|
Ο Μητροπολίτης των Ορθοδόξων Αρμενίων Ελλάδος Κεγάμ Χατσεριάν γεννήθηκε το 1962 στη Βηρυτό του Λιβάνου. Το 1981 με την αποφοίτησή του από τη Θεολογική Σχολή του Πατριαρχείου του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, χειροτονήθηκε διάκονος και ανέλαβε διάφορα καθήκοντα στο Πατριαρχείο. Παράλληλα συνέχισε τις πανεπιστημιακές σπουδές του.
Το 1985 με απόφαση του Πατριάρχη των Αρμενίων Καρεκίν Β΄, διορίστηκε πνευματικός ποιμένας των Ορθοδόξων Αρμενίων της Θεσσαλονίκης.
Το 1995 ανέλαβε τα καθήκοντα του Τοποτηρητή της Μητρόπολης των Ορθοδόξων Αρμενίων του Λιβάνου και το 1997 εκλέχθηκε Μητροπολίτης των Ορθοδόξων Αρμενίων του Λιβάνου και διατήρησε τη θέση αυτή έως το 2013.
Το 2000 χειροτονήθηκε επίσκοπος από τον Πατριάρχη των Αρμενίων Αράμ Α΄ στην έδρα του Πατριαρχείου του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, στο Αντιλιάς του Λιβάνου και λίγο αργότερα έλαβε τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου. Συνέχισε τις πανεπιστημιακές σπουδές κάνοντας μεταπτυχιακό στο Κανονικό Δίκαιο και πήρε το πτυχίο του το 2017.
Τον Ιούνιο του 2017 εκλέχθηκε Μητροπολίτης των Ορθοδόξων Αρμενίων της Ελλάδος. Μιλάει αρμενικά, αραβικά, ελληνικά, αγγλικά.
Στον Μάικ Τσιλιγκιριάν
Μετάφραση: Αραξή Απελιάν – Κολανιάν
Φεβρουάριος- Απρίλιος 2018, τεύχος 96
Γνωρίζετε την Ελληνο-αρμενική κοινότητα από την διακονία σας στη Θεσσαλονίκη για περίπου μια δεκαετία. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας ως Αρχιεπισκόπου της Αρμενικής Εκκλησίας Ελλάδος, πώς αξιολογείτε τη δραστηριότητα της κοινότητάς μας, σήμερα;
Η περίοδος διακονίας μου ως εφημέριου στην εκκλησία της Θεσσαλονίκης, από το 1986 έως το 1995, ήταν εποικοδομητική, απέκτησα μεγάλη ποιμαντική αλλά και διοικητική εμπειρία, που μου χρησίμευσε πολύ στα μετέπειτα αρχιεπισκοπικά μου καθήκοντα. Ως προς την κοινότητα, και ειδικά στην Αττική, είναι λίγο πρόωρη, νομίζω, να κάνω μια αντικειμενική αξιολόγηση. Μπορώ, όμως, με βεβαιότητα να πω ότι η Ελληνοαρμενική κοινότητα είναι μία από τις πιο δραστήριες της διασποράς, και παρά τις οικονομικές δυσκολίες και το περιορισμένο ανθρώπινο δυναμικό, διαθέτει τις αναγκαίες δομές. Αξιοσημείωτο και αξιέπαινο είναι το γεγονός ότι αρκετοί Ελληνοαρμένιοι είναι πρόθυμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Θα ήταν καλό, ωστόσο, να καταβάλουμε προσπάθεια ώστε να προσελκύσουμε περισσότερους στη ζωή της κοινότητας, και να εξαλείψουμε τους λόγους που κάνουν κάποιους να κρατούν παθητική στάση ή να μη συμμετέχουν καθόλου. Διότι τελικά, όλοι ανήκουμε σε μία κοινότητα και φέρουμε ανάλογη ευθύνη.
