Xρανούς Αγκοπιάν Εκτύπωση

Στη Λούση Οννικιάν-Σαχινιάν

Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2009

 

Τον Οκτώβριο του 2009 συμπληρώνεται ο πρώτος χρόνος λειτουργίας του υπουργείου Διασποράς της Αρμενίας. Τα «Αρμενικά» με αυτή την ευκαιρία συζήτησαν με την υπουργό Χρανούς Αγκοπιάν για τους σκοπούς και τα προγράμματα του νέου υπουργείου.

 

 

Δε στοχεύουμε στη διακυβέρνηση ή την εποπτεία της διασποράς, αλλά στη συνεργασία, τις διμερείς σχέσεις και τη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων

 

Με ποιoν τρόπο είναι οργανωμένο και πώς λειτουργεί το υπουργείο Διασποράς της Αρμενικής Δημοκρατίας;

Υπάρχουν σήμερα περίπου 10 εκατομμύρια Αρμένιοι ανά τον κόσμο, τα δυο τρίτα των οποίων ζουν εκτός της πατρίδας, σε περισσότερες από 120 χώρες. Η δημιουργία του υπουργείου Διασποράς θα βοηθήσει τους Αρμενίους όλου του κόσμου να συσπειρωθούν γύρω από την πατρίδα που ονειρεύονταν εδώ και 700 χρόνια. Ήταν μέρος του προεκλογικού προγράμματος του Προέδρου Σερζ Σαρκισιάν και πάνω σε αυτή τη βάση ιδρύθηκε την 1η Οκτωβρίου 2008 το υπουργείο Διασποράς. Βασική αποστολή του είναι η υλοποίηση κυβερνητικής πολιτικής για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ πατρίδας-διασποράς και ο συντονισμός του έργου των συναρμοδίων εκτελεστικών οργάνων της κυβέρνησης για το σκοπό αυτό. Δε στοχεύουμε στη διακυβέρνηση ή την εποπτεία της διασποράς, αλλά στη συνεργασία, τις διμερείς σχέσεις και τη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων. Το υπουργείο πρέπει συνεχώς να παρακολουθεί το τι συμβαίνει στη διασπορά, να κατανοεί τα προβλήματα και τις ανάγκες της, ώστε να υλοποιεί κατάλληλα προγράμματα που να πηγάζουν από τα κοινά συμφέροντα πατρίδας-διασποράς.

Το υπουργείο δραστηριοποιείται σε τρεις κυρίως τομείς: Ο πρώτος είναι η συμβολή στο έργο των οργανώσεων της διασποράς και η ενεργοποίηση των μηχανισμών διαφύλαξης της αρμενικής ταυτότητας στις παροικίες, ο δεύτερος, η ανάδειξη του ανθρώπινου δυναμικού της διασποράς και η δραστηριοποίησή του για την ενδυνάμωση ή ανάπτυξη της πατρίδας και ο τρίτος, η προώθηση κατάλληλων νόμων και προγραμμάτων για τον επαναπατρισμό του λαού μας.

Ένας άλλος στόχος μας είναι η οργάνωση περιοχών της διασποράς όπου ζουν Αρμένιοι χωρίς να έχουν τις συνθήκες ή τα μέσα για να διαφυλάξουν την εθνική τους ταυτότητα.

Για την πραγματοποίηση όλων αυτών, το υπουργείο διαθέτει την ανάλογη υποδομή, η οποία λειτουργεί σε δυο σκέλη: το πρώτο διασφαλίζει την κανονική καθημερινή λειτουργία του, τα νομικά, οικονομικά θέματα, τη διοίκηση προσωπικού, διαχείριση του τύπου και των δημοσίων σχέσεων και το δεύτερο ασχολείται με το καθ’ αυτό περιεχόμενό του, δηλαδή συμβάλλει στην επίλυση των διαφόρων θεμάτων που αντιμετωπίζουν οι παροικίες σε συνεργασία με τις κατά τόπους εκτελεστικές επιτροπές τους. Μιλάμε για τα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, Ευρώπης, Αμερικής καθώς και τις εκτελεστικές επιτροπές Επαναπατρισμού και Έρευνας, επιτροπές Παναρμενικών Προγραμμάτων που ασχολούνται με εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, κοινωνικούς τομείς, κ.λ.π.

