Χάρης Μπερμπεριάν |
Στον Μίκυ Μοβσεσιάν Απρίλιος - Ιούνιος 2013 τεύχος 77
Ο Χάρης Μπερμπεριάν γεννήθηκε στην Ελλάδα, στην Ορεστιάδα του Έβρου, το 1965. Σπούδασε κλασικό πιάνο, ανώτερη θεωρία (αρμονία και αντίστιξη), φούγκα, ενορχήστρωση, σύνθεση και μουσική ανάλυση στο Εθνικό Ωδείο στην πόλη Λιλ της Γαλλίας. Μεταξύ των καθηγητών του ήταν οι διακεκριμένοι γάλλοι συνθέτες Vincent Paulet, Stιphane Bortoli και Jean-Philippe Navarre. Δημιούργησε πολλά έργα, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια των σπουδών του, στις οποίες είχε βάλει ως προτεραιότητα τη σύνθεση. Ξεκίνησε την καριέρα του διασκευάζοντας μουσικά έργα διαφόρων καλλιτεχνών και συνθέτοντας κομμάτια για διαφημίσεις. Έχοντας πάθος για την κινηματογραφική μουσική, συνέθεσε πρωτότυπα soundtracks για ταινίες μικρού μήκους. Το 1994, κερδίζει το πρώτο του βραβείο στη μουσική σύνθεση. Έκτοτε εργάζεται ως συνθέτης και ενορχηστρωτής σε πολλούς τομείς. Γράφει μουσική για ταινίες, διαφημιστικά, πολυμέσα και δίσκους. Το 1996, ιδρύει την εταιρία «Leitmotiv Production», που έχει ως κύριο έργο την παραγωγή πρωτότυπης μουσικής για οπτικοακουστικά μέσα. Από το 2004, συνεργάζεται με την τηλεόραση και σήμερα, συνθέτει μουσική για μεγάλο αριθμό τηλεοπτικών εκπομπών.Τον Ιούνιο του 2012, βραβεύτηκε στο Παρίσι από το μουσικό οργανισμό «SACEM», για την επίδοσή του στους Νέους Μουσικούς Συνθέτες της Γαλλίας. Κατέχει τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή στην εταιρία μουσικής παραγωγής «Audio Clusters». Έχει συνθέσει τη μουσική επένδυση, τη μουσική τίτλων και το sound design (παραγωγή και χειρισμός ήχου) σε πολλές παραγωγές στην τηλεόραση αλλά και τον κινηματογράφο.
Γεννηθήκατε στην Ορεστιάδα. Σε ποια ηλικία εγκαταλείψατε την Ελλάδα; Στην Ορεστιάδα άρχισα τα πρώτα μαθήματα πιάνου με την κα. Αναΐς Κασαπιάν. Όταν τελείωσα το Λύκειο εγκαταστάθηκα στη Θεσσαλονίκη όπου ξεκίνησα μαθήματα μουσικής στο Σύγχρονο Ωδείο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στα 22 μου, έφυγα για το Παρίσι. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να φύγετε από τη γενέτειρά σας; Σε αυτή την ηλικία ονειρεύεσαι να ακολουθήσεις ανώτερες σπουδές, να κάνεις καριέρα, να κυνηγήσεις την επιτυχία. Η Ελλάδα δυστυχώς δεν μπορούσε να μου προσφέρει τίποτα περισσότερο στις κλασικές σπουδές μουσικής και τη σύνθεση. Το Παρίσι του Debussy, του Ravel και του Saint-Saens σε μαγεύει! Όλα αυτά με ώθησαν να φύγω. Επιλέξατε τη Γαλλία για κάποιον ιδιαίτερο λόγο; Σίγουρα η Γαλλία είναι μια χώρα με παράδοση στη μουσική και τις τέχνες, αλλά νομίζω ότι τότε δεν ήταν τόσο συνειδητή η απόφασή μου. Κάποιες φορές στη ζωή ορισμένα πράγματα συμβαίνουν «νομοτελειακά». Η σύνθεσή σας κινείται συχνά στη σφαίρα της δράσης και της υψηλής αδρεναλίνης. Η έμπνευση πρέπει να σας παρασύρει. Τι αισθήσεις εγείρονται άραγε όταν συνθέτεις τέτοια μουσική; Γράφω μουσική για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο και εμπνέομαι από τις εικόνες και τη ματιά του σκηνοθέτη. Η μουσική «φιλτράρεται» πρώτα από το δικό μου