« Οραματίζομαι ένα Νέο Ζαρτόνκ»*

Ο Πήτερ Κουτουντζιάν γεννήθηκε στις Η.Π.Α. το 1961. Αρμενικής καταγωγής από την πλευρά του πατέρα του, σπούδασε δικηγόρος και έκτοτε ακολούθησε μια πλούσια σε αιρετά και μη αιρετά αξιώματα καριέρα, στη δημόσια διοίκηση των ΗΠΑ. Τιμήθηκε πολλές φορές για την αφοσίωση και τις εξαιρετικές του επιδόσεις στην υπηρέτηση των καθηκόντων του, με πιο σημαντική διάκριση το Μετάλλιο της Τιμής του Ellis Island που του απονεμήθηκε το 2011. Την ίδια επίσης χρονιά ανέλαβε τη θέση του Σερίφη στην κομητεία του Middlesex, με κύρια καθήκοντα το διοικητικό έργο του γραφείου του Σερίφη και κυρίως το σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων φροντίδας των κρατουμένων των φυλακών της κομητείας και την προετοιμασία επανένταξής τους στην κοινωνία μετά την αποφυλάκιση.

Ο Πήτερ Κουτούντζιαν επισκέφθηκε αυτόν το Μάιο, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, επίσημα προσκεκλημένος από την Πανποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την 96η επέτειο της Γενοκτονίας των Ποντίων.

Με αφορμή αυτήν την επίσκεψη τα ΑΡΜΕΝΙΚΑ είχαν την ευκαιρία για μια συζήτηση μαζί του.

Στην Βερονίκ Κιουρεκτζιάν

Απρίλιος - Ιούνιος 2015, τεύχος 85

Κύριε Κουτουντζιάν, γνωρίζουμε ότι βρίσκεστε αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα, προσκεκλημένος της Πανποντιακής Ομοσπονδίας, ως επίσημος ομιλητής στις εκδηλώσεις της 96ης επετείου της ποντιακής Γενοκτονίας. Μιλήστε μας γι' αυτήν την εμπειρία.

Πράγματι είχα την ευκαιρία να μιλήσω για το θέμα της Γενοκτονίας σε εκδηλώσεις των Ποντίων τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη. Στην εκδήλωση της Θεσσαλονίκης μάλιστα, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Μαΐου, είχα την τιμή να απευθυνθώ σε ένα δυναμικό ακροατήριο 7.000 ατόμων και όπως μου είπαν οι Αρμένιοι φίλοι της κοινότητας της Θεσσαλονίκης που με συνόδευαν, η ατμόσφαιρα ήταν τόσο θερμή που ένοιωθαν και εκείνοι σαν να βρίσκονταν ανάμεσα σε Αρμένιους.

Μιλήστε μας για την οικογένειά σας, για το ρόλο του πατέρα σας που πρόσφατα απεβίωσε, στο να αποκτήσετε συνείδηση της αρμενικής σας καταγωγής.

Ο παππούς και η γιαγιά μου έφτασαν στις ΗΠΑ πρόσφυγες από το Μαράς, μετά τα γεγονότα της Γενοκτονίας. Ο πατέρας μου γεννήθηκε στις ΗΠΑ και ήταν το 4ο και μικρότερο παιδί της οικογένειας, με διαφορά 10 χρόνων από το αμέσως προηγούμενο. Ήταν το παιδί που είχε την τύχη να γεννηθεί σε νοσοκομείο. Παντρεύτηκε την μητέρα μου η οποία δεν ήταν Αρμένισσα αλλά Ιρλανδή και αν οφείλω στον πατέρα μου την αρμενική μου καταγωγή, στη μητέρα μου οφείλω την ενασχόλησή μου από μικρή ηλικία με την αρμενική γλώσσα και την αρμενική εκκλησία. Ήταν η μητέρα μου που με ενθάρρυνε από παιδί να παρακολουθώ τα μαθήματα αρμενικών και να συμμετέχω στις εκδηλώσεις της Αρμενικής Καθολικής Εκκλησίας. Η μητέρα μου όπως καταλαβαίνετε ως Ιρλανδή ήταν καθολική και βαθιά θρησκευόμενη, γι' αυτό και φρόντιζε να συμμετέχει πάντα στις εκκλησιαστικές εκδηλώσεις.