Το υπουργείο οργανώνει τη δουλειά του στη διασπορά δια μέσου των διπλωματικών αντιπροσωπειών και των προξενείων της, οι οποίες λειτουργούν στα διάφορα κράτη. Πριν από ένα χρόνο ο Πρόεδρος Σερζ Σαρκισιάν, κατά τη διάρκεια συμβουλίου των διπλωματών, τόνισε ότι οι πρέσβεις πρέπει να ασχοληθούν με τα βασικά της διασποράς και οι πρεσβείες πρέπει να έχουν ενεργό συμμετοχή στην επίλυση των προβλημάτων και την ενίσχυση των δεσμών πατρίδας-διασποράς.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι σε διάφορες χώρες έχουμε ήδη διαπιστευμένους εκπροσώπους του υπουργείου Διασποράς, οι οποίοι προσπαθούν να βοηθήσουν στην υλοποίηση των προγραμμάτων μας, να παρουσιάσουν το πρόγραμμα και το έργο μας, σε κάθε χώρα, ενισχύοντας έτσι το έργο του υπουργείου και δραστηριοποιώντας τη συνεργασία με τις παροικίες.

 

Τι σχέδια έχετε για τη διασπορά και ποια απ’ αυτά βρίσκονται ήδη σε στάδιο πραγματοποίησης; Σε ποιους τομείς θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας να δοθεί προτεραιότητα (πολιτιστικούς, εκπαιδευτικούς, αθλητικούς, κ.λ.π.).

Στη διάρκεια 10 μηνών λειτουργίας μας έχουν εκπονηθεί και εκπονούνται δεκάδες προγράμματα, τα οποία βρίσκονται στο στάδιο της πραγματοποίησης. Θα ήθελα ν’ αναφέρω μερικά.

- Υπάρχει ένα προσχέδιο ανάπτυξης συνεργασίας πατρίδας-διασποράς, το οποίο έχει παρουσιαστεί σε οργανώσεις εντός και εκτός Αρμενίας, καθώς και σε διάφορες προσωπικότητες, με σκοπό να γίνει δημόσιος διάλογος πάνω σε αυτά.

- Στην Αρμενία υπάρχει ανάγκη επιστημόνων ειδικευμένων σε θέματα διασποράς, αφού μέχρι τώρα δεν είχε γίνει κανένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Από τα πρώτα έργα του υπουργείου υπήρξε η ίδρυση Έδρας Σπουδών Θεμάτων Διασποράς στο Πανεπιστήμιο του Ερεβάν. Έχει υπογραφεί σχέδιο συνεργασίας με την Ακαδημία της Αρμενίας σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται η κατάρτιση σε πανεπιστημιακό επίπεδο εξειδικευμένων επιστημόνων στην αρμενική φιλολογία, και η δημιουργία τμημάτων Σπουδών Διασποράς στις Σχολές και Ακαδημίες Τεχνών και Φιλολογίας για τις ανάγκες των παροικιών.

- Έχει επίσης υπογραφεί σχέδιο συνεργασίας με την Ένωση Συγγραφέων για την έκδοση έργων αρμενίων συγγραφέων της πατρίδας και της διασποράς, παιδικών παραμυθιών για τα παιδιά της διασποράς, τη δημιουργία λογοτεχνικού ανθολογίου με έργα συγγραφέων της Αρμενίας και της Διασποράς, με σκοπό να γνωρίσουν οι μεν τους δε.

- Το υπουργείο έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας στο πλαίσιο του αναπτυξιακού προγράμματος του ΟΗΕ για την Αρμενία, σύμφωνα με το οποίο δόθηκε η δυνατότητα σε Αρμενίους της διασποράς να έρθουν στην Αρμενία και να εργαστούν για 6 μήνες στο υπουργείο μας. Έχει υπογραφεί επίσης σύμφωνο συνεργασίας με το Εμπορικό-Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αρμενίας και το επιστημονικό-εκπαιδευτικό ταμείο «Νοραβάνη».

- Το υπουργείο χαιρετίζει με ιδιαίτερη χαρά τη δημιουργία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, «virtual college» από την Αρμενική Γενική Ένωση Αγαθοεργίας με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου του Ερεβάν, το οποίο συνιστά απαραίτητο εργαλείο για τους συμπατριώτες που ζουν εκτός πατρίδας για την εκμάθηση αρμενικής γλώσσας, λογοτεχνίας και ιστορίας, ώστε να μπορούν να διαφυλάξουν την αρμενική τους ταυτότητα.

