Η Ίρις Καραγιάν είναι χορογράφος και χορεύτρια. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και Χορό στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδας (Deree College). Συνέχισε τις σπουδές της στο Χορό στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές με θέμα Παραστατικές Τέχνες και Πολιτισμός (Performanceand Culture) στην Βρετανία, στο Goldsmiths College.
Είναι ιδρυτικό μέλος και χορογράφος της ομάδας χορού ΖΗΤΑ (2002). Έργα της έχουν παρουσιαστεί σε Φεστιβάλ χορού στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 2010, απέσπασε το 1ο βραβείο χορογραφίας «Jarmila Jebrakova» στο «New Europe Festival 2010», με τα έργα «Atimetomourn» (2009) και «Legacy» (2010). Το 2013, το έργο «Mothers» (2012) επελέγη από το διεθνές δίκτυο «Aerowaves» και το 2014 από το «Dance net Sweden». Διδάσκει χορογραφία στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, ενώ έχει διδάξει στη Σχολή Καλών Τεχνών του Ναυπλίου και στο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο και Λύκειο του Γέρακα.
Συνεργάζεται με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από το 2013, διδάσκοντας κίνηση και αυτοσχεδιασμό για βλέποντες και μη, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Χορός χωρίς διακρίσεις» (Unlimited Access).
Έχει συνάψει συνεργασίες με καλλιτέχνες της μουσικής, του θεάτρου, του κινηματογράφου και των εικαστικών τεχνών, πραγματοποιώντας διάφορα πρότζεκτ.
Είναι μέλος του Συνδέσμου Χορού, μιας συλλογικότητας 7 χορογράφων, και συμπράττει με άλλους 5 Choreography Project. www.iriskarayan.com

Στον Μίκυ Μοβσεσιάν
Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2016, τεύχος 91

Είσαι μια σταθερά ανερχόμενη παρουσία στο πεδίο του σύγχρονου χορού. Πώς ήταν η πορεία σου μέχρι εδώ; Συνάντησες δυσκολίες ή και αναπάντεχη καλοτυχία στο δρόμο σου;
Η πορεία έχει πάντα σταθμούς, εμπόδια και ροή. Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, τίποτα δε συμβαίνει αν δεν το δουλέψεις σκληρά και δεν το κυνηγήσεις. Νομίζω αυτό που χαρακτηρίζει τη δική μου πορεία μέχρι τώρα είναι τα σταθερά βήματα.

Πώς διαμόρφωσαν οι σπουδές και η σταδιοδρομία σου μέχρι σήμερα την αναγνώρισή σου στον επαγγελματικό σου χώρο;
Η σπουδή μου στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης ήταν το πρώτο βήμα για την ένταξή μου στον συγκεκριμένο καλλιτεχνικό χώρο. Η απόφασή μου να κάνω μεταπτυχιακές σπουδές σε θεωρητικό επίπεδο στον τομέα των παραστατικών τεχνών επηρέασε τη μετέπειτα χορογραφική μου πορεία. Ένα βραβείο χορογραφίας, παραστάσεις σε φεστιβάλ και η επιλογή ενός έργου μου σε διεθνή δίκτυα ήταν η συνέχεια.

Χορεύτρια και χορογράφος. Υπάρχει κάποιο όριο ανάμεσα στις δύο αυτές σου ιδιότητες και ποιο είναι αυτό;
Τώρα πια δεν χορεύω. Δεν έχει προκύψει, λόγω της απασχόλησής μου με τη χορογραφία και τη διδασκαλία. Δεν με ενδιαφέρει να είμαι εγώ πάνω στη σκηνή, αλλά με ενδιαφέρει να δημιουργώ έργα που θα τα δει το κοινό. Με ενδιαφέρει η συνεργασία με τους χορευτές και τους υπόλοιπους συντελεστές.