Θα σας πω μια χαρακτηριστική ιστορία για τα παιδικά μου χρόνια. Κάθε Κυριακή πηγαίναμε οικογενειακώς στην Αρμενική Καθολική Εκκλησία της Μασαχουσέτης. Όταν φθάναμε στην πλατεία Harvard όπου βρίσκεται η εκκλησία, ο πατέρας μου καθόταν πάντα σε ένα μικροεστιατόριο της πλατείας για να διαβάσει την εφημερίδα του και να πιει τον καφέ του, ενώ εμείς, η μητέρα μου δηλαδή με τα παιδιά, συνεχίζαμε προς την εκκλησία και παρακολουθούσαμε τη θεία λειτουργία. Ήταν πολύ τυπική στα θρησκευτικά μας καθήκοντα, διότι έτσι είχε και η ίδια ανατραφεί. Βέβαια με το τέλος της θείας λειτουργίας, όταν πηγαίναμε για τον καθιερωμένο καφέ στην αίθουσα της εκκλησίας, τότε φυσικά ερχόταν μαζί μας και ο πατέρας μου....

Ήταν λίγο αστείο αυτό, δηλαδή η Ιρλανδή μητέρα μου να πηγαίνει κάθε Κυριακή στην αρμενική εκκλησία και ο Αρμένιος πατέρας μου να κάθεται στο διπλανό καφέ μέχρι το τέλος της λειτουργίας, αλλά έτσι είχε και εκείνος μεγαλώσει. Πρέπει να πω φυσικά πως ήταν πάντα παρών στη θεία λειτουργία των μεγάλων γιορτών.

Αυτή είναι λίγο πολύ η ιστορία της παιδικής και εφηβικής μου ηλικίας. Έμαθα πολλά από τον πατέρα μου, για την καταγωγή μου και την ιστορία της οικογένειας και μάλιστα όχι τόσο με λόγια όσο μέσα από τις εμπειρίες και τα συναισθήματα. Τα βιώματα της επιβίωσης των παππούδων μου είχαν περάσει στον πατέρα μου και στη συνέχεια από εκείνον σε εμένα και τώρα περνούν από εμένα στα παιδιά μου. Πιστεύω ότι οι τεράστιες δυσκολίες που γνώρισαν οι παππούδες μου για την επιβίωση τους, αλλά και όλοι οι Αρμένιοι πρόσφυγες, τους έκαναν δυνατούς απέναντι στις διαρκείς δοκιμασίες, υπομονετικούς και επίμονους και μάλιστα αυτά τα χαρακτηριστικά πέρασαν και στις επόμενες γενιές. Έχουμε καλλιεργήσει υποσυνείδητα τη νοοτροπία του επιζήσαντα μιας καταστροφής, γι΄ αυτό είμαστε ένας λαός δυνατός, προσαρμοστικός και επίμονος, είμαστε μαχητές!

Θέλουμε να μας μιλήσετε για ένα δικό σας κατά κάποιο τρόπο δημιούργημα. Αναφερόμαστε στο Πάρκο Αρμενικής Κληρονομιάς που βρίσκεται στη Βοστώνη.