- Έχουν διοργανωθεί εκδηλώσεις με τίτλο «Οι Μεγάλοι του Έθνους μας», αφιερωμένες σε σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Μακαριστός Πατριάρχης Καθολικός Βασκέν Α΄, ο Αλέκ Μανουκιάν, ο Σαρλ Αζναβούρ, ο Κερκ Κρικοριάν, στην πόλη του Ερεβάν, την περιφέρεια και τη διασπορά, με σκοπό να γίνει γνωστό το έργο τους και η συνεισφορά τους.

- Πρόκειται να εκδοθούν οι συλλογές «Αρμενικά Παραμύθια» και «Παροιμίες και Ρητά» στη «δυτική» αρμενική γλώσσα. Επίσης, προετοιμάζεται η έκδοση «Yearbook της Διασποράς».

- Έχοντας ως στόχο την ανάδειξη ενός παναρμενικού ανθρώπινου δυναμικού, το υπουργείο διοργανώνει επιστημονικά συνέδρια, όπου προσπαθεί να συσπειρώσει Αρμενίους των ίδιων ειδικοτήτων απ’ όλο τον κόσμο, αρχιτέκτονες, ιατρούς, τραπεζικούς, οικονομολόγους, νομικούς, εκπαιδευτικούς, ανεξάρτητα από την κομματική τους ταυτότητα και να χρησιμοποιήσει την εμπειρία και τις ικανότητές τους για την ανάπτυξη της πατρίδας.

- Θα ήθελα ν’ αναφέρω ότι με πρωτοβουλία του υπουργείου διοργανώθηκε στο διάστημα 21-24 Απριλίου στο Ερεβάν το πρώτο παναρμενικό συνέδριο αρχιτεκτόνων με θέμα «Η αρμενική αρχιτεκτονική και ο 21ος αιώνας», όπου συμμετείχαν περίπου 134 αρχιτέκτονες από 18 χώρες της αρμενικής διασποράς, τις Η.Π.Α., τη Ρωσία, το Ιράν, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τον Καναδά. Αποτέλεσμα του συνεδρίου ήταν η δημιουργία Παναρμενικής Αρχιτεκτονικής Εταιρείας, τα μέλη της οποίας έχουν αρχίσει να συνεργάζονται μεταξύ τους μέσω διαδικτύου, με σκοπό τη μελέτη θεμάτων του κλάδου, την ανταλλαγή απόψεων και βεβαίως, το δυναμικό αυτό να τεθεί στην υπηρεσία της ανάπτυξης της πατρίδας.

- Το δεύτερο μεγάλο πρόγραμμα είναι το «Γύρνα Σπίτι», στο πλαίσιο του οποίου νέοι ηλικίας 14-25, έρχονται στην Αρμενία, ζουν με οικογένειες εδώ, γνωρίζουν τα ήθη κι έθιμα, τον τρόπο ζωής. Προς το παρόν έχουν επισκεφθεί την Αρμενία 100 παιδιά από 6 χώρες. Η γνώμη μου είναι ότι όποιο παιδί πατήσει το πόδι του μια φορά στην πατρίδα, νοιώσει τη δύναμη της γης, πλύνει τα χέρια στη λίμνη Σεβάν, προσκυνήσει στο μνημείο γενοκτονίας, ανάψει ένα κερί στο Πατριαρχείο του Ετσμιατζίν, θα μεγαλώσει πια για πάντα σαν Αρμένιος. Το πρόγραμμα συνεχίζεται έως τα τέλη Οκτωβρίου και στο διάστημα αυτό θα έχουν έρθει 500 παιδιά. Πιστεύω ότι είναι ένα μεγαλόπνοο σχέδιο από ψυχολογικής, πολιτικής, ιστορικής και ηθικής απόψεως και πρέπει να αποτελέσει και κύριο μέλημα των αρμενικών οργανώσεων της διασποράς, διότι όσο και να προσπαθούμε αφηρημένα να παρουσιάσουμε την Αρμενία σε νέους που ζουν στη μακρινή διασπορά, δεν είναι δυνατόν να νοιώσουμε, να καταλάβουμε και να βιώσουμε αυτό που θα βιώσουν όντας στην ίδια την πατρίδα. Με αυτό το πρόγραμμα θα μπορέσουμε να μεταδώσουμε το αρμενικό πνεύμα στη διασπορά.

