Ο «Χρωματιστός Πλανήτης» είναι εν τέλει ο μικρός μας πλανήτης που κρύβει πολλά και θα αναδείξει ακόμα περισσότερα…

Το περιοδικό μας κυκλοφόρησε πρόσφατα μια εξαιρετική έκδοση για τα παιδιά. Το παραμύθι «Գոյնզգոյն Մոլորակը» (Ο Χρωματιστός Πλανήτης) μία μοναδική αφήγηση, στην αρμενική γλώσσα, όπου συναισθήματα, γνώση και παιχνίδι έχουν πλεχτεί με φαντασία και λογική για να ταξιδέψει τους μικρούς αναγνώστες στο μαγικό κόσμο του διαστήματος! Το παραμύθι, το οποίο έχει κερδίσει το πρώτο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό, ενθουσίασε από την πρώτη στιγμή τους μικρούς αναγνώστες.
Με αφορμή την έκδοση συζητήσαμε με την συγγραφέα Άνι Απικιάν για την πολύ πρωτότυπη ιδέα και για τις «προκλήσεις» του μέλλοντος.

Στην Ταλίν Μαρντικιάν

- Το παραμύθι σου, στην αρμενική γλώσσα, «Ο Χρωματιστός Πλανήτης» αποτέλεσε για εμάς μια ευχάριστη έκπληξη. Πότε άρχισες να γράφεις παραμύθια και πώς εμπνεύστηκες τη δομή και τους πρωταγωνιστές του συγκεκριμένου έργου;

Η επιθυμία μου για τη συγγραφή ενός παραμυθιού υπήρχε ανέκαθεν. Νιώθω ότι ήταν μέσα μου, με συντρόφευε αθόρυβα, την κουβαλούσα βουβά και την ύφαινα εσωτερικά στο μυαλό μου, στη φαντασία μου.

Γυρνώντας στον μαγικό κόσμο της παιδικής μου ηλικίας, θυμάμαι ότι από τότε έτρεφα απέραντη αγάπη για τα βιβλία και τα παραμύθια. Μαγευόμουν από τις εικόνες κάθε φορά που ξεφύλλιζα τις σελίδες κάποιου βιβλίου και βυθιζόμουν στον κόσμο του. Είχαμε άπειρες εγκυκλοπαίδειες στο σπίτι μου, με ποικίλα θέματα που πάντοτε κινούσαν την περιέργειά μου και αποτελούσαν μια ζεστή γωνιά παιχνιδιού και ανάγνωσης, τόσο για εμένα όσο και για τις αδελφές μου.

Μεγάλωσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου ακούσια καλλιεργούνταν η αγάπη για τα βιβλία και την ανάγνωση, είτε βλέποντας τους γονείς μου να διαβάζουν την εφημερίδα που καθημερινά έμπαινε στο σπίτι, είτε πλησιάζοντας αυτή τη ζεστή γωνιά παιχνιδιού και ανάγνωσης που προανέφερα.

Έψαχνα ανυπόμονα μέσα στις εφημερίδες κουπόνια για διάφορες εγκυκλοπαίδειες, οι οποίες έως και σήμερα καταλαμβάνουν μια ιδιαίτερη γωνιά στο σπίτι μου και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας.

Ακόμη και όταν ήμουν έφηβη, με νοσταλγία θυμάμαι τη χρονιά που με μεγάλο ενθουσιασμό είχα γραφτεί στη Δημοτική-Δανειστική Βιβλιοθήκη Πειραιά, η οποία αποτέλεσε επίσης μια ζεστή φωλιά όπου θα συνδεόμουν με το βιβλίο. Πάντοτε με εντυπωσίαζε ο κόσμος του διαστήματος. Πολλές φορές ταξίδευα σε αυτόν καθώς γυρνούσα τις σελίδες μιας συγκεκριμένης εγκυκλοπαίδειας που ονομαζόταν «Ο θαυμαστός κόσμος του διαστήματος». Αυτή η εγκυκλοπαίδεια, μαζί με άλλες που εξηγούσαν τόσο τον επίγειο όσο και τον ουράνιο κόσμο, φώτιζε κάθε βράδυ τον «ουρανό» του δωματίου μου, καταλαμβάνοντας μια σταθερή και αναντικατάστατη θέση. Ως παιδί, είχα μεγάλη περιέργεια για τα μυστικά που έκρυβε το διάστημα και ομολογώ ότι κάποια στιγμή είχα τη φιλοδοξία να γίνω αστροναύτης και να ταξιδέψω εκεί… Όπως και έγινε, κατά κάποιον τρόπο, με τον «Χρωματιστό Πλανήτη».