Ευχαρίστως, άλλωστε είναι και αυτό ένα ακόμη παράδειγμα του πως μέσω της επιμονής καταφέρνουμε να πετυχαίνουμε στόχους. Η αρχική ιδέα ήταν να κατασκευαστεί ένα απλό συμβολικό μνημείο για τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Ξεκινήσαμε να συζητάμε την ιδέα στην αρχή μια μικρή ομάδα ανθρώπων, αλλά στη συνέχεια η ομάδα μεγάλωσε και όπως συνήθως συμβαίνει, οι πολλές και διαφορετικές απόψεις για το τι θα γίνει έφεραν διαφωνίες, με αποτέλεσμα η ιδέα να μένει στάσιμη για περίπου δυο χρόνια. Τελικά χάρη στην επιμονή και το όραμα πολλών Αρμενίων φίλων, η ιδέα ωρίμασε και ξεπέρασε κάθε προσδοκία και πλέον έχουμε ένα πάρκο με ένα σύμπλεγμα μεγάλων κατασκευών στο χώρο πρασίνου Rose Fitzgerald Kennedy. Το κόστος κατασκευής του πάρκου ανήλθε σε 6 εκατομμύρια δολάρια και σήμερα με τη βοήθεια των υποστηρικτών του διαθέτει ένα ειδικό κονδύλι για τη συντήρησή του.

Πρόκειται για μνημείο της Αρμενικής Γενοκτονίας, για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων της και η μνήμη των θυμάτων κάθε Γενοκτονίας. Παράλληλα όμως στοχεύει να τιμά και όσους επέζησαν και μετανάστευσαν στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες με σκοπό να αγωνιστούν για να ξαναρχίσουν μια νέα ζωή. Αυτό διότι όπως συνηθίζω να λέω στις ομιλίες μου, η Γενοκτονία αφορά ένα μέρος από εμάς αλλά δεν φτάνει για να αναδείξει το ποιοι είμαστε. Είμαστε κάτι πολύ περισσότερο από θύματα μιας Γενοκτονίας. Είμαστε περήφανος και δυνατός λαός που κατάφερε πράγματα θαυμαστά τόσο στην ιστορική μας πατρίδα όσο και στη Διασπορά.

Το Πάρκο Αρμενικής Κληρονομιάς στο οποίο φέτος έγινε μια πολυπληθής εκδήλωση για την επέτειο των 100 χρόνων, υποδέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και πιστεύω πως αποτελεί το σημαντικότερο κληροδότημα που θα αφήσω ως δημόσιος λειτουργός.

Παίρνοντας αφορμή από τα παραπάνω θα θέλαμε να μας μιλήσετε για τις εκδηλώσεις που έγιναν φέτος στις ΗΠΑ για την επέτειο των 100 χρόνων από τη Γενοκτονία.

Η φετινή επέτειος της Γενοκτονίας στις ΗΠΑ τιμήθηκε με πολλές εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, συναυλίες, διαλέξεις που κύριο χαρακτηριστικό τους είχαν την πολυπληθή συμμετοχή των Αρμενίων, πολλών θρησκευτικών ηγετών άλλων εθνικών κοινοτήτων, εκπροσώπων της πολιτικής ζωής των ΗΠΑ και πολλών προσωπικοτήτων, όπως για παράδειγμα ο Τούρκος ιστορικός και πανεπιστημιακός Τανέρ Ακτσάμ, ο οποίος εκφώνησε έναν πολύ δυνατό λόγο σε ένα ακροατήριο 15.000 ατόμων στην Times Square της Νέας Υόρκης.