Για τη γρήγορη επικοινωνία με τη διασπορά έχει δημιουργηθεί ιστοσελίδα του υπουργείου, καθώς επίσης η ηλεκτρονική εφημερίδα «Οι Αρμένιοι Σήμερα» σε 4 γλώσσες. Προετοιμάζεται επίσης ο απολογισμός του έργου του υπουργείου, όπου θα δημοσιευθούν τα σημαντικότερα γεγονότα των παροικιών της διασποράς.

 

Μετά τις επισκέψεις σας σε χώρες της διασποράς, πώς αξιολογείτε τη συνεργασία Αρμενίας-Διασποράς στην παρούσα φάση;

Θα ήθελα να επισημάνω, ότι από τότε που ανέλαβα το υπουργείο Διασποράς έχω επισκεφθεί τις Η.Π.Α., τον Καναδά, μερικές χώρες της Λατινικής Αμερικής, την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Συρία, το Ιράν και τη Βενετία. Μπορώ να πω ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα και από παροικία σε παροικία. Δηλαδή οι Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη καθώς και οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης βρίσκονται στα πρόθυρα της αφομοίωσης, ένα μεγάλο μέρος των Αρμενίων εκεί δε μιλά καθόλου τη γλώσσα ή πολύ λίγο και σε πολλές από αυτές η χρήση της γλώσσας περιορίζεται μόνο στον καθημερινό προφορικό λόγο. Σε αυτές τις περιοχές το θέμα της διαφύλαξης της εθνικής ταυτότητας πρέπει να γίνει κύριο μας μέλημα και πρέπει να πάρουμε πολλές πρωτοβουλίες για τη λύση του προβλήματος αυτού. Οι νέοι πρέπει να γαλουχηθούν με αρμενική μουσική, παραμύθια, διηγήματα, παροιμίες. Το υπουργείο έχει ήδη εκδώσει (βγάλει σε κυκλοφορία) μουσική για βρέφη ή έχουμε αρχίσει να ιδρύουμε ημερήσια σχολεία, να στέλνουμε βιβλία.

Οι παροικίες της ...Ανατολής δεν αντιμετωπίζουν τέτοιο κίνδυνο, αφού είναι οργανωμένες, συμμετέχουν στην κατά τόπους πολιτική ζωή, ασχολούνται με το θέμα της αρμενικής εκπαίδευσης. Λαμβάνουμε πάντα υπ’ όψη τις ιδιομορφίες, τις ανάγκες και τα προβλήματα κάθε περιοχής πριν προχωρήσουμε σε οποιονδήποτε σχεδιασμό. Η συνδρομή όμως της Αρμενικής Κυβέρνησης είναι αισθητή σε όλες τις παροικίες. Υπάρχουν διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα για τις παροικίες. Για παράδειγμα, υπάρχει «Πρόγραμμα εκπαιδευτικής συνδρομής σε αρμενικές παροικίες της Λατινικής Αμερικής», «Πολιτιστικό Πρόγραμμα Καναδά», Πρόγραμμα Συνδρομής στην Πολιτιστική ζωή των Αρμενικών Παροικιών Εγγύς Ανατολής» κλπ.

Θέλω ν’ αναφερθώ επίσης στους προβληματισμούς που θέτουν οι Αρμένιοι της διασποράς κατά τη διάρκεια των επισκέψεών μας, θέματα που αφορούν το νομικό καθεστώς της Αρμενίας, τη φορολογία, τους δασμούς που αντιστοιχούν σε εισφορές, τα οποία χρήζουν μεταρρυθμίσεων. Για το σκοπό αυτό, το υπουργείο έχει διευθετήσει κάποιες μεταρρυθμιστικές διατάξεις, δηλαδή έχει διευκολυνθεί η είσοδος στην Αρμενία, με μείωση του αντιτίμου της βίζας στα 3.000 ντραμ από 1ης Ιουλίου.