Όλοι κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας· και όταν βρίσκεσαι καθημερινά περιτριγυρισμένος από τις φωνές και τα παιχνίδια των παιδιών και μοιράζεσαι τη μισή σου ζωή με αυτά, ξαφνικά κάτι θα συμβεί και θα ξυπνήσει το παιδί που κρύβεται μέσα σου, αυτό το αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού σου. Ένα ερέθισμα είναι αρκετό για να ξετυλίξει το κουβάρι των παιδικών αναμνήσεων και ονείρων. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της περσινής σχολικής χρονιάς, όταν υλοποιήσαμε με την ομάδα των νηπίων ένα πρότζεκτ με θέμα τους πλανήτες και το διάστημα, σε συνδυασμό με ένα αρμενικό τραγουδο-παίχνιδο για τους πλανήτες, του οποίου δημιουργός είναι η εξαιρετική Αναΐτ Σαρκισιάν, παιδαγωγός, μουσικοπαιδαγωγός, ποιήτρια και συγγραφέας. Τότε πήρα την απόφαση να πραγματοποιήσω μια βαθιά μου επιθυμία.

Κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου πρότζεκτ ένιωσα πολλές φορές την ανάγκη ύπαρξης ενός πολύτιμου και αναντικατάστατου παιδαγωγικού εργαλείου, ενός παραμυθιού με τη συγκεκριμένη θεματολογία, που θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο την αρμενική γλώσσα.

- Ο «Χρωματιστός Πλανήτης» έχει πάρει το πρώτο βραβείο σε έναν παγκόσμιο διαγωνισμό παραμυθιού. Θα ήθελες να μοιραστείς κάτι σχετικά με αυτή σου την εμπειρία;

To «pokrig.org», που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, είναι ένας αρμενικός οργανισμός με στόχο να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά μας να διαβάζουν και να ακούνε ιστορίες και παραμύθια στη δυτική αρμενική γλώσσα.

Τον Μάρτιο του 2022, ο συγκεκριμένος οργανισμός διοργάνωσε έναν διεθνή διαγωνισμό παραμυθιού, στον οποίο συμμετείχαν τριάντα εννέα συγγραφείς με πενήντα παραμύθια από έξι χώρες. Στόχος του διαγωνισμού ήταν να παροτρύνει τους νέους συγγραφείς να εμπλουτίσουν την αρμενική λογοτεχνία με καινούργιες λογοτεχνικές δημιουργίες. Με μεγάλο δισταγμό, πήρα την απόφαση να συμμετάσχω στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, καθώς δεν ήθελα να επηρεαστώ από την έκβαση και το αποτέλεσμα.

Για εμένα, η διάκριση αυτή ήταν μια έκπληξη. Αλλά και μετά τη βράβευση συνέχισα να δουλεύω πάνω στο παραμύθι, ακατάπαυστα… Είχε γεννηθεί ένα παιδί, και έπρεπε να φροντίσω καθετί που υπήρχε γύρω του.

- Η συγγραφή ενός παραμυθιού από μόνη της συνιστά δύσκολο εγχείρημα, λαμβάνοντας υπόψιν τις ιδιαιτερότητες και τις αδυναμίες που υπάρχουν στη χρήση της αρμενικής γλώσσας στη Διασπορά. Αντιμετωπίσατε δυσκολίες επ’ αυτού;

Οποιοδήποτε παιδικό βιβλίο, και ιδιαίτερα το παραμύθι, απαιτεί μεγάλη προσοχή όσον αφορά την επιλογή του θέματος, το ύφος, το λεξιλόγιο αλλά και την αισθητική του εμφάνιση. Η συγγραφή ενός αρμενικού παραμυθιού σίγουρα απαιτεί περισσότερη σκέψη και μεγαλύτερη προσοχή, λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις παραμέτρους και ταυτόχρονα τις δυσκολίες που υπάρχουν στη χρήση της αρμενικής γλώσσας.

Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό για όλους τους Αρμένιους εκπαιδευτικούς να ακούμε τα παιδιά, να ακούμε τον λόγο τους, να δίνουμε αξία στα ενδιαφέροντα και στα παιχνίδια τους, να στεκόμαστε στο ύψος τους, αλλά ταυτόχρονα να τα βοηθάμε να ανοίξουν τα παράθυρά τους και να διευρύνουν τους ορίζοντές τους με οποιονδήποτε τρόπο που αναμφισβήτητα θα τους προκαλεί χαρά, συμβάλλοντας παράλληλα στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.

Η μακροχρόνια ενασχόλησή μου με τα παιδιά στο νηπιαγωγείο, η καθημερινή τριβή με την αρμενική γλώσσα, η δημιουργικότητα που καλλιεργείται στον χώρο αυτό και η θεματολογία του αρμενικού προγράμματος έχουν σίγουρα συμβάλει θετικά σε οτιδήποτε δημιουργικό προσπαθώ να κάνω. Το δυσκολότερο κομμάτι στο συγκεκριμένο συγγραφικό έργο ήταν να συνδυάσω τη γνώση με το συναίσθημα, τη φαντασία με την πραγματικότητα, περνώντας εμμέσως αισιόδοξα μηνύματα και κινούμενη μέσα στα ενδιαφέροντα των παιδιών.

- Το παραμύθι σου έχει παράλληλα και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, καθώς μαθαίνει στα παιδιά τα ονόματα των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος και παρέχει αρκετές πληροφορίες τόσο για αυτούς όσο και για το διάστημα, αποτελώντας έτσι έναν ευχάριστο τρόπο μάθησης. Ποια είναι η ανταπόκριση που έχεις δει έως τώρα από τα ίδια τα παιδιά;

Η ανταπόκριση των παιδιών είναι αυτή που ουσιαστικά μου προσφέρει ηθική ικανοποίηση και χαρά, λειτουργώντας σαν μια βάση, ένα στήριγμα, μια στέγη που φιλοξενεί τον «Χρωματιστό Πλανήτη».

Θα μου μείνει αξέχαστη η αντίδραση των μαθητών όταν πληροφορήθηκαν ότι η δασκάλα τους έγραψε ένα παραμύθι. Για λίγη ώρα παρέμειναν άναυδα, με το χαμόγελό τους να διαγράφει την ειλικρινή τους χαρά.

Στις δύο παρουσιάσεις βιβλίων που πραγματοποιήθηκαν στα σχολεία του Αρμενικού Κυανού Σταυρού, με μεγάλο ενδιαφέρον και προσοχή παρακολούθησαν και άκουσαν τον «Χρωματιστό πλανήτη», συμμετέχοντας με ενθουσιασμό στις δραστηριότητες που ακολούθησαν. Τα παιδιά είναι αυθόρμητα και ειλικρινή. Μαζί τους μαθαίνω καθημερινά τι σημαίνει να είσαι ευθύς, αυθόρμητος και να μην διστάζεις να πεις αυτό που σκέφτεσαι.

Είμαι πολύ τυχερή που είμαι δασκάλα, καθώς, αν το καλοσκεφτεί κανείς, δεν υπάρχει πιο υγιές κομμάτι σε μια κοινωνία από τα παιδιά. Χαίρομαι που το κοινό στο οποίο απευθύνομαι σε πρώτη φάση είναι τα παιδιά.