Εκτός από τη συγκέντρωση στην Νέα Υόρκη είχαμε μία τεράστια πορεία στο Glendale στην οποία συμμετείχαν 160.000 άτομα. Πορείες και εκδηλώσεις έγιναν και στη Βοστώνη, στη Μασαχουσέτη, στην Ουάσινγκτον, στο Road Island και σε πολλές ακόμη πόλεις. Εγώ προσωπικά συμμετείχα με ομιλίες σε αρκετές από αυτές και σε όλες τις εκδηλώσεις το κεντρικό ζήτημα που προβάλλαμε ήταν η απαίτηση της αναγνώρισης της Γενοκτονίας από την Τουρκία. Και πρέπει να σας πω πως φέτος συνέβη κάτι ιδιαίτερο. Είχαμε όλοι μια έντονη ανησυχία και αμηχανία πριν τις εκδηλώσεις, λόγω της απογοήτευσης που νοιώθαμε για το γεγονός ότι, ούτε φέτος ο Πρόεδρος των ΗΠΑ τόλμησε να χρησιμοποιήσει τον όρο Γενοκτονία. Τελικά όμως, το κύμα των αναγνωρίσεων διεθνώς και κυρίως από τον Πάπα, η πολυπληθής συμμετοχή του κόσμου και ο έντονος παλμός των συγκεντρώσεων μας ενθουσίασαν όλους. Εκτός από τη θλίψη για τα θύματα της Γενοκτονίας, το συναίσθημα που κυριάρχησε σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις ήταν η χαρά όλων για το ότι έπειτα από 100 χρόνια ήμασταν εκεί συγκεντρωμένοι τόσοι πολλοί με τον ίδιο σκοπό για να αποδείξουμε ότι επιζήσαμε και ότι συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε. Και σας λέω ότι σχετικά με την αναγνώριση της Γενοκτονίας από τις ΗΠΑ, ο αγώνας συνεχίζεται και δεν θα τελειώσει μέχρι αυτός ο στόχος να επιτευχθεί.

Γνωρίζουμε πως η Αρμενική Εθνική Επιτροπή στις ΗΠΑ είναι πολύ δραστήρια και οργανωμένη. Πιστεύετε πως η δουλειά που γίνεται στο θέμα των διεκδικήσεων των Αρμενίων είναι επαρκής ή πρέπει να αλλάξει κάτι για να αναμετρηθεί ισότιμα με το πολύ ισχυρό τουρκικό λόμπι στις ΗΠΑ, το οποίο δαπανά τεράστια ποσά για την προπαγάνδα και του οποίου όπως έγινε πρόσφατα γνωστό, επικεφαλής ανέλαβε ο πρώην διευθυντής της CIA, Porter Goss.

Αυτή είναι μια κομβικής σημασίας πρόκληση για τους Αρμένιους. Οι Τούρκοι ρίχνουν διαρκώς λεφτά στην «αρένα». Και οι Αρμένιοι έχουν οικονομικούς πόρους αλλά δεν έχουν φτάσει στα επίπεδα των Τούρκων. Αναφορικά με την Αρμενική Εθνική Επιτροπή στις ΗΠΑ, είναι βέβαιο ότι έχει κάνει τεράστιο έργο, τόσο για την οργάνωση των δομών της όσο και στο θέμα των επαφών με τα πρόσωπα που βρίσκονται στα κέντρα αποφάσεων. Γι' αυτό εξάλλου σήμερα έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα δυναμικό αρμενικό λόμπι με πολλούς υποστηρικτές μέσα στο Κογκρέσο. Ακόμα και αν δεν έχει επιτευχθεί ακόμη το επιθυμητό αποτέλεσμα ως προς την αναγνώριση της Γενοκτονίας, κυρίως λόγω των γεωπολιτικών ισορροπιών, οι δύο αποφάσεις των Επιτροπών του Κογκρέσου είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Και είναι αποτέλεσμα της πολύ μεθοδικής δουλειάς που κάνει η Αρμενική Εθνική Επιτροπή των ΗΠΑ.

Αυτό που κατά τη γνώμη μου μπορεί να γίνει πιο εντατικά και οργανωμένα, είναι όπου υπάρχουν αρμενικές κοινότητες να δημιουργηθούν συνθήκες που θα κάνουν τους πολιτικούς που δραστηριοποιούνται στην περιοχή τους, να νοιώθουν ότι έχουν την υποχρέωση να «λογοδοτήσουν» για τη στάση τους απέναντι στο ζήτημα της Γενοκτονίας. Δηλαδή, οι αρμενικές κοινότητες να αποκτήσουν μια υπόσταση που θα τις καθιστά μια υπολογίσιμη δύναμη για τους πολιτικούς. Ακόμη πιο σημαντικό για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα είναι αυτό που εγώ αποκαλώ ένα «Νέο Ζαρτόνκ», δηλαδή να ενώσουμε εκ νέου τους δεσμούς μας και να αναγεννηθούμε όπως στο αντίστοιχο κίνημα του 19ου αιώνα. Οραματίζομαι ένα μέλλον στο οποίο όλο και περισσότεροι νέοι μας θα εμπλέκονται ενεργά στον δημόσιο βίο και την πολιτική και το οποίο θα πρέπει εμείς οι μεγαλύτεροι να ενθαρρύνουμε, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να ενταχθούν οι νέοι στη Δημόσια Διοίκηση των ΗΠΑ και να αποκτήσουν αξιώματα που θα τους φέρουν στα κέντρα αποφάσεων όχι ως θεατές αλλά ως παίκτες.

