Ο Μανουέλ Σαριμπεγκιάν είναι ο εμπνευστής και παραγωγός της ταινίας «Χάρτης της Σωτηρίας», μιας ταινίας που αναφέρεται στο τιτάνιο έργο της περίθαλψης των θυμάτων της Γενοκτονίας των Αρμενίων, κυρίως των ορφανών.

Η ταινία ακολουθεί βήμα - βήμα την ιστορία των πέντε γυναικών-ιεραπoστόλων από την Ευρώπη, που αφοσιώθηκαν με απαράμιλλο ζήλο στην ιερή αυτή αποστολή και με το έργο τους κατάφεραν να διασώσουν χιλιάδες παιδιά από τον μαρτυρικό θάνατο στις ερήμους της Συρίας.

Ο φινλανδός ιστορικός και σεναριογράφος Σβάντε Λούντγκρεν (Svante Lundgren) πρωταγωνιστεί και περιγράφει το έργο, ακολουθώντας την πορεία των γυναικών αυτών σχηματίζοντας ένα νέο χάρτη, τον «Χάρτη της Σωτηρίας».

Η ταινία έχει ως τώρα προβληθεί στην Αρμενία, την Αυστρία, το Ιράν, τη Δανία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και τον Λίβανο. Ο εμπνευστής της ταινίας, Μανουέλ Σαριμπεγκιάν, επισκέφτηκε την χώρα μας τις ημέρες της προβολής της, 7 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη και 15 Νοεμβρίου στην Αθήνα. Με αυτήν την ευκαιρία, τα «Αρμενικά» συναντήθηκαν μαζί του και είχαν μια ενδιαφέρουσα συνομιλία.

 Στον Μάικ Τσιλιγκιριάν

Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2016, τεύχος 91

Πότε και πώς σας προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία της ταινίας «Χάρτης της Σωτηρίας»;
Για αρκετά χρόνια είχα την επιθυμία να δημιουργήσω μια ταινία που θα αναφερόταν στη Γενοκτονία. Το 2012 άρχισε να ωριμάζει η ιδέα του να κάνω μια σειρά ταινιών μικρού μήκους, οι οποίες θα αναφέρονταν σε ανθρώπους που με διάφορους τρόπους και συγκυρίες έζησαν τα τραγικά γεγονότα. Την ίδια εποχή είχα την τύχη να συζητήσω για το σχέδιό μου με τον πεζογράφο Αγκόπ Σογομονιάν, ο οποίος μου μίλησε για το βιβλίο του, «Το τείχος της μνήμης». Το βιβλίο ήταν εμπνευσμένο από το μεγάλο τείχος στο μνημείο της Γενοκτονίας, το Τζιτζερνακαπέρτ, όπου είναι γραμμένα όλα τα ονόματα των ανθρώπων που βοήθησαν το λαό μας στα χρόνια της Γενοκτονίας. Αρχική επιλογή μου ήταν 18 ονόματα, για καθένα από τα οποία θα ετοίμαζα ένα βιογραφικό ντοκιμαντέρ 24-36 λεπτών. Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να βρω τη χρηματοδότηση για την πραγματοποίηση αυτού του πλάνου. Έτσι, αποφάσισα να κάνω μια πραγματικά δύσκολη επιλογή πέντε γυναικών από τη λίστα αυτή και να δημιουργήσω μια ενιαία ταινία για τη ζωή και την προσφορά τους στο λαό μας τα χρόνια της μεγάλης καταστροφής.

Τις πέντε ιστορίες τις πλαισιώνετε με μια σειρά από αναφορές για την Γενοκτονία και το Αρμενικό Ζήτημα. Καταφέρνει τελικά η ταινία να δώσει στον θεατή μια γενική εικόνα των ιστορικών γεγονότων της εποχής;
Ναι! Σκέφτηκα να παρουσιάσω στο θεατή με έναν διαφορετικό τρόπο, ίσως περισσότερο «διπλωματικό», το αδιαμφισβήτητο γεγονός της Γενοκτονίας και συγχρόνως να εκφράσω την ευγνωμοσύνη του λαού μας σε αυτές τις ηρωίδες. Νομίζω ότι αυτούς τους δύο στόχους τους επιτυγχάνει η ταινία με τον τρόπο που είναι δομημένη. Οι άνθρωποι που παρουσιάζουν τα ιστορικά γεγονότα και οι ηθοποιοί δεν είναι Αρμένιοι κι αυτό έχει τη σημασία του. Τα ιστορικά στοιχεία στα οποία βασίζεται η ταινία είναι ελεγμένα σε κάθε τους λεπτομέρεια, με έρευνες για όλες τις πτυχές των ιστοριών των πέντε γυναικών σε βιβλιοθήκες, κρατικά και προσωπικά αρχεία και αρχεία οργανώσεων που δρούσαν εκείνη την εποχή. Τίποτα από αυτά που παρουσιάζει η ταινία δεν είναι στον αέρα, ούτε έγιναν από μέρους μας αυθαίρετες προσθήκες εντυπωσιασμού. Το γεγονός αυτό δεν περνάει απαρατήρητο, γιαυτό άλλωστε οι Αρμενικές Εθνικές Επιτροπές ανά τον κόσμο έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για την ταινία και είναι πιθανό σύντομα να προβληθεί στο αμερικανικό Κογκρέσο. Γίνονται προσπάθειες προβολής της στη Νέα Υόρκη και σε άλλες πόλεις ανά τον κόσμο.