συναίσθημα και μετά από τις πρακτικές ανάγκες των εικόνων. Σε μια διαφήμιση για παράδειγμα, έχεις στη διάθεση σου μόλις μερικά δευτερόλεπτα για να πεις τα πάντα για το προϊόν, την αξία του, το όραμα και το συναίσθημα. Είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσεις. Η μουσική επένδυση των ταινιών όμως είναι κάτι διαφορετικό, έχει καθαρά το δικό της ρόλο στην ταινία όπως ακριβώς και ο ρόλος των ηθοποιών. Εξυπηρετεί τις εικόνες, ενισχύει το μήνυμά τους ή τις εμπλουτίζει με έντονα συναισθήματα. Είναι μαγευτικό να είσαι ταυτόχρονα ο σκηνοθέτης, ο ηθοποιός και ο σεναριογράφος και να αποδίδεις αυτό που εισπράττεις ή που θέλεις να δώσεις με νότες! Τι είναι για εσάς η μουσική γενικά; Καταφύγιο, εκτόνωση ή συνεύρεση με τον εαυτό σας; Χρησιμοποιήσατε τις σωστές λέξεις. Ναι, είναι λίγο από όλα αυτά, ανάλογα με την ψυχική διάθεση της στιγμής. Είναι παράδοξο, η ψυχική μου κατάσταση επηρεάζει τη μουσική και αντιστρόφως. Ωστόσο, υπάρχει ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας: η δημιουργία. Χάρη στη μουσική μπόρεσα και έζησα τον «πυρετό» όπως λέμε, τον ενθουσιασμό της δημιουργικής έμπνευσης. Έχω βιώσει απίθανες στιγμές απόλαυσης και προσωπικής ικανοποίησης συνθέτοντας μουσική! Έχετε συνθέσει μουσική για τηλεπαιχνίδια και διαφημίσεις. Η σύνθεση όμως της μουσικής των ταινιών «La Voie de Laura» και «Chassι croisι amoureux» ήταν μια διαφορετική πρόκληση. Σας πρόσφερε αυτό κάτι παραπάνω σε αναγνώριση ή ακόμα και στη θεώρηση της καριέρας σας; Ξεκίνησα την καριέρα μου το 1994 έχοντας ως εφόδια το δίπλωμα του Γαλλικού Ωδείου στα Ανώτερα Θεωρητικά, την εκτίμηση των καθηγητών και την πίστη των γονιών και της γυναίκας μου Ελένης. Ο δρόμος δεν ήταν εύκολος κι οι πόρτες άνοιγαν με πολύ κόπο και ατέλειωτες ώρες δουλειάς. Η γνωριμία με τους Deep Forest, η βοήθεια του καθηγητή μου Stιphane Bortoli, η συνεργασία με διαφημιστικές εταιρίες αλλά και η εμπιστοσύνη που μου έδειξε λίγο αργότερα ο σκηνοθέτης της ταινίας «La Voie de Laura» Gιrard Cuq, μου άνοιξε νέους ορίζοντες που ολοκλήρωσαν πιστεύω τις δημιουργικές μου ικανότητες. Η μουσική για τον κινηματογράφο ήταν ανέκαθεν ένα όνειρο για μένα. Παρόλο που πλέον η μουσική για τις τηλεοπτικές εκπομπές κατέχει σημαντικό μέρος της παραγωγής και η σύνθεσή της είναι εξίσου απαιτητική, ο κινηματογράφος αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση αλλά παράλληλα και μια μοναδική ευκαιρία δημιουργικής έκφρασης. Υπήρξαν επιδράσεις από την αρμενική μουσική, παραδοσιακή και εκκλησιαστική, στο έργο σας; Από μικρός άκουγα παραδοσιακή αρμενική μουσική, όπως τις μελωδίες του Κομιτάς, το ντουντούκ του Κασπαριάν και τα έργα του Χατσατουριάν. Αναμφίβολα έχουν επηρεάσει τη μουσική μου. Και έπειτα ήρθε η βράβευση… Πώς βιώσατε αυτή τη διάκριση και τι αντίκτυπο είχε στην επαγγελματική σας πορεία; Η διάκριση αυτή είναι σημαντική για ένα συνθέτη, διότι αποτελεί την αναγνώριση της μουσικής κοινότητας. Ο χώρος είναι ανταγωνιστικός και οι απαιτήσεις υψηλές. Κάθε δουλειά αξιολογείται αυτοτελώς κι επομένως δεν