Το ξέρουμε όλοι πως έχουμε την τάση να προωθούμε τους νέους μας στο εμπόριο ή σε επαγγέλματα όπως του γιατρού, του μηχανικού και του δικηγόρου και δεν έχουμε σε μεγάλη εκτίμηση τα επαγγέλματα των δημοσίων λειτουργών.

Αυτό πιστεύω ότι πρέπει να αλλάξει και εκτός από το να στηρίζουμε κάποιους πολιτικούς με τους οποίους έχουμε αναπτύξει καλές σχέσεις, να αποκτήσουμε δικούς μας «παίκτες» σε πολιτικές θέσεις. Αυτό κατά την άποψη μου, θα φέρει πολύ σημαντικά αποτελέσματα, τουλάχιστον στις ΗΠΑ.

Μιλήστε μας για τη δουλειά σας. Σήμερα είστε Σερίφης. Τι ακριβώς κάνετε;.

Έχω σπουδάσει νομικά και έχω κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη Δημόσια Διοίκηση στo Harvard. Πριν τη σημερινή μου θέση, ήμουν για 14 χρόνια στη Βουλή των Αντιπροσώπων της Πολιτείας και πριν από αυτό υπηρέτησα για 4 χρόνια ως Δημόσιος Κατήγορος στο γραφείο του Εισαγγελέα της κομητείας του Middlesex. Από το 2011 έχω αναλάβει τη θέση του Σερίφη του Middlesex. Η κομητεία του Middlesex είναι από τις μεγαλύτερες στις ΗΠΑ με 54 κωμοπόλεις και πληθυσμό 1.500.000 κατοίκων. Στην αρμοδιότητά μου ανήκουν τα κέντρα επιχειρήσεων και όλος ο στόλος των αυτοκινήτων τους, οι ομάδες αστυνομικών ειδικών αποστολών και τα εκπαιδευμένα σκυλιά τους. Βασική μου όμως ευθύνη είναι η διαχείριση και ο έλεγχος του κόστους για την φροντίδα περίπου 1.500 κρατουμένων, δηλαδή για το κόστος της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης, της ψυχολογικής υποστήριξης και της προετοιμασίας τους για επανένταξη στην κοινωνία ως παραγωγικοί πολίτες.

Θα θέλαμε να μάθουμε και για την ενασχόλησή σας με την πολιτική ως μέλος των Δημοκρατικών.

Το 2014 ήμουν ένας από τους υποψήφιους για την εκλογή εκπροσώπου του Δημοκρατικού κόμματος στο Κογκρέσο. Τελικά μετά τον 2ο γύρο έλαβα τη δεύτερη θέση. Στην υποψηφιότητα αυτή είχα την καλύτερη από κάθε προηγούμενη φορά, στήριξη της αρμενικής κοινότητας.

Όπως γνωρίζουμε έχετε επισκεφθεί την Αρμενία. Ποια είναι η γνώμη σας για τη νεαρή Δημοκρατία της Αρμενίας;

Η 1η φορά που επισκέφθηκα την Αρμενία ήταν πέρσι με αφορμή τη συμμετοχή μου στο μεγάλο συνέδριο της Διασποράς, και η 2η φορά ήταν φέτος. Νοιώθω καλά στην Αρμενία. Είναι μια πολύ όμορφη χώρα, μια χώρα ζωντανή, που τα πάει πολύ καλύτερα από ότι εμείς οι υπόλοιποι νομίζουμε. Και πιστεύω ότι αν της δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες θα τα πάει ακόμη καλύτερα. Μου αρέσει να περπατώ στους δρόμους και στα πάρκα με τα πολλά σιντριβάνια του Ερεβάν, και παρά το γεγονός ότι δεν έχω συγγενείς εκεί, νοιώθω οικεία με όλους. Ήδη από την πρώτη μου επίσκεψη έχω κάνει καλούς φίλους που με συνόδευσαν στις συναντήσεις μου εκεί και ένοιωθα σαν να ήμουν στο σπίτι μου.