Η δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα συνεχίζεται και, δυστυχώς, οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες. Ποιες είναι οι προτεραιότητες που έχετε θέσει, σε συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο, προς αυτή την κατεύθυνση και πού νομίζετε ότι χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια;
Αναμφίβολα η οικονομική δυσπραγία που αντιμετωπίζει η Ελλάδα επηρεάζει βαθιά την καθημερινότητα αλλά και την ψυχολογία των πολιτών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στη νομική σχολή του πανεπιστημίου, ειδικά στα θέματα αστικού δικαίου, διέκρινα ότι καθοριστικό είναι το στοιχείο της «ευθύνης» ενώπιον του νόμου. Για κάθε βλάβη ή ζημία υπάρχει κάποιος υπεύθυνος. Όταν περισσότεροι του ενός είναι υπεύθυνοι, η ευθύνη επιμερίζεται αναλόγως. Μόνον σε μία περίπτωση,δεν υπάρχει κατά τον νόμο κανένας υπεύθυνος, στην περίπτωση «ανωτέρας βίας», όπως στις ζημιές από σεισμό. Λέγοντας αυτά εννοώ ότι για όλα υπάρχει κάποιος υπεύθυνος. Είναι προφανές ότι η κακή οικονομική κατάσταση επηρεάζει τόσο τον κάθε πολίτη ξεχωριστά όσο και συνολικά την κοινωνία και φυσικά και την Αρμενική κοινότητα. Τόσο η Μητρόπολη και οι υπό την ευθύνη της δομές, όσο και οι σύλλογοι και οι οργανώσεις της κοινότητας –μη κερδοσκοπικοί φορείς - χρειάζονται οικονομικούς πόρους για να συνεχίσουν την δράση τους.Υπό τις σημερινές συνθήκες, επιβάλλεται να μειωθούν στο ελάχιστο οι δαπάνες και να γίνει η βέλτιστη διαχείριση των εσόδων. Βέβαια, τούτο δεν σημαίνει ότι παύουμε να χρηματοδοτούμε τις απολύτως αναγκαίες δράσεις, διότι διαφορετικά θα βλάψουμε το συνολικό έργο.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας, είχατε μια σειρά συναντήσεων με την θρησκευτική και πολιτική ηγεσία της Ελλάδας. Ποιες ήταν αυτές και ποιο το αντικείμενο των συνομιλιών;
Καθώς ο Μητροπολίτης είναι κατά τον νόμο, ο εκπρόσωπος της κοινότητας προς τις κρατικές και τις θρησκευτικές αρχές, ήταν φυσικό να έχουμε κάποιες επίσημες συναντήσεις με την πολιτειακή και θρησκευτική ηγεσία της χώρας. Η πρώτη μας επίσκεψη, συνοδεία μελών του Θρησκευτικού και του Κεντρικού Συμβουλίου, επελέγη να είναι προς τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος, ως ένδειξη σεβασμού και έκφραση αδελφικής αγάπης. Επίσης, με την ευκαιρία της παρουσίας μας στους εορτασμούς των ιερών ναών μας στη Θεσσαλονίκη και σε πέντε ακόμη πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, κάναμε εθιμοτυπικές επισκέψεις στους Μητροπολίτες των πόλεων αυτών. Στην Καλαμάτα είχαμε συνάντηση με τον Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χριστόδουλο. Άνθρωπος ευρυμαθής, δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μέριμνα για τους πολυάριθμους συμπατριώτες μας που ήρθαν από την Αρμενία και ζουν τα τελευταία χρόνια στην πόλη του, γιαυτό και του εκφράσαμε τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μας.
Σε πολιτικό επίπεδο, κατά την επίσημη επίσκεψή μας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο, συνοδεία του προέδρου κ. Μπογός Τσολακιάν και μελών του Κεντρικού Συμβουλίου, με χαρά διαπιστώσαμε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Προέδρου για την Αρμενική κοινότητα. Στη Βουλή των Ελλήνων, μας υποδέχθηκε ο αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Νικήτας Κακλαμάνης συνοδευόμενος από εκπροσώπους όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, καθώς και την πρόεδρο της Επιτροπής Φιλίας Ελλάδος – Αρμενίας. Τα μέλη της βουλής εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους και τα φιλοαρμενικά τους αισθήματα.
Επισκεφθήκαμε επίσης, την περιφερειάρχη Αττικής κα Ρένα Δούρου, υποβάλλοντας συγκεκριμένο αίτημα για οικονομική στήριξη των εργασιών ανακαίνισης του Ιερού Ναού της Μητρόπολης Αθηνών, Αγ. Γρηγορίου του Φωτιστού (Κρικόρ Λουσαβορίτς). Ο ναός αναγέρθηκε προ πολλών δεκαετιών και έχει άμεση ανάγκη ανακαίνισης.
