Δια­δι­κτυα­κό πε­ριο­δι­κό www.Ianyanmag.com

Με­τά­φρα­ση: Τα­λίν Μαρ­ντι­κιάν

Απρίλιος - Ιούνιος 2013 τεύχος 77

Μια α­κτι­βί­στρια πρω­τερ­γά­της του

οι­κο­λο­γι­κού κι­νή­μα­τος της Αρ­με­νί­ας

Η Μα­ριάμ Σου­χου­ντιάν ξε­χω­ρί­ζει με τη δρά­ση της, μέ­σα στους κόλ­πους της ακτι­βι­στι­κού κι­νή­μα­τος της Αρ­με­νί­ας. Με τη βο­ή­θεια των κοι­νω­νι­κών μέ­σων δι­κτύ­ω­σης, κα­τά­φε­ρε να κά­νει γνω­στά τα πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά ζη­τή­μα­τα της Αρ­με­νί­ας ε­ντός και ε­κτός συ­νό­ρων, ε­νώ α­πέ­σπα­σε την προσο­χή και το θαυ­μα­σμό της κοι­νής γνώ­μης. Το 2010, η Σου­χου­ντιάν ή­ταν η πρώ­τη γυ­ναί­κα που τι­μή­θη­κε α­πό την α­με­ρι­κανι­κή πρε­σβεί­α της Αρ­με­νί­ας με το «Βρα­βεί­ο Θάρ­ρους», για την υ­πευ­θυ­νό­τη­τα, το θάρ­ρος και την ι­κα­νό­τη­τά της στην ε­πι­δί­ω­ξη του δι­καί­ου. Το βρα­βεί­ο α­φο­ρούσε την ί­δια και μια ο­μά­δα ακτιβιστών οι ο­ποί­οι εί­χαν α­σχο­λη­θεί με τις κα­ταγ­γε­λί­ες για κα­κο­ποί­η­ση των παι­διών από το προ­σω­πι­κό του σχο­λεί­ου στο Νου­μπα­ρα­σέν.

Με τις δη­λώ­σεις της, α­ντι­με­τώ­πι­σε ποι­νή φυ­λάκι­σης μέ­χρι και 5 χρό­νια, τε­λι­κά ό­μως οι κα­τη­γο­ρί­ες α­πο­σύρ­θη­καν. Α­πό τό­τε βρί­σκε­ται στην πρώ­τη γραμ­μή της δια­μά­χης με­τα­ξύ α­κτι­βι­στών και αρ­με­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης, σχε­τι­κά με την ε­πι­βά­ρυν­ση του πε­ρι­βάλ­λο­ντος ε­ξαιτί­ας της ά­ναρ­χα α­να­πτυσ­σό­με­νης βιο­μη­χα­νί­ας της Αρ­με­νί­ας. Η ί­δια δη­λώ­νει ό­τι η χώ­ρα δεν μπο­ρεί να την α­ντέ­ξει.

Πό­τε αρ­χί­σα­τε να α­σχο­λεί­στε με το οι­κο­λο­γι­κό κί­νη­μα και για ποιον λό­γο;

Ό­ταν άρ­χι­σα να πα­ρα­τη­ρώ διά­φο­ρα πράγ­μα­τα σχε­τι­κά με τον τρό­πο εκ­με­τάλ­λευ­σης της φύ­σης και του πε­ρι­βάλ­λο­ντος δε μπο­ρού­σα να μεί­νω α­διά­φο­ρη. Η πολι­τι­κή δια­μά­χη ξε­κί­νη­σε στο Γκαρ­νί το 2007, ό­ταν μια ο­μά­δα α­τό­μων προ­έ­βη στην κα­τα­στρο­φή με λο­στούς του γνω­στού μνη­μεί­ου της φύ­σης «η συμ­φω­νί­α της πέ­τρας» με σκο­πό να προ­μη­θεύ­σει με πέ­τρες το ερ­γα­στή­ρι του Πα­ρα­βόρ Μιρ­ζογιάν, διευ­θυ­ντή της Ε­θνι­κής Πι­να­κο­θή­κης και για την κα­τα­σκευ­ή του δα­πέ­δου της εκ­κλη­σί­ας του Ο­βίκ Α­πρα­χα­μιάν. Ό­πως έ­γι­νε αρ­γό­τε­ρα γνω­στό, το φυ­σι­κό αυ­τό μνη­μεί­ο θα το εκ­με­ταλ­λεύ­ο­νταν συ­στη­μα­τι­κά με σκο­πό να α­πο­κο­μί­σουν κέρ­δη.