Έχω επισκεφθεί και το Καραμπάχ και είμαι εντυπωσιασμένος από το λαό του. Από το πόσο δυνατοί είναι και από τον αγώνα που κάνουν για τη γη τους. Είδα ανθρώπους στην πρώτη γραμμή του μετώπου και συνειδητοποίησα πόσο σημαντικό είναι για αυτόν το λαό το θέμα της ασφάλειας, κάτι για το οποίο εμείς στη Διασπορά, που ασχολούμαστε περισσότερο με το θέμα της Γενοκτονίας, συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε. Η Αρμενία και το Καραμπάχ βρίσκονται διαρκώς σε απειλή.

Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της η Αρμενία, έβαλε στην ατζέντα της το θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας. Η Διασπορά ήδη εδώ και 50 χρόνια έχει σε εξέλιξη τον αγώνα για αυτό το ζήτημα. Πιστεύετε ότι Αρμενία και Διασπορά έχουν συνδυάσει τις προσπάθειές τους στο θέμα της Γενοκτονίας με τον σωστό τρόπο;

Συγκριτικά με άλλους λαούς έχουμε μια Διασπορά πολύ καλά οργανωμένη και με πολύ υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Γι' αυτό και έχει καταγράψει τεράστιες επιτυχίες στο θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας σε πολλά θεσμικά επίπεδα και σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτές οι επιτυχίες μαρτυρούν τη δύναμη που έχει η αρμενική Διασπορά σε όλες τις χώρες που δραστηριοποιείται. Πιστεύω επίσης ότι έχει συνεισφέρει πολλά στην οικονομική υποστήριξη και την ανάπτυξη της Αρμενίας και φυσικά έτσι θα πρέπει να συνεχίσει. Όσον αφορά την Αρμενία, ξέρουμε πως στο θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας ενεργεί στα πλαίσια των διπλωματικών της επαφών και οφείλει πάντα να τηρεί τις ισορροπίες στο βαθμό που διαφυλάσσει την ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητα της χώρας.

Ας γυρίσουμε στις ΗΠΑ. Είπατε ότι νοιώσατε απογοήτευση για το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα απέφυγε και φέτος την αναφορά του όρου «Γενοκτονία». Ήταν για όλους μας ότι είχε προηγηθεί και με τους Προέδρους Κλίντον και Μπους. Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό; Ποιοι είναι οι λόγοι που αποτρέπουν τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να πει τη λέξη που αποδίδει την αλήθεια του 1915;

