|
Την Τετάρτη 15 Μαρτίου επισκεφτήκαμε το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία, για να παραστούμε στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Παρασκευή - Σάββατο – Κυριακή», και διήρκεσε έως τις 9 Απριλίου.
Την κεντρική ιδέα της έκθεσης αυτής εμπνεύστηκε ο τέως εκλεγμένος εκπρόσωπος των μη Μουσουλμανικών Κοινοτικών Ιδρυμάτων στην Κωνσταντινούπολη, Λάκης Βίγκας. Το κίνητρο και ο σκοπός της ευγενούς αυτής σύλληψης ήταν η προαγωγή της αγνής πρόθεσης, της αλληλοκατανόησης, του βαθέος σεβασμού και της ειρηνικής συμβίωσης των διαφορετικών θρησκευτικών και πολιτισμικών στοιχείων που συμβιώνουν στην ιστορική Κωνσταντινούπολη, τη γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Πέντε φωτογράφοι, με διαφορετικές καταβολές και θρησκευτικές πεποιθήσεις, παρουσιάζουν μέσα από το φακό τους τη σημασία της αποδοχής του διαφορετικού και υπογραμμίζουν την αδιαμφισβήτητα κοινή ανάγκη του ανθρώπου να συσχετιστεί με το Θεό, να προσευχηθεί και να δοξάσει, παρά τις όποιες λατρευτικές διαφορές.
Ο εβραϊκής καταγωγής Αλμπέρτο Μοντιάνο, η τουρκικής καταγωγής Εμινέ Ουλκερίμ, οι αρμενικής καταγωγής Μιγκιρντίτς Αρζιβιάν και Μπερτζ Αραμπιάν και ο ελληνικής καταγωγής Νικόλαος Μαγγίνας, συνεργάστηκαν χρησιμοποιώντας τη δύναμη της εικόνας, για να εξάρουν την αξία της αρμονικής συνύπαρξης και της ειρηνικής συναναστροφής του ανθρώπου με τον άνθρωπο.
Η έκθεση «ταξίδεψε» από την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα και προσφέρει στο ελληνικό κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει τις δοξαστικές παραδόσεις και τα έθιμα του πολυδύναμου και πολυμορφικού ανθρώπινου μωσαϊκού της Πόλης.
Ο Μπερτζ Αραμπιάν ανήκει στην ομάδα των πέντε δημιουργών που έδωσαν πνοή στην ιδέα και συνετέλεσαν στην πραγματοποίησή της. Είναι απόφοιτος της Σχολής Πολιτικών Επιστημών και αυτοδίδακτος φωτογράφος. Γεννήθηκε στη Συρία, έζησε και εργάστηκε στο Τορόντο του Καναδά, αλλά εδώ κι έξι χρόνια ζει πλέον στην Κωνσταντινούπολη και εργάζεται στην εβδομαδιαία αρμενική εφημερίδα «Αγκός», ενώ παραδίδει και μαθήματα φωτογραφίας στη Φωτογραφική Σχολή Γαλατά.
Μας μίλησε για την έκθεση, για τα κίνητρα που τον ώθησαν να συμμετάσχει και για ό,τι απεκόμισε από αυτή. Ένας άνθρωπος με ευγενική ψυχή και ανήσυχο πνεύμα, ένας Πολίτης του κόσμου με ζεστή καρδιά!
Του Μίκυ Μοβσεσιάν
Ιανουάριος- Μάρτιος 2017, τεύχος 92
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτήν τη συνεργατική δουλειά και ποιοι ήταν οι βαθύτεροι λόγοι που σας παρακίνησαν να συμμετάσχετε στο εγχείρημα;
Για να είμαι ειλικρινής, συμμετείχα σε αυτήν την έκθεση μετά από πρόσκληση των συναδέλφων μου, Μγκιρντίτς, Νίκο και Αλμπέρτο. Η ιδέα για μια ομαδική έκθεση τους είχε ήδη προταθεί από το Λάκη Βίγκα, τον τέως πρόεδρο των Κοινοτικών Ιδρυμάτων των Μειονοτήτων της Κωνσταντινούπολης. Ο κ. Βίγκας πίστευε ότι μια ομαδική έκθεση από φωτογράφους διαφορετικών εθνικών και θρησκευτικών καταβολών θα ήταν μια εξαιρετική ιδέα, που ο ίδιος θα υποστήριζε και θα βοηθούσε να πραγματωθεί. Έτσι προέκυψε η σκέψη για μια ομαδική έκθεση φωτογραφίας. Στην ουσία, οι τέσσερις από εμάς φωτογραφίζαμε λίγο ως πολύ τις κοινότητές μας για χρόνια. Ο Νίκος, Έλληνας, ο Αλμπέρτο, Εβραίος, και ο Μγκιρντίτς κι εγώ, Αρμένιοι, συγκεντρώσαμε ένα εκτεταμένο φωτογραφικό αρχείο που αφορούσε τις τρεις κοινότητες στην Πόλη, και ιδιαίτερα τις θρησκευτικές τελετές τους. Η πέμπτη φωτογράφος του εγχειρήματος, η Εμινέ Ουλκερίμ, έφερε τη δική της δουλειά για τη μουσουλμανική κοινότητα και την κοινότητα των Αλεβιτών. Για το λόγο αυτό, ήρθε απόλυτα φυσικά η σκέψη ότι το θέμα της έκθεσης θα μπορούσε να αφορά στις ιεροτελεστίες των κοινοτήτων, εφόσον εδώ στην Τουρκία, όπως και σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής, η θρησκεία παίζει μέγιστο ρόλο στον καθορισμό της εθνικής ταυτότητας. Η πρόθεσή μας ήταν να δείξουμε κάτι κοινό ανάμεσα στα διαφορετικά θρησκεύματα. Ότι ναι, υπάρχουν διαφορετικές κοινότητες με διαφορετική πίστη, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει κάτι που όλοι μοιράζονται και αυτό είναι η ελπίδα, η συμπόνοια, η ανθρωπιά και η πίστη στον Παντοδύναμο. Ακριβώς λόγω αυτού του κοινού σημείου, η αμοιβαία κατανόηση και ο σεβασμός ανάμεσα στις κοινότητες θα έπρεπε να αποτελούν λογικό αποτέλεσμα. Η συμμετοχή μου σε μια έκθεση που προωθεί μια τέτοια ιδέα απέκτησε πολύ σημαντικό νόημα για μένα.
«Μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις», λέει η ρήση. Ισχύει αυτό όταν πρόκειται για την έκφραση της συνύπαρξης, του σεβασμού και της κατανόησης της θρησκευτικής πολυφωνίας σε μια αυστηρά μουσουλμανική χώρα όπως η Τουρκία;
Αν και προσωπικά δεν είμαι ένας τυπικά θρησκευόμενος άνθρωπος (προτιμώ την ιδιωτικότητα στην έκφραση της πίστης μου), πάντα με έλκυε ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος εκφέρει το θρησκευτικό του συναίσθημα. Υπάρχει κάτι το οικουμενικό στον τρόπο με τον οποίο προσεύχονται και λατρεύουν το Θεό τους άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών. Όσο φωτογράφιζα τους καθολικούς Πορτογάλους και Ιταλούς, τους ινδουϊστές από τη Σρι Λάνκα, τους σιχ, τους βουδιστές Θιβετιανούς και τους ορθόδοξους Αρμένιους στο Τορόντο, πάντα με συνέπαιρνε η παρατήρηση ότι, στο κομμάτι της λατρείας, τα μάτια και η σχέση με το Θεό ήταν παρόμοια. Το γεγονός ότι στο διάβα της ιστορίας οι λαοί έχουν σπείρει το μίσος ανάμεσά τους στο όνομα της θρησκείας είναι μια μεγάλη τραγωδία. Στις φωτογραφίες μου πάντα προσπαθώ να συλλάβω ό,τι με ενθουσιάζει και αγγίζει την καρδιά μου. Και, ναι, έχεις δίκιο ότι «μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις». Αυτός είναι ο λόγος που προσπαθώ να διηγηθώ ιστορίες φωτογραφίζοντας. Θέλω μέσα από τις εικόνες μου να επαναλαμβάνω ό,τι έχω βιώσει και ελπίζω ο κόσμος, βλέποντας αυτές τις εικόνες, να κατανοεί αυτό που εγώ είδα και ένιωσα. Οπότε είναι σαν μια γλώσσα, μέσω της οποίας μπορώ να εκφράζομαι. Οι φωτογραφίες γίνονται λέξεις και, βάζοντας αυτές τις λέξεις στη σειρά, ο φωτογράφος σχηματίζει προτάσεις, παραγράφους, ακόμα κι ένα ανθρώπινο παραμύθι. Από εκεί και πέρα, όποιος έχει την πρόθεση να καταλάβει, θα καταλάβει. Δυστυχώς, δεν το κάνουν όλοι αυτό. Γι’ αυτό κι εγώ πιστεύω ότι το θέμα δεν είναι στο πόσο αυστηρά μουσουλμανική είναι μία χώρα. Έχω ζήσει σε τέσσερις διαφορετικές χώρες μέχρι τώρα και πιστεύω ότι το θέμα είναι γενικά στους ανθρώπους. Υπάρχουν, λοιπόν, άνθρωποι που μπορούν εύκολα να συνυπάρξουν με άλλους, ειρηνικά και αρμονικά, και να νιώθουν τυχεροί που αποτελούν μέρος μιας ποικιλόμορφης κοινότητας. Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι άλλοι που προτιμούν να μισούν και να απορρίπτουν οποιονδήποτε διαφέρει. Με λίγα λόγια, η συνύπαρξη, ο σεβασμός και η κατανόηση της θρησκευτικής πολυφωνίας εξαρτώνται από το για ποια από τις δύο ομάδες ανθρώπων μιλάμε.
