και πάλι το 1883.
Το καμπαναριό ύψους 30 μέτρων με την καμπάνα του και έναν τεράστιο χρυσό σταυρό στην κορυφή του βομβαρδίστηκε το 1915, διότι κρίθηκε ότι ήταν ψηλότερο από τους μιναρέδες στην περιοχή. Μετά την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1923 ο ναός χρησιμοποιήθηκε ως κρατική αποθήκη για καμβάδες και υφάσματα και κατόπιν εγκαταλείφθηκε και ερειπώθηκε.
Το 2009, Αρμένιοι γεννημένοι στο Ντιγιαρμπακίρ, αλλά κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, ίδρυσαν ένα Ταμείο υπό την αιγίδα του Αρμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης με σκοπό την ανακατασκευή της εκκλησίας και την έναρξη νομικών διαδικασιών για την επανάκτηση των τίτλων ιδιοκτησίας γης που αρχικά ανήκαν στην εκκλησία. Μετά από πολλές προσπάθειες δόθηκε η άδεια για την ανακατασκευή της εκκλησίας, η οποία θεωρείται ιστορικό κτίριο και η πρόσοψη και τα αρχικά στοιχεία του θα διατηρηθούν. Οι εργασίες ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 2009 με τη συνεργασία και οικονομική υποστήριξη της τοπικής διοίκησης, η οποία θεωρεί την εκκλησία εκτός από σημαντικό πόλο τουριστικής έλξης, σύμβολο του πολυ-θρησκευτικού και πολυ-πολιτισμικού χαρακτήρα της περιοχής. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 2,5 εκατομμύρια δολάρια περίπου.
Από τις περίπου 2500 αρμενικές εκκλησίες και μοναστήρια που υπήρχαν πριν το 1915, αυτή είναι η μεγαλύτερη από τις πέντε αρμενικές εκκλησίες που στέκουν ακόμη στην Ανατολία. Αν και δεν υπάρχουν πλέον Αρμένιοι στο Ντιγιαρμπακίρ, το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και το Ταμείο σχεδιάζουν να διοργανώσουν εκδρομές στις θρησκευτικές γιορτές για Αρμενίους από την Κωνσταντινούπολη αλλά και από το εξωτερικό.
Αντίθετα με τις μία ή δύο εκκλησίες που έχουν ανακαινιστεί από την τουρκική κυβέρνηση και έχουν μετατραπεί σε κρατικά μουσεία, το Σουρπ Γκιραγκός θα είναι η πρώτη ανακαινισμένη εκκλησία από Αρμενίους, ως μια επίσημη αρμενική εκκλησία. Έτσι, λοιπόν, γίνεται έκκληση προς όλους τους ομοεθνείς μας παγκοσμίως να στηρίξουν οικονομικά αυτό το αξιέπαινο έργο. Γι’ αυτόν το σκοπό θα διοργανωθούν εκδηλώσεις σε μεγάλες αρμενικές κοινότητες στη Νότια Αμερική και την Ευρώπη το φθινόπωρο του 2010.