Μου ζητάτε να σας εξηγήσω ενέργειες με τις οποίες εγώ διαφωνώ. Πιστεύω ότι σίγουρα σημαντικό ρόλο σε αυτό έχει παίξει και συνεχίζει να παίζει το οικονομικά πανίσχυρο τουρκικό λόμπι, αλλά σε μεγάλο βαθμό αυτό το αποδίδω στην άγνοια της ιστορίας. Δεν γνωρίζουν την ιστορία όπως θα έπρεπε να την γνωρίζουν. Η προπαγάνδα του τουρκικού λόμπι δεν τους επιτρέπει να κατανοήσουν την αλήθεια. Ένας άλλος λόγος που εγώ διακρίνω αλλά δεν τον συμμερίζομαι είναι, η ανησυχία ότι η αναφορά σε διάπραξη «Γενοκτονίας» μπορεί να προκαλέσει στρατιωτική αστάθεια στην περιοχή. Δεν θεωρώ βάσιμη την άποψη ότι η Τουρκία θα διακόψει τις διπλωματικές ή στρατιωτικές σχέσεις, αλλά ακόμα και αν το κάνει ως πρώτη αντίδραση, αυτό θα είναι ένα στιγμιαίο «κενό» στις σχέσεις και δεν θα έχει διάρκεια. Το έχουμε δει άλλωστε αυτό να συμβαίνει με τόσες χώρες. Διότι τελικά η Τουρκία χρειάζεται περισσότερο τον υπόλοιπο κόσμο από ότι ο κόσμος την Τουρκία. Και θα είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας, η οποία θέλει να επανενταχθεί στον σύγχρονο κόσμο και που βλέπει τις χώρες να αναγνωρίζουν η μία μετά τη άλλη τη Γενοκτονία, να βρεθεί μπροστά σε μια αναγνώριση από τις ΗΠΑ και να αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πολιτική της άρνησης, αποδεχόμενη την αλήθεια. Ο κόσμος στον οποίο ζούμε άλλωστε, περιλαμβάνει και την Αρμενία και την Τουρκία και για να εξελιχθεί αυτός ο κόσμος πρέπει το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας να λυθεί. Μέχρι να γίνει αυτό, η Τουρκία δεν έχει θέση στο δημοκρατικό κόσμο.

Ποια είναι η άποψή σας για όσους μιλάνε ανοιχτά σήμερα μέσα στην Τουρκία για το ζήτημα της Γενοκτονίας και την ανάγκη αναγνώρισής της;

Γνωρίζω για αυτές τις φωνές στην Τουρκία και για μένα είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη το ότι υπάρχουν πνευματικοί άνθρωποι, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές που έχουν ανοίξει αυτή τη συζήτηση κάτω από ένα καθεστώς που δεν ανέχεται καν αναφορά στο θέμα. Είναι ελάχιστοι αυτοί που γνωρίζουν την ιστορία της Γενοκτονίας στην Τουρκία και τώρα με αυτές τις συζητήσεις ο κόσμος ακούει και μαθαίνει για πρώτη φορά την αλήθεια από ανθρώπους με επιστημονικό κύρος, όπως για παράδειγμα ο Τανέρ Ακτσάμ. Και αυτό έχει μεγάλη δύναμη.

Πείτε μας την άποψή σας για τη νέα γενιά των Αρμενίων. Πιστεύετε σε αυτήν;

Κρίνοντας από την εμπειρία μου στη Βοστώνη, θα σας πω ότι σήμερα είμαι πιο αισιόδοξος από τα προηγούμενα χρόνια για τα αποτελέσματα που η νέα γενιά μπορεί να φέρει στον αγώνα μας. Νοιώθω ότι σήμερα οι νέοι μας έχουν και το πάθος και τα τεχνολογικά μέσα για να φέρουν επιτυχίες. Έχουν τη διάθεση, έχουν το ταλέντο και με τη δική μας υποστήριξη θα γίνουν πιο συμμετοχικοί, πιο ενεργοί και θα αναλάβουν την ευθύνη για να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους. Το είδα φέτος να συμβαίνει στη Βοστώνη, στις εκδηλώσεις της 100ης επετείου.

Θέλω όμως να πω και κάτι ακόμα που θεωρώ σημαντικό. Γνωρίζουμε όλοι ότι σε όλον τον κόσμο οι αρμενικές κοινότητες, προκειμένου να διαφυλάξουν την κουλτούρα τους, παραμένουν κλειστές. Σίγουρα είναι απαραίτητο να διατηρήσουμε τη γλώσσα και τις παραδόσεις μας, αλλά πρέπει να έχουμε επαφές και με την κοινωνία και τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Κάποιες φορές αυτό γίνεται πιο χρήσιμο για την επιρροή που μπορεί να έχουμε στους τρίτους. Για παράδειγμα ο λόγος που ο πολιτικός Τεντ Κέννεντυ έγινε ένθερμος υποστηρικτής των αιτημάτων μας ήταν το γεγονός ότι στο παρελθόν είχε συγκατοικήσει με έναν Αρμένιο. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα, όπου μια κοινωνική σχέση έγινε η αφορμή να προσεγγίσουμε και να αποκτήσουμε καλούς φίλους και υποστηρικτές.