Πώς εί­ναι τώ­ρα η πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή κα­τά­στα­ση στην Αρ­με­νί­α;

Μοιά­ζει με άρ­ρω­στη, πλη­γω­μέ­νη γυ­ναί­κα που ο μό­νος τρό­πος για να σω­θεί είναι με α­τέρ­μο­νη α­γά­πη και πί­στη σ’ αυ­τήν. Ε­άν δεν με­τα­τρέ­ψου­με αυ­τήν την αγά­πη σε α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή δρά­ση, τό­τε θα εί­ναι πια αρ­γά για την Αρ­με­νί­α.

Για­τί εί­ναι τό­σο ση­μα­ντι­κό για ε­σάς να α­σχο­λεί­στε με τον πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό α­κτι­βι­σμό στην Αρ­με­νί­α;

Δεν έ­χει κα­μί­α α­πο­λύ­τως ση­μα­σί­α πως θα χα­ρα­κτη­ρι­στώ: α­κτι­βί­στρια, α­πλή πο­λί­της, α­γω­νι­ζό­με­νη μη­τέ­ρα ή α­θε­ρά­πευ­τα ρο­μα­ντι­κή.

Ση­μα­σί­α έ­χει ό­τι χά­νου­με την Αρ­με­νί­α και την ευ­και­ρί­α που έ­χου­με ε­μείς και οι ε­πό­με­νες γε­νιές να ζή­σου­με σε έ­να υ­γιές πε­ρι­βάλ­λον.

Μπο­ρεί­τε να πε­ρι­γρά­ψε­τε τις νί­κες και τις ήτ­τες σας στην προ­σπά­θεια να προ­στα­τέ­ψε­τε το πε­ρι­βάλ­λον της Αρ­με­νί­ας;

Η μά­χη εί­ναι α­πό μό­νη της μια νί­κη, ο άν­θρω­πος που μά­χε­ται, πο­τέ δεν ητ­τά­ται. Ε­φό­σον υ­πάρ­χει κά­ποιος που πι­στεύ­ει και κά­νει ό­τι κα­λύ­τε­ρο μπο­ρεί για να αλ­λά­ξει την χώ­ρα του, τό­τε τί­πο­τα δεν έ­χει χα­θεί. Κά­ποιες φο­ρές οι νί­κες εί­ναι εμ­φα­νείς και α­πτές, ό­πως για πα­ρά­δειγ­μα ό­ταν α­νε­στά­λη η κα­τα­σκευ­ή του με­γά­λου υ­δρο­η­λε­κτρι­κού σταθ­μού στο Τρτσκάν και έ­τσι σώ­θη­κε ο με­γα­λύτε­ρος κα­ταρ­ρά­κτης της Αρ­με­νί­ας.

Ε­πί­σης, τα κυ­βερ­νη­τι­κά σχέ­δια δη­μιουρ­γί­ας ε­στια­το­ρί­ου και χώ­ρου ψυ­χα­γωγί­ας μέ­σα στον ε­θνι­κό δρυ­μό του Χοσ­ρόβ μα­ταιώ­θη­καν χά­ρη στην κοι­νό­τη­τά μας και τις ΜΚΟ.

Το με­γα­λύ­τε­ρο έ­ως τώ­ρα ε­πί­τευγ­μα ό­μως εί­ναι η α­φύ­πνι­ση των πο­λι­τών, ε­πειδή η Αρ­με­νί­α εί­ναι οι πο­λί­τες της, ο ε­σω­τε­ρι­κός μας κα­θρέ­φτης. Έ­τσι, ε­άν ανα­ζη­τού­με μια κα­λή και α­ξιό­λο­γη ζω­ή, σε­βα­σμό στα δι­καιώ­μα­τα και αρ­μο­νί­α με τη φύ­ση, πρώ­τα απ’ ό­λα ο­φεί­λου­με ε­μείς οι ί­διοι να πά­ρου­με πρω­το­βου­λί­ες. Δεν πρέ­πει να ε­πι­τρέ­που­με κά­θε φο­ρά να πα­ρα­βιά­ζο­νται τα δι­καιώ­μα­τά μας. Ο λα­ός μας λέ­ει: «Μην πα­ρα­πο­νιέ­σαι ε­άν χρεια­στεί να σκύ­ψεις, αλ­λά σή­κω όρ­θιος ό­ταν θε­λή­σουν να α­νέ­βουν πά­νω σου!».