Κατά την επίσκεψή μας στον δήμαρχο Αθηναίων κ. Γιώργο Καμίνη, ζητήσαμε την άμεση παρέμβαση των υπηρεσιών του δήμου για τον εξωραϊσμόκαι τον κατάλληλο φωτισμό του περιβάλλοντος του Ιερού Ναού της Μητρόπολης Αθηνών χώρου. Ζητήσαμε επίσης την αποκατάσταση του φωτισμού της σταυρόπετρας (χατσκάρ) – μνημείο ευγνωμοσύνης των Αρμενίων προς τους Έλληνες – που βρίσκεται στο αλσύλλιο της οδού Β. Κωνσταντίνου, ενώ συζητήθηκε και το θέμα της υλοποίησης του σχεδίου αδελφοποίησης της Αθήνας με το Γερεβάν. Ήδη ο δήμος μας ενημέρωσε ότι ο φωτισμός του χατσκάρ αποκαταστάθηκε, ενώ οι εργασίες στον περιβάλλοντα την Μητρόπολη χώρο έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο.
Η απόσταση μεταξύ νεολαίας και εκκλησίας είναι ένα γεγονός διαχρονικό. Έχετε σχεδιάσει κάποια δράση για να υπάρξει στενότερη σχέση της νέας γενιάς με την εκκλησία;
Το ζήτημα «νεολαία στη διασπορά» ποικίλει ανάλογα με την κοινότητα στην οποία αναφερόμαστε, είναι ένας μεγάλος υπέρτιτλος με πολλές υποκατηγορίες. Από την πρώτη μέρα της ανάληψης των καθηκόντων μου, πέραν των τρεχόντων ζητημάτων, με απασχολούν δύο ζητήματα, εξίσου σημαντικά: η νεολαία και οι συμπατριώτες που έχουν έρθει από την Αρμενία. Νεολαία σημαίνει αλλαγή γενεών. Αλλαγή γενεών σημαίνει νέα εποχή, στην οποία η κάθε γενιά έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Συνήθως, διατυπώνονται τα προβλήματα και οι αρνητικές καταστάσεις χωρίς να αναζητούνται τα αίτια. Γιατί η νεολαία βρίσκεται μακριά από την εκκλησία; Αλλά προηγουμένως να θέσω το ερώτημα, ο λαός είναι κοντά στην εκκλησία; Πώς απαιτούμε να έρθει η νεολαία κοντά στην εκκλησία, την διαπαιδαγωγήσαμε ανάλογα, από μικρή ηλικία; Η καλύτερη μέθοδος είναι με το ατομικό παράδειγμα και όχι με λόγια. Σε ποιο βαθμό οι σημερινοί νέοι διδάχτηκαν από γονείς ή παιδαγωγούς ν’ αγαπούν την εκκλησία, να προσέρχονται σ’ αυτήν, να συμμετέχουν; Ελάχιστοι είναι οι ψάλτες ή οι διάκονοι στις εκκλησίες μας, αλλά δεν γίνεται αντιληπτή η έλλειψη, θεωρείται φυσιολογική. Παρά την πεποίθηση ότι η νεολαία είναι το μέλλον ενός λαού, δεν φροντίζουμε για την ολοκληρωμένη εθνική διαπαιδαγώγηση της, ίσως λόγω έλλειψης χρόνου ή και μέσων. Για να έρθει η νεολαία κοντά στην εκκλησία, πρέπει να διδαχθεί από μικρή ηλικία τη σημασία της.
Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε την εκκλησιαστική διάρθρωση και οργάνωση της εκκλησίας μας στην Ελλάδα και να μας πείτε ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ενοριακές μας επιτροπές;
Η Αρμενική Εκκλησία της Ελλάδος υπάγεται διοικητικά στο Πατριαρχείο (Καθολικοσάτο) του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας, και λειτουργεί με βάση το Εθνικό Σύνταγμα της Αρμενικής Εκκλησίας, προσαρμοσμένο φυσικά στα σύγχρονα δεδομένα. Το 2014, το καθεστώς και ο κανονισμός λειτουργίας εγκρίθηκε και έλαβε επίσημη μορφή από την ελληνική πολιτεία. Η διοικητική δομή περιλαμβάνει την Συνέλευση των Αντιπροσώπων, αποτελούμενη από 35αιρετούς λαϊκούς αντιπροσώπους, που εκλέγονται από τα μέλη των ενοριών για 6 χρόνια, και είναι το ανώτατο όργανο της κοινότητας με πλήρη κανονιστική αρμοδιότητα. Η Συνέλευση εκλέγει τον Μητροπολίτη, τα μέλη της Θρησκευτικής Συνόδου που αποτελείται από τους κληρικούς των ενοριών της κοινότητας, καθώς και το Κεντρικό Συμβούλιο που αποτελείται από λαϊκούς και είναι η ανώτατη εκτελεστική αρχή της Κοινότητας. Η Θρησκευτική Σύνοδος είναι υπεύθυνη για την ομαλή λειτουργία των εκκλησιών και την πνευματική και χριστιανική διαπαιδαγώγηση. Το Κεντρικό Συμβούλιο με τη σειρά του, είναι αρμόδιο για τα διοικητικά ζητήματα της Κοινότητας και για την καλύτερη εκτέλεση της αποστολής του, διαθέτει επιμέρους επιτροπές για θέματα οικονομίας, παιδείας, διαχείρισης περιουσίας κλπ. Οι Ενοριακές Επιτροπές με τη σειρά τους, ως μέρος της οργανωτικής δομής της Εκκλησίας μας είναι υπεύθυνες η κάθε μία για τα ζητήματα της ενορίας της.
Αυτή τη στιγμή, το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Ενοριακές Επιτροπές μας είναι το οικονομικό. Η βαριά φορολογία που επιβάλλεται λόγω της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης της χώρας, περιορίζει τις δυνατότητες ανάπτυξης διαφόρων δράσεων.
Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλος αριθμός Αρμενίων, που έχει μεταναστεύσει στη χώρα μας μετά το 1990, οι οποίοι κατοικούν σε πόλεις όπου δεν υπάρχει αρμενική εκκλησία. Θα πάρετε κάποιες πρωτοβουλίες για αυτό το θέμα;
Πράγματι, γίνεται λόγος για έναν μεγάλο αριθμό Αρμενίων που έχουν έρθει στην Ελλάδα από την Αρμενία και είναι εγκατεστημένοι σε διάφορες πόλεις: στην Αθήνα και τα περίχωρα, στη Θεσσαλονίκη, σε διάφορες πόλεις της Θράκης, στην Καλαμάτα, και σε κάποια νησιά. Πολλοί εξ αυτών ζουν μακριά από το οργανωμένο Ελληνοαρμενικό περιβάλλον. Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι δεν επιτεύχθηκε η ομαλή ένταξή τους στις υφιστάμενες δομές της κοινότητας, για ευνόητους λόγους.
Βέβαια, στο διάστημα των τελευταίων 28 ετών πολλοί συμπατριώτες μας εγκαταστάθηκαν και εξοικειώθηκαν με την ελληνική πραγματικότητα και ήρθαν σε επαφή με τους Ελληνοαρμένιους. Ενώ για τα παιδιά που είτε γεννήθηκαν είτε μεγάλωσαν στην Ελλάδα, ελαχιστοποιούνται οι διαφορές ως προς τη νοοτροπία και υπάρχει ευρύ πεδίο προσέγγισης. Ως Μητροπολίτης, στο πλαίσιο των ευθυνών και των σχεδίων μου, παράλληλα με τις τρέχουσες δραστηριότητες, όπως προανέφερα, έχω σκοπό να ασχοληθώ με την νεολαία και τους συμπατριώτες μας που έχουν έρθει από την Αρμενία. Σε συνεργασία με το Κεντρικό Συμβούλιο, θα προσεγγίσουμε πολύ σοβαρά τα δύο αυτά ζητήματα.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μου προς τον αδελφό Ελληνικό λαό και ιδιαίτερα προς την Ελληνική πολιτεία, που, όπως και μετά την τραγωδία της Γενοκτονίας και της Μικρασιατικής Καταστροφής, για μία ακόμη φορά,πριν 28 χρόνια δέχθηκαν μεγαλόψυχα τους Αρμένιους που βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα, επέδειξαν ανθρωπισμό και κατανόηση και παρείχαν διευκολύνσεις για την εγκατάστασή τους στη χώρα. Από καρδιάς προσευχόμαστε στον Κύριο να κρατά υπό την προστασία του την ευλογημένη αυτή χώρα, την Ελλάδα.
Το 2018 είναι χρονιά ορόσημο για την αγωνιστικότητα και την αποφασιστικότητα του λαού μας. Γιορτάζουμε τα 100 χρόνια από την καθοριστική μάχη του Σαρταραμπάτ και την ανακήρυξη της ανεξάρτητης δημοκρατίας της Αρμενίας το 1918. Επίσης φέτος είναι τα 30 χρόνια από την έναρξη του αγώνα στο Αρτσάχ. Θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα στην Ελληνοαρμενική κοινότητα;
Πράγματι, οι ηρωικές μάχες του Μαΐου του 1918 και η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της πρώτης Δημοκρατίας της Αρμενίας, της οποίας φέτος γιορτάζεται η 100ή επέτειος, καθώς και η 30ή επέτειος του παλλαϊκού κινήματος για ανεξαρτησία του Αρτσάχ (Καραμπάχ), είναι θαυμαστά επιτεύγματα της σύγχρονης ιστορίας του Αρμενικού λαού. Αμφότερες οι επέτειοι έχουν ιδιαίτερη σημασία για μια σειρά από λόγους.
Μετά το 1375 και την πτώση του τελευταίου Αρμενικού Βασιλείου της Κιλικίας, ακολούθησαν έξι αιώνες ξένης, βάναυσης και αυταρχικής κυριαρχίας, κάτω από την οποία υπέφερε τα πάνδεινα ο Αρμενικός λαός, υπέστη Γενοκτονία και βρέθηκε μεταξύ ζωής και θανάτου. Υπό την απειλή της πλήρους εξολόθρευσης, κλήρος και λαός ενωμένος σε μια γροθιά, ύψωσαν το ανάστημά τους εναντίον των φονικών τουρκικών επιθέσεων και κατέγραψαν μια περίλαμπρη νίκη. Επρόκειτο για την αναγέννηση του Αρμενικού Έθνους. Ομοίως και το παλλαϊκό κίνημα για την απελευθέρωση του Αρτσάχ, που τελικά κατέληξε σε έναν επιβεβλημένο αλλά νικηφόρο πόλεμο, είναι μια μεγάλη γιορτή νίκης. Με βάση την ιστορική σημασία αυτών των γεγονότων, θεωρούμε απαραίτητο κάθε Αρμένιος και ιδιαίτερα η νέα γενιά να διδαχθεί και να γνωρίζει τις ηρωικές νίκες του Μαΐου, όπως και τις λεπτομέρειες του τετραετούς πολέμου του Αρτσάχ, ώστε να κατανοήσει το τί, και κυρίως το πώς επιτεύχθηκε. Πρόκειται για τη συνειδητή θυσία του υπέρτατου αγαθού για την υπεράσπιση των πατρίων εδαφών. Η πατρίδα ως σταθερά πάνω στην οποία θα ζήσει και θα δημιουργήσει ο λαός, σε καθεστώς ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Είναι θαυμαστά γεγονότα εθνικής υπερηφάνειας και χαράς, που αποκατέστησαν την εθνική αξιοπρέπεια κάθε Αρμένιου.
Με την ευκαιρία των δύο επετείων αξίζει να γίνουν οι εξής επισημάνσεις: Είναι ζωτικής σημασίας η γνώση της ιστορίας από την νέα γενιά των Αρμενίων. Δεν είναι απλά ένα μάθημα ιστορίας, αλλά καλλιέργεια της εθνικής μας μνήμης και αυτογνωσία, για να εκτιμήσουμε τις εθνικές μας αξίες. Και εδώ οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και να μην προσεγγίσουν επιπόλαια το θέμα. Οφείλουν αυτές τις γνώσεις στα παιδιά τους και αυτές μπορεί να τις προσφέρει μόνον το αρμενικό σχολείο. Ιδού ακόμη μία από τις αποστολές του αρμενικού σχολείου. Η γνώση που αποκτάται στο σχολείο θα εμπνεύσει εθνική υπερηφάνεια στα παιδιά μας. Και η εθνική υπερηφάνεια είναι αυτή που δίνει ζωή σ’ έναν λαό.
Το μήνυμα προς τους νέους σήμερα, αλλά και προς τους ιθύνοντες είναι ότι «όταν ηχήσει προειδοποιητικά η καμπάνα» πρέπει να είμαστε έτοιμοι, παρόντες, με απόλυτη αφοσίωση προς τον στόχο. Και δεν είναι απαραίτητο να είναι ιαχή πολέμου. Η συρρίκνωση μιας κοινότητας, η βαθμιαία απομάκρυνση και αποξένωση της νέας γενιάς, η αναποτελεσματικότητα των αρμοδίων, είναι εξίσου ανησυχητικά φαινόμενα, τέτοια που πρέπει να σημάνουν προσκλητήριο προς όλους, ώστε να αφήσουμε κατά μέρος προσωπικά ζητήματα, εγωισμούς και υστεροβουλίες, που βλάπτουν τους γενικούς εθνικούς στόχους. Η προειδοποίηση ηχεί ήδη στη ζωή της Ελληνοαρμενικής κοινότητας.
Εμπρός, λοιπόν, οπλισμένοι όλοι με την παρακαταθήκη της ηρωικής μάχης του Βαρτανάντς, των περήφανων μαχών του Μαΐου του ’18 και του αγώνα για ελευθερία ή θάνατο του λαού του Αρτσάχ, καλούμαστε να δώσουμε τον δικό μας αγώνα.
|