Κρατήσαμε για το τέλος μια ερώτηση για όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στη Συρία και τη νέα Γενοκτονία που διαπράττει εκεί το Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Ποια είναι η γνώμη σας για τον τρόπο αντίδρασης των ΗΠΑ και της Ευρώπης;

Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Συρία είναι η συνέχεια όσων συνέβησαν τον προηγούμενο αιώνα σε βάρος των Αρμενίων, των Ποντίων και των Ασσυρίων. Τότε επρόκειτο για Γενοκτονία κατά των χριστιανών, το ίδιο και σήμερα. Όταν άρχισαν οι πρώτες επιθέσεις κατά του Άσαντ, πολλοί ηγέτες στον κόσμο πίστεψαν πως ήταν θέμα ημερών να καταρρεύσει το καθεστώς του και να ανατραπεί. Γι' αυτό και ακολούθησαν άλλοτε πολιτική σιωπηρής ανοχής και άλλοτε πολιτική υποστήριξης των αντιφρονούντων, παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι πολλοί ανάμεσά τους ήταν μέλη της Αλ Κάιντα και άλλων εξτρεμιστικών ομάδων. Όμως η ανατροπή του Άσαντ δεν ήρθε. Ο πολιτικός κόσμος δεν εκτίμησε σωστά το γεγονός ότι το καθεστώς Άσαντ στηριζόταν σε μειονότητες, μία από αυτές ήταν και οι Αρμένιοι, και πως η ανατροπή του θα είχε επιπτώσεις σε αυτές. Δεν είμαι ειδικός στην εξωτερική πολιτική αλλά τα αποτελέσματα σήμερα είναι τραγικά για τους Αρμένιους στο Χαλέπι, στο Κεσάμπ και σε άλλες περιοχές. Έχουμε λοιπόν μια νέα Γενοκτονία και καθημερινά ζω τον τρόμο στα μάτια των Αρμενίων που με αγωνία έρχονται στο γραφείο μου να ζητήσουν την μεσολάβησή μου για να έρθουν οι συγγενείς στους στις ΗΠΑ. Αλλά αυτό όπως γνωρίζετε δεν είναι καθόλου εύκολο. Όσον αφορά τη στάση των ΗΠΑ, δεν μπορώ να πω ότι είναι αυτή που περίμενα, και δεν νομίζω πως μπορεί κανείς να είναι ικανοποιημένος με όσα συμβαίνουν σε βάρος των χριστιανών εκεί. Σκληρές εικόνες απίστευτης βίας με την Τουρκία και το Ισραήλ να συνεχίζουν να στηρίζουν το ISIS.

Κλείνοντας τη συνέντευξη θέλουμε ένα μήνυμα για τους αναγνώστες μας.

Θέλω να σας πω ότι αυτό το 2ο ταξίδι μου στην Ελλάδα ήταν ευλογία για μένα. Είχα την ευκαιρία εκτός από την Αθήνα, να επισκεφθώ και τη Θεσσαλονίκη και να περιηγηθώ και σε άλλα μέρη της πανέμορφης αυτής χώρας. Γνώρισα νέους φίλους και πέρασα όμορφες στιγμές μαζί τους. Λυπάμαι που φεύγω και εύχομαι πραγματικά να μου δοθεί η ευκαιρία να ξανάρθω.

Για τους αναγνώστες των Αρμενικών, εύχομαι να ζήσουμε τη χαρά να συναντηθούμε στην ελεύθερη πατρίδα μας την Αρμενία, όταν θα έχουμε πάρει πίσω τη γη που μας ανήκει μαζί με το δικό μας βουνό, το Αραράτ!

Σας ευχαριστούμε!

Tweet

Share