Ποιο εί­ναι το ση­μα­ντι­κό­τε­ρο πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό πρό­βλη­μα που α­ντι­μετω­πί­ζει σή­με­ρα η Αρ­με­νί­α;

Η ε­ξο­ρυ­κτι­κή βιο­μη­χα­νί­α κα­τα­στρέ­φει τη χώ­ρα σα σκου­λή­κι. Φα­ντα­στεί­τε την Αρ­με­νί­α σαν έ­να νό­στι­μο, ζου­με­ρό φρού­το, του ο­ποί­ου α­πο­μυ­ζούν τους χυ­μούς του. Αν δε στα­μα­τή­σου­με την ά­ναρ­χη ε­ξο­ρυ­κτι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα, η χώ­ρα που κλη­ρο­νο­μή­σα­με θα πλη­γεί α­νε­πα­νόρ­θω­τα. Για να συ­νει­δη­το­ποι­ή­σου­με το μέγε­θος του προ­βλή­μα­τος, αρ­κεί να δού­με στο χάρ­τη τις το­πο­θε­σί­ες ό­που πραγμα­το­ποιού­νται οι ε­ξο­ρύ­ξεις. Δεν έ­χει νό­η­μα να μι­λά­με για πα­τριω­τι­σμό ή α­γά­πη για την οι­κο­γέ­νειά μας αν δε μας προ­βλη­μα­τί­ζει το ζή­τη­μα αυ­τό.

Μέ­σω του facebook και του δια­δι­κτύ­ου, λαμ­βά­νε­τε στήρι­ξη α­πό ό­λο τον κό­σμο, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νό­με­νης της αρ­με­νι­κής δια­σπο­ράς. Πώς νοιώ­θε­τε γι’ αυ­τό;

Εί­ναι πο­λύ θε­τι­κό που η δια­σπο­ρά εν­δια­φέ­ρε­ται ό­λο και πε­ρισ­σό­τε­ρο για τα πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά ζη­τή­μα­τα της χώ­ρας, κα­θώς η ση­με­ρι­νή Αρ­με­νί­α δεν εί­ναι μό­νο «θύ­μα» της γε­νο­κτο­νί­ας. Ευ­χό­μα­στε οι Αρ­μέ­νιοι της δια­σπο­ράς, να θε­ω­ρή­σουν πραγ­μα­τι­κά τη χώ­ρα ως δεύ­τε­ρη πα­τρί­δα τους, σαν να ή­ταν πο­λίτες της. Η Αρ­με­νί­α μας έ­χει α­νά­γκη.

Μπο­ρεί­τε να μι­λή­σε­τε για κά­ποια α­πό τα γε­γο­νό­τα, ό­πως στον κα­ταρ­ράκτη Τρτσκάν ή στο πάρ­κο Μαστότ­ς; Για ποιο λό­γο εί­ναι ση­μα­ντι­κά για ε­σάς αυ­τά τα θέ­μα­τα;

Το πάρ­κο α­νή­κει στην κοι­νό­τη­τα και κα­νείς δεν έ­χει το δι­καί­ω­μα εί­τε να το που­λή­σει εί­τε να το κα­τα­στρέ­ψει για να κα­τα­σκευά­σει έ­να ε­μπο­ρι­κό κέ­ντρο. Έ­φτα­σε η στιγ­μή κά­θε α­πλός πο­λί­της να συ­νει­δη­το­ποι­ή­σει ό­τι η χώ­ρα α­νή­κει σ’ αυ­τόν και ο­φεί­λει να συμ­με­τέ­χει σε ό,τι συμ­βαί­νει γύ­ρω του. Χάνου­με την ψυ­χή μας και το πε­ρι­βάλ­λον που μας έ­θρε­ψε για αιώ­νες. Η ε­πό­με­νη μάχη θα γί­νει στο Τε­γούτ. Α­πευ­θύ­νου­με έκ­κλη­ση στη δια­σπο­ρά να ε­πι­κε­ντρώ­σει τη δρά­ση της ε­κεί διό­τι σε πε­ρί­πτω­ση που κρι­θεί α­να­γκαί­ο θα τα­ξι­δέ­ψου­με στη βό­ρεια Αρ­με­νί­α, ώ­στε με την πα­ρου­σί­α μας, να α­να­κό­ψου­με την κα­τα­στροφι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα της ε­ξο­ρυ­κτι­κής βιο­μη­χα­νί­ας, η ο­ποί­α έ­χει συσ­σω­ρεύ­σει ή­δη ε­κα­τό ε­κα­τομ­μύ­ρια τό­νους βιο­μη­χα­νι­κών α­πο­βλή­των τα ο­ποί­α κιν­δυ­νεύ­ουν να διαρ­ρεύ­σουν στο πε­ρι­βάλ­λον. Να θυ­μί­σω μό­νο, ό­τι στο Τε­γούτ έ­χουν βρε­θεί τα ί­χνη του πο­λι­τι­σμού του Κουρ Α­ράξ… Χά­νο­ντάς το, θα γυ­ρί­σου­με την τελευ­ταί­α σε­λί­δα της Αρ­με­νί­ας.

Tweet

Share