υπάρχουν κεκτημένα. Όση αναγνώριση κι αν σου δώσει ένα έργο, πρέπει και η επόμενη δουλειά να είναι τουλάχιστον εξίσου καλή. Η διαδρομή γίνεται βήμα - βήμα και πρέπει να πατάς γερά σε κάθε σκαλοπάτι για να ανέβεις στο επόμενο. Τι σημαίνει να είσαι « οριστικό » μέλος της SACEM; Η SACEM είναι ο οργανισμός προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων της Γαλλίας. Κάθε χρόνο βραβεύει έναν μικρό αριθμό συνθετών, το έργο των οποίων πληρεί συγκεκριμένα κριτήρια. Πώς σας φαίνεται μια συνεργασία με συναδέλφους από την Αρμενία; Θα θέλατε να «ντύσετε» μουσικά μια αρμενική παραγωγή, για παράδειγμα μια ταινία ή ένα ντοκιμαντέρ; Την προσδοκώ με μεγάλη ευχαρίστηση. Κάθε συνεργασία είναι μια αφορμή για ένα δημιουργικό ταξίδι, αλλά ο συνδυασμός των αρμενικών καταβολών μου με την πορεία στο χρόνο φαντάζει ως ένα «ραντεβού» με το πεπρωμένο. Θα ήταν μεγάλη η χαρά της επιστροφής στις ρίζες και φυσικά ένας φόρος τιμής στον πατέρα μου για τον οποίο θα ήταν μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής του. Είμαι ανοιχτός να συζητήσω οποιαδήποτε ιδέα ή προσφορά από τον καλλιτεχνικό χώρο της Αρμενίας. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Αυτόν τον καιρό εργάζομαι για μια καινούργια ταινία, ενώ ετοιμάζω και τη μουσική δυο τηλεπαιχνιδιών για τα γαλλικά κανάλια TF1 και M6, τα οποία θα ξεκινήσουν το καλοκαίρι. Μετά από σχεδόν 20 χρόνια εμπειρίας στο χώρο της μουσικής και της διαφήμισης, αποφάσισα να ασχοληθώ πιο διεξοδικά με τη μουσική ταυτότητα των εταιριών και έτσι συμμετέχω ως καλλιτεχνικός διευθυντής στην Audio Clusters, μια νέα και σημαντική εταιρία στο χώρο των μουσικών παραγωγών για επιχειρήσεις. Σας λείπει η «μητέρα» Ελλάδα; Μου λείπει αφάνταστα και για πολλούς λόγους. Καταρχήν, μου λείπουν οι γονείς. Επίσης, η ξεγνοιασιά των παιδικών μου χρόνων, η γλώσσα και το ελληνικό ταμπεραμέντο... Την επισκέπτομαι συχνά όχι μόνο επειδή οι γονείς μου ζουν εκεί, αλλά επειδή πάντα μένω έκθαμβος από την ομορφιά της. Λυπάμαι πολύ για την κατάσταση των τελευταίων χρόνων. Είμαι σίγουρος όμως ότι η Ελλάδα θα ξαναβρεί τον προσανατολισμό της.
Γλωσσάρι: SACEM (Societι des Auteurs, Compositeurs et Editeurs de Musique): Οργανισμός Δημιουργών, Συνθετών και Εκδοτών Μουσικής. Είναι ένας επαγγελματικός σύλλογος απόδοσης και προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των επαγγελματιών του χώρου της Μουσικής. Οριστικό μέλος της SACEM: Για να γίνει ένας μουσικός μόνιμο μέλος του Οργανισμού, πρέπει να έχει εισοδήματα προερχόμενα από τα πνευματικά δικαιώματα της SACEM, ένα συγκεκριμένο χρηματικό ποσό σε μια ορισμένη χρονική περίοδο. Βραβείο SACEM: είναι η ετήσια βράβευση, που αφορά στη σταδιοδρομία των δημιουργών και την ποικιλότητα της γαλλικής μουσικής. Η κύρια διαφορά του από άλλα μουσικά βραβεία είναι ότι τονίζει κυρίως το έργο των συνθετών-δημιουργών παρά τους ερμηνευτές. Παράλληλα, μια τέτοια διάκριση καθιστά τον δημιουργό έναν αναγνωρισμένο καλλιτέχνη.
Περισσότερες πληροφορίες για τον Χάρη Μπερμπεριάν στο: www.harisberberianmusic.com |