Η δουλειά σας, μαζί με αυτή των συναδέλφων σας, εκτέθηκε σε διάφορες πόλεις. Πώς αισθάνεστε που συνεισφέρατε στην επίτευξη μιας τόσο ευγενικής σύλληψης;
Το γεγονός ότι αυτή η έκθεση εξακολουθεί να φιλοξενείται σε διάφορες πόλεις πραγματικά με ξαφνιάζει συνεχώς. Μετά τα πρώτα εγκαίνια στην Κωνσταντινούπολη, όταν οι συνάδελφοί μου συζητούσαν να μεταφερθεί η έκθεση και κάπου αλλού, ήμουν λίγο σκεπτικός. Στον Καναδά και την Τουρκία, άλλοι φίλοι μου φωτογράφοι είχαν συχνά παρόμοιες ελπίδες, αλλά τα όνειρά τους δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Έτσι, αρχικά δε συμμερίστηκα τον ενθουσιασμό των υπολοίπων ότι η έκθεση «Παρασκευή – Σάββατο - Κυριακή» θα μπορούσε να ταξιδέψει. Αυτό που νομίζω ότι συνετέλεσε σε αυτήν την επιτυχία ήταν η μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλαν οι συνάδελφοί μου. Πήγαν πολύ πιο πέρα από αυτό που αρχικά είχαν οραματιστεί και αυτό ήταν αποτέλεσμα της σκληρής τους επιμονής, να κάνουν τις σωστές επαφές στα σωστά μέρη, να διαφημίσουν την έκθεση και να εξασφαλίσουν οικονομική υποστήριξη. Νιώθω περήφανος που πέτυχαν να φέρουν την έκθεση σε τόσο διαφορετικές κοινότητες στην Τουρκία, και τώρα στην Αθήνα. Ήρθα από το εξωτερικό για να εγκατασταθώ στην Κωνσταντινούπολη και νιώθω ευγνωμοσύνη προς τους συναδέλφους αυτούς, που με τη συμβολή τους, το έργο μου εκτέθηκε σε τόσες πόλεις.
Δε θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα κατάφερνα μια προσωπική έκθεση σε τόσα μέρη ολομόναχος. Συγχρόνως, νιώθω ότι έβαλα κι εγώ το λιθαράκι μου, ώστε η συνεργασία αυτή να ευοδωθεί, φερόμενος με σεβασμό και συνεργατικότητα σε ό,τι προτάθηκε από την ομάδα.
Εκδηλώσεις όπως η έκθεση «Παρασκευή – Σάββατο - Κυριακή» έχουν παράλληλα ένα κοινωνικό, ένα θρησκευτικό και ένα πολιτικό πρόσωπο. Είναι αυτός ένας αποτελεσματικός τρόπος για να επηρεάζεται η κοινή γνώμη, και ίσως ακόμα και οι κυβερνητικές αποφάσεις, και σε ποιο βαθμό;
Ναι, οπωσδήποτε! Τέτοιες δράσεις μπορούν να έχουν έναν θετικό αντίκτυπο στην κοινή γνώμη. Οι φωτογραφίες έχουν αυτήν τη δύναμη κάποιες φορές.
Δεν είναι σπάνιο, μέσα από εκθέσεις, η δουλειά διαφόρων φωτογράφων να έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, η οποία με τη σειρά της έχει επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων εκ μέρους των κυβερνήσεων. Έτσι επιτυγχάνεται συχνά η μαζική κατακραυγή εναντίον της αδικίας και της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως και η εναντίωση σε ορισμένους πολέμους. Ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι φωτογράφοι αποκαλύπτουν κρυμμένες ιστορίες μπορεί να είναι διαφωτιστικός για την κοινή γνώμη. Μπορεί να προκαλέσει τη συμπόνοια στις καρδιές των ανθρώπων. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, η φωτογραφία είναι μια τέχνη που πρέπει να γίνεται από καρδιάς. Με αγάπη. Ώστε να λέει την αλήθεια. Αλλιώς είναι απλά μια απεικόνιση που θα αποτύχει να αναπαραστήσει με ακρίβεια την ανθρώπινη κατάσταση. Είμαι βέβαιος ότι οι εκδηλώσεις που προάγουν ή ενθαρρύνουν ευγενείς ιδέες, όπως την αλληλοκατανόηση, τον αλληλοσεβασμό και την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων, επηρεάζουν σε βάθος την κοινή γνώμη. Ευελπιστώ ότι η δική μας έκθεση «Παρασκευή – Σάββατο - Κυριακή» θα παίξει έναν ρόλο θετικό, υπενθυμίζοντας σε όποιον την επισκεφθεί ότι, παρά τις διαφορές στην καταγωγή μας, το χρώμα του δέρματός μας και τη θρησκεία μας, έχουμε κοινό στοιχείο την ανθρωπιά μας και για αυτό και μόνο, μας αξίζει να ζούμε σε έναν κόσμο αμοιβαίου σεβασμού και ειρήνης. Οτιδήποτε λιγότερο είναι αχαριστία!
|