Σε ποιες χώρες έγιναν τα γυρίσματα και οι έρευνες για να ολοκληρωθεί η ταινία;
Τα γυρίσματα έγιναν σε δέκα χώρες. Η μόνη χώρα στην οποία δεν μπορέσαμε να δουλέψουμε ήταν η Συρία, όπου το 2014 οι περιοχές που μας ενδιέφεραν ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση.
Παρόλα αυτά, ο Αιδεσιμότατος Χαρουτιούν Σελιμιάν, συνεργαζόμενος με έναν επαγγελματία οπερατέρ, μας έστειλε μερικά πλάνα από κάποιες περιοχές της Συρίας. Έγιναν γυρίσματα και στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, όπου μας βοήθησε ο καθηγητής Ιωάννης Χασιώτης, μαζί με την αμέριστη αρωγή της αρμενικής κοινότητας της πόλης.

Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τη συνεργασία σας στην Ελλάδα;
Είχα μια πολύ άμεση και ανθρώπινη επικοινωνία με τους ανθρώπους της κοινότητας.
Μου δίνετε και την ευκαιρία να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην ενοριακή επιτροπή του Ιερού Ναού της Θεσσαλονίκης, στον Πολιτιστικό Σύλλογο «Χαμασκαΐν», στην κ. Ντιρουή Καλφαγιάν και στον πρόεδρο της κοινότητας κ. Βαρτκές Κονταξιάν για τη συνεργασία τους και τη βοήθεια που μου προσέφεραν.
Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Αιδεσιμότατο κ. Βικέν Τσολακιάν και την Αρμενική Ευαγγελική Εκκλησία που με βοήθησαν ως προς την προβολή της ταινίας στην Ελλάδα και ανέλαβαν τον ελληνικό υποτιτλισμό της.

Κατά τη διάρκεια του ερευνητικού έργου για την προετοιμασία της ταινίας σίγουρα θα αντιμετωπίσατε κάποιες δυσκολίες. Ποιες ήταν αυτές;
Όσο κι αν σας φαίνεται παράλογο, τις περισσότερες δυσκολίες τις αντιμετώπισα στην Αρμενία, αλλά δεν θέλω να αναφερθώ περισσότερο σε αυτό το θέμα. Σε όλες τις πόρτες που χτύπησα σε διάφορες χώρες μας δέχθηκαν με φιλική διάθεση. Είχαμε την ευκαιρία να ερευνήσουμε τα κρατικά αρχεία της Δανίας και της Ελβετίας και μας δόθηκε η δυνατότητα να κάνουμε κάποια πλάνα εκεί. Το θέμα της ταινίας έχει πανανθρώπινη διάσταση κι είναι και επίκαιρο. Καταστροφή, δυστυχία, αλληλεγγύη, αγώνας για επιβίωση, αφοσίωση στον άνθρωπο, όλα αυτά δηλαδή που βλέπουμε και σήμερα σε διάφορα μέρη του κόσμου. Βρήκαμε παντού ευαισθητοποιημένους ανθρώπους, πρόθυμους να μας στηρίξουν και να μας διευκολύνουν, και μπορώ να πω ότι σε κάποιες περιπτώσεις μας βοήθησε και η τύχη.

Χρόνια τώρα, επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων ερευνούν την Γενοκτονία, αντλώντας στοιχεία και τεκμήρια από αφοσιωμένους ανθρώπους που είχαν πάει να βοηθήσουν τους αρμένιους πρόσφυγες στο Ντερ Ζορ, στο Χαλέπι, στο Γκιουμρί, ακόμη και στις περιοχές της Ελλάδας. Θεωρείτε ότι υπάρχουν σήμερα ντοκουμέντα και ιστορίες που μένουν στην αφάνεια;
Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν, παίρνοντας για παράδειγμα τον «Χάρτη της Σωτηρίας», όπου υπάρχει υλικό που δεν έχει αξιοποιηθεί σε μια ταινία 90 λεπτών. Γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε σχεδιάσει να ξεκινήσουμε την υλοποίηση πέντε διαφορετικών ταινιών που θα παρουσιάζουν την πραγματικότητα σε όλη της τη διάσταση.

«Εκεί όπου υπάρχει ο τρόμος και ο θάνατος, συναντάμε την ελπίδα για τη ζωή», ένα μήνυμα δυνατό και επίκαιρο που εκφράζεται από τον αφηγητή στην αρχή της ταινίας. Αυτό είναι και το κεντρικό μήνυμα που θέλατε να περάσετε στο θεατή;
Το μήνυμα αυτό είναι διαχρονικό. Όσο δύσκολες κι αν είναι οι καταστάσεις στις οποίες βρίσκεται ο άνθρωπος, πρέπει να ελπίζει και να ονειρεύεται. Αυτό είναι ένα ηχηρό μήνυμα.

Tweet

Share