- Μας σχέδια για το μέλλον, νέα παραμύθια ή μας εκπαιδευτικές προτάσεις και παρεμβάσεις;          

Η καθημερινή μου ενασχόληση με τα παιδιά στον χώρο του νηπιαγωγείου, σε συνδυασμό με την αγάπη που τρέφω για την αρμενική γλώσσα, συχνά μου δημιουργούν «αισιόδοξους» προβληματισμούς, που ενεργοποιούν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία μου, μέσα σε πραγματικά πλαίσια. Λαμβάνω υπόψιν και παρακολουθώ κάθε καινοτομία τόσο σχετικά με τη διδασκαλία μας αρμενικής γλώσσας όσο και γενικότερα την πρωτοβάθμια εκπαίδευση· και προσπαθώ να συνδυάσω μας μας καινοτομίες.

Παρακολουθώ, μας, και την ομιχλώδη επικαιρότητα, πασχίζοντας να μην κυριεύομαι από αυτήν αλλά να την υπολογίζω. Η συγγραφή παραμυθιού ή κάποιου άλλου λογοτεχνικού έργου στην αρμενική γλώσσα είναι κάτι που με εκφράζει και με συναρπάζει.

Πιστεύω στη δύναμη μας λογοτεχνίας, και περπατώντας στα μονοπάτια μας αρμενικής λογοτεχνίας, βρίσκω άπειρο πλούτο, που μας φορές με μαγεύει και με βάζει στα μονοπάτια μας συγγραφής… Ο «Χρωματιστός Πλανήτης» είναι εν τέλει ο μικρός μας πλανήτης που κρύβει πολλά και θα αναδείξει ακόμα περισσότερα…

- Η έκδοση του παραμυθιού από το περιοδικό «Αρμενικά» ήταν δική σου επιλογή. Θα ήθελες να μας μιλήσεις για τη διαχρονική σου σχέση με το περιοδικό;

Το περιοδικό «Αρμενικά» είναι ένας θησαυρός, ένα «μουσείο» που μόλις περιπλανηθείς μέσα του, βγαίνεις πλουσιότερος από κάθε άποψη.

Από τα πρώτα χρόνια που εκδόθηκε το περιοδικό, το θαύμαζα, καθώς το θεωρούσα εγκυκλοπαίδεια.

Κατά τη διάρκεια της μεταπτυχιακής μου εκπαίδευσης στις Αρμενικές Σπουδές του Πανεπιστημίου INALCO της Γαλλίας, είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω την ιστορία του αρμενικού Τύπου της Ελλάδας. Μετά την παρουσίαση του περιοδικού «Αρμενικά», τόσο η καθηγήτρια όσο και οι συμφοιτητές μου εντυπωσιάστηκαν από τη δραστηριότητα των «Αρμενικών» και από το ίδιο το περιοδικό. Ήταν κάτι καινούργιο για αυτούς. Ένιωσα βαθιά συγκινημένη από τα σχόλια που έκαναν, αναφέροντας ότι τέτοια περιοδικά σπανίζουν στον κόσμο αλλά και στον αρμενικό Τύπο της Διασποράς.

Δεν ξεχνώ το σχόλιο μιας φοιτήτριας-δημοσιογράφου από τον Καναδά με μεγάλη εκπαιδευτική κατάρτιση, που μόλις άκουσε κάποια άρθρα για την ιστορία των Αρμενίων στην Ελλάδα, είπε το εξής: «Ακούγοντας την παρουσίαση του περιοδικού “Αρμενικά”, συνειδητοποιώ πόσα πράγματα δεν γνωρίζω· είναι μια πηγή γνώσεων». Ήθελα, λοιπόν, να διοχετεύσω κάπου αυτή τη χαρά. Σκέφτηκα ότι αν πρόκειται να ταξιδέψει ο «Χρωματιστός πλανήτης» και σε άλλες χώρες, ας ταξιδέψουν μαζί με αυτόν και τα «Αρμενικά», ώστε να τα γνωρίσουν και άλλοι… Το αξίζει!

H οικογένεια των «Αρμενικών» ήταν από την αρχή ένα στήριγμα, μια ζεστή αλλά και παραδειγματική αγκαλιά που με στηρίζει έως και τώρα, σε κάθε βήμα στο συγγραφικό μου έργο, από την αρχή και ώσπου το παραμύθι πάρει την τελική του εκδοτική μορφή.

Tweet

Share