Δουλεύεις με το σώμα, την επαφή, το αδιόρατο όριο μεταξύ πραγματικού και φανταστικού. Το έργο σου περιβάλλεται από μια αλλιώτικη, απόκοσμη θα έλεγα, αύρα. Τι σε ωθεί στη σύλληψη αυτών των δημιουργιών;
Η διαδικασία που συμβαίνει κατά τη διάρκεια δημιουργίας ενός έργου έχει διάφορα στάδια. Το πρώτο στάδιο είναι η επινόηση και επεξεργασία μιας ιδέας, αυτό που λέμε «concept».
Το «concept» προκύπτει από τα ερωτήματα που έχω και το ενδιαφέρον μου να κατανοήσω κάποιες έννοιες. Η σκέψη μου τροφοδοτείται από τη φιλοσοφία και τις ανθρωπιστικές επιστήμες που προσεγγίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη και τις κοινωνίες, άλλες μορφές τέχνης και καλλιτέχνες. Το επόμενο στάδιο είναι ο τρόπος που θέλω να μεταφράσω, να μετατρέψω αυτά τα ερωτήματα σε χορογραφικό και κινητικό υλικό. Δεν παρουσιάζω απαντήσεις, αλλά το δικό μου τρόπο να θέσω ερωτήματα που με απασχολούν.

Στην Ελλάδα, ποια είναι η θέση του είδους του χορού που πρεσβεύεις; Υπάρχουν προοπτικές για ανέλιξη;
Η δουλειά μου δεν χαρακτηρίζεται ως εμπορική ή εύπεπτη. Για να συνδεθεί με το κοινό χρειάζεται καταρχήν να είναι ξεκάθαρη και επεξεργασμένη. Τα έργα λειτουργούν όταν το κοινό ενεργοποιείται. Μια παράσταση λειτουργεί προσθετικά σε σχέση με την επόμενη αλλά και με τη διαδικασία θέασης.

Η αρμενική καταγωγή πώς και πόσο σε επηρέασε στην επαγγελματική σου διαδρομή, τις επιλογές και τις εκφάνσεις της δουλειάς σου;
Η καταγωγή μου είναι κάτι ζωντανό και την αισθάνομαι έντονα. Είναι μέρος της ύπαρξης και της σκέψης μου.

Ο χορός δε γνωρίζει όρια. Ο χορός είναι αίσθηση, είναι παλμός. Το χορευτικό δρώμενο: «Ακούς έναν ήχο. Τρέχεις στην άκρη της σκηνής. Σταματάς. Νιώθεις ένα χέρι στον ώμο. Συνεχίζεις…» ήταν μια δουλειά που ψηλάφισε τα όρια μεταξύ του ορατού και αοράτου, παίζοντας με το φως και το σκοτάδι, προκαλώντας τις αισθήσεις και τη φαντασία. Μια παράσταση που παρουσιάστηκε από μια ομάδα ερασιτεχνών χορευτών με και χωρίς προβλήματα όρασης, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού «Unlimited Access». Τι σε παρακίνησε σε αυτήν την ιδέα και τι εντυπώσεις σου άφησε η πραγμάτωσή της;
Η παράσταση αυτή ήταν το αποτέλεσμα ενός εργαστηρίου χορού για βλέποντες και μη, ερασιτέχνες χορευτές. Η πρόκληση να δουλέψω με ανθρώπους με προβλήματα όρασης ήταν πολύ ιδιαίτερη. Οι υπόλοιπες αισθήσεις πέραν της όρασης ενεργοποιούνται με έναν εκπληκτικό τρόπο και ανοίγουν τα όρια της αντίληψής μας σε σχέση με το χώρο και τους γύρω μας. Η πρόταση για τα εργαστήρια, τα οποία συνεχίζουν, και την παράσταση ήρθε από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.

Έχεις σχέδια για το προσεχές μέλλον; Υπάρχουν ήδη κάποιες συνεργασίες στην ατζέντα σου ή κάποιοι καλλιτέχνες με τους οποίους θα επιθυμούσες να συνεργαστείς; Με αρμένιους καλλιτέχνες ίσως;
Έχω διάφορα που τρέχουν και θα τρέξουν. Τον Φεβρουάριο θα παρουσιάσω μια νέα δουλειά στο θέατρο Πόρτα και υπάρχουν συνεργασίες που θα εξελιχθούν στο προσεχές μέλλον. Θα ήθελα να συνεργαστώ με αρμένιους καλλιτέχνες, θα ήθελα να κάνω κάτι στην Αρμενία. Είναι κάτι που χρειάζεται οργάνωση και δουλειά.

Μπορείς με πέντε λέξεις να περιγράψεις τι σημαίνει ο χορός για σένα;
Χορός είναι Κίνηση, Εξέλιξη, Σκέψη, Φαντασία, Ύπαρξη!

Tweet

Share