Κουήν Μινασιάν
Περιοδικό «Aρμενικά» Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2014. Τεύχος 82
Στα Χανιά της Κρήτης, σε μια ανηφοριά στην καρδιά της παλιάς πόλης, η ταμπέλα του καταστήματος γράφει: ΜΑΧΑΙΡΟΠΟΙΕΙΟΝ-ΤΡΟΧΕΙΟΝ «Ο ΑΡΜΕΝΗΣ» ΜΙΧΑΗΛ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΧΤΙΚΟΣ. Ένας και μοναδικός σε όλα τα Χανιά. Ήταν αναπάντεχη και πολύ ευχάριστη η συνάντηση μαζί του, ιδιαίτερα όταν ξετύλιξε το κουβάρι της ιστορίας του. Ο παππούς μου έφτασε εδώ το 1912, από το Ορτακιούγ (Ορτακιόι) της Κωνσταντινούπολης. Είχε φέρει μαζί την τέχνη του, ήταν μαχαιροποιός. Έφερε στα Χανιά τον σβαρνά ή αλλιώς τον «τσεκμέ», δηλαδή το σαρακάκι όπως το λέμε εδώ, που είναι το κλαδομάχαιρο με τα δοντάκια. Όλοι οι αγρότες θέλουν ως τα σήμερα να αγοράσουν το μαχαίρι μας, διότι κόβει με τη μία τα κλαδιά. Το μυστικό του είναι τα δοντάκια και η λαβή, είναι και πιο ελαφρύ και πιο κοφτερό από τα άλλα. Μ’ αυτό αποτελειώνουν τα χωράφια πολύ πιο γρήγορα, γι’ αυτό και έγινε αμέσως περιζήτητο. Είναι ένα εργαλείο, που όταν το πρωτοείδαν οι ντόπιοι και το χρησιμοποίησαν, οι άλλοι τους ρωτούσαν: «πού το βρήκες αυτό;» και η απάντηση ήταν: «ένας Αρμένης ήρθε και το έφερε». Το αποτέλεσμα ήταν να γνωρίζουν το μαγαζί με το όνομα «Ο Αρμένης». Μικρός νόμιζα πως Αρμένης είναι ο πρόσφυγας που κατέχει μια τέχνη και οι ντόπιοι ντρεπόντουσαν να πούνε πως πάνε να πάρουνε μαχαίρι από τον πρόσφυγα, έλεγαν πάνε από του Αρμένη, αυτόν που κατέχει μια τέχνη. Αργότερα έμαθα πια είναι η καταγωγή μας, ότι ο παππούς μιλούσε άπταιστα Αρμενικά και ότι η ρίζα «παχτ» στο οικογενειακό μας επίθετο είναι αρμενική λέξη που σημαίνει τύχη. Ψάχνοντας για την ιστορία του παππού μου, έμαθα πως αδελφός του ήταν ο φημισμένος μουσικο-φιλόλογος της Κωνσταντινούπολης Γεώργιος Παχτίκος από το Ορτακιούγ, ο οποίος κατείχε και μουσική σχολή. Από μικρός μου άρεσε να πηγαίνω στο μαγαζί κοντά στον παππού μου, όντας περίεργος για την τέχνη αυτή. Πού με έχανες, πού μ’ έβρισκες, εδώ γυρόφερα, με τράβαγε και μου άρεσε ο τροχός, τα εργαλεία, τα χαράγματα πάνω στο μέταλλο. «Μην κάθεσαι άπραγος, άμα σ’ αρέσει, πάρε ένα κομμάτι και κάτσε δούλευ’ το!», μου είπε μια μέρα ο παππούς. Ως τα σήμερα δεν έχω σταματήσει ούτε μέρα και χαίρομαι κάθε φορά που αποτελειώνω ένα μαχαίρι. Τελευταία έρχονται ντίλερ από την Κίνα να πάρουν την πατέντα και να το βγάλουν σε μαζική παραγωγή στο ένα τρίτο της τιμής τους. Τους απαντώ: «Έρχεστε εδώ και μου μιλάτε για κινέζικα μαχαίρια, έξω από το μαγαζί μου!». Είναι ευλογία να βγάζεις τον επιούσιο δημιουργώντας κάτι μοναδικό και χρήσιμο. Αυτό δεν πωλείται!
Ο Αρμένης. Ο Τυχερός Μαχαιροποιός, ο επίμονος μάστορας και ο γνήσιος άνθρωπος. Και είναι πραγματικά τυχερό μας που τον γνωρίσαμε από κοντά. Κι αν ο δρόμος σας περνάει από τα Χανιά, τώρα έχετε λόγο και αξίζει μια επίσκεψη στα μαχαιράδικα!
|