Επί του παρόντος, εξετάζουμε το θέμα των νόμων που αφορούν τους «Αρμενίους εκτός Αρμενίας». Έχουμε επίσης εξασφαλίσει ευνοϊκές συνθήκες εκπαίδευσης ή ιατρικής περίθαλψης για τους νέους φοιτητές από τις παροικίες της διασποράς.

Η εξέταση ή επίλυση των προβλημάτων δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τις επισκέψεις μας στις παροικίες, αλλά και μέσω των τηλεπικοινωνιών, εικονοσυνεδρίων (τηλεδιασκέψεων), διαδικτύου, της εφημερίδας «Οι Αρμένιοι Σήμερα».

 

Σκοπεύετε να επισκεφθείτε σύντομα την Ελλάδα; Έχετε κάποια σχέδια για την περιοχή μας;

Έχω ήδη επισκεφθεί κάποιες χώρες της Ευρώπης, αλλά όχι ακόμα την Ελλάδα. Είμαι ενήμερη για τις δραστηριότητες των αρμενικών οργανώσεων εκεί. Ελπίζω ότι σύντομα θα μου δοθεί η ευκαιρία να γνωστοποιήσω στα σχολεία και τις διάφορες οργανώσεις σας τη δράση και τα προγράμματά μας και θα υπάρξει από κοινού πρωτοβουλία συνεργασίας. Η πλειοψηφία των σχεδιασμών, βέβαια, θα πρέπει ν’ απευθύνεται στη νεολαία.

 

Πώς μπορεί η διασπορά να βοηθήσει την πατρίδα;

Η διασπορά στάθηκε πάντα στο πλευρό της πατρίδας ιδιαίτερα κατά το διάστημα της απελευθέρωσης, είτε επρόκειτο για πόλεμο, είτε για σεισμό, είτε για αποκλεισμό... Άρα το υπουργείο αυτό συνιστά έναν θεσμό σημαντικότερο για όλους τους Αρμενίους. Είναι το σπίτι όλων των Αρμενίων της διασποράς, όχι ένα ίδρυμα που κυβερνά τη διασπορά, αλλά ένας χώρος, όπου κάθε Αρμένιος της διασποράς μπορεί να καταφύγει, για να βρει απαντήσεις και λύσεις σε όλα τα προβλήματα που τον απασχολούν.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συχνά έχει τονίσει ότι η Αρμενία είναι άλλη χώρα χωρίς τη διασπορά και άλλη με αυτήν. Μόνο με συνεργασία μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας. Γι’ αυτό το σκοπό ιδρύθηκε και αυτό το υπουργείο. Η συνεργασία πρέπει να είναι αμφίδρομη, να είναι μια γέφυρα απ’ όπου όσοι περνούν, θα την κάνουν πιο στερεή και πιο δυνατή.

Μέχρι σήμερα, η αρμενική διασπορά έχει ιδρύσει και οργανώσει θεσμούς, εκκλησίες, σχολεία, κόμματα: Σήμερα διαθέτουμε ... μπορεί ν’ ασχοληθεί με τη μελέτη και λύση προτάσεων 7 εκατομμυρίων Αρμενίων της διασποράς. Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα ν’ απευθυνθώ στους αναγνώστες του «Αρμενικά», ώστε να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα «Γύρνα Σπίτι», να συνεργαστούν με την ηλεκτρονική εφημερίδα «Οι Αρμένιοι Σήμερα», να κινήσουν το ενδιαφέρον των μελών της παροικίας προς αυτή την κατεύθυνση.

Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τους αρμένιους δημοσιογράφους της διασποράς, αφού γνωρίζω πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι να εκδίδει κανείς αρμενικές εφημερίδες εκτός πατρίδας.

Ευχαριστώ επίσης για όλες τις προσπάθειές σας προς την κατεύθυνση συνεργασίας Αρμενίας-Διασποράς και την ενδυνάμωση της ελεύθερης πατρίδας μας. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι κύριο μέλημά μας είναι να έχουμε μια δυνατή χώρα, μια στερεή δημοκρατία, μέσα στην οποία ο κάθε Αρμένιος θα εργάζεται για το καλό και την πρόοδό της. Μόνο έτσι η διασπορά θα παραμείνει περήφανη και ο Αρμένιος της διασποράς θα είναι πιστός στην ταυτότητα, τις ρίζες, την πατρίδα του.

 


[Top]