Χράτς Μπαρτικιάν (1927-2011) υπόδειγμα επιστήμονα και ανθρώπου Εκτύπωση E-mail

Αρπινέ Βαρτανιάν

Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2011

Σύμ­φω­να με α­να­κοί­νω­ση του διευ­θυ­ντή του τμή­μα­τος Ι­στο­ρί­ας της Ε­θνι­κής Ακα­δη­μί­ας Ε­πι­στη­μών της Αρ­με­νί­ας, κα­θη­γη­τή Α­σότ Μελ­κο­νιάν, ο κο­ρυ­φαί­ος ακα­δη­μα­ϊ­κός Χράτ­ς Μπαρ­τι­κιάν ά­φη­σε την τε­λευ­ταί­α του πνο­ή. Το μνη­μό­συ­νο του κο­ρυ­φαί­ου ι­στο­ρι­κού, βυ­ζα­ντι­νο­λό­γου, δι­δά­κτο­ρα ι­στο­ρί­ας και μέ­λους της Ε­θνι­κής Α­κα­δη­μί­ας των Ε­πι­στη­μών της Αρ­με­νί­ας πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στις 19 Αυ­-γού­στου, στην Ε­θνι­κή Α­κα­δη­μί­α Ε­πι­στη­μών της Αρ­με­νί­ας.


Ο θά­να­τος του Χράτ­ς Μπαρ­τι­κιάν υ­πήρ­ξε με­γά­λη α­πώ­λεια για τη διε­θνή ε­πιστη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα της βυ­ζα­ντι­νο­λο­γί­ας κα­θώς και της αρ­με­νο­λο­γί­ας. Ο κο­ρυ­φαί­ος ε­πι­στή­μο­νας και α­κα­δη­μα­ϊ­κός ά­φη­σε την τε­λευ­ταί­α του πνο­ή στις 17 Αυ­γού­στου, σε η­λι­κί­α 84 ε­τών.

Ο Χράτ­ς Μπαρ­ντι­κιάν, γιος του φι­λό­λο­γου - δη­μο­σιο­λό­γου Μι­κα­έλ Μπαρ­τι­κιάν, γεν­νή­θη­κε στην Α­θή­να το 1927. Ξε­κί­νη­σε τις σπου­δές του στο δη­μο­τι­κό σχο­λεί­ο του αρ­με­νι­κού εκ­παι­δευ­τη­ρί­ου και το 1945 α­πο­φοί­τη­σε α­πό το ελ­λη­νι­κό γυ­μνάσιο του Βύ­ρω­να.

Το 1946 με την οι­κο­γέ­νειά του ε­πα­να­πα­τρί­στη­καν στην Αρ­με­νί­α, ε­νώ λί­γα χρό­νια αρ­γό­τε­ρα- το 1953- α­πο­φοί­τη­σε με βαθ­μό ά­ρι­στα α­πό το Τμή­μα Ι­στο­ρί­ας του Κρατι­κού Πα­νε­πι­στη­μί­ου του Γε­ρε­βάν. Συ­νέ­χι­σε τις σπου­δές του κά­νο­ντας με­ταπτυ­χια­κό στο Ιν­στι­τού­το Ι­στο­ρί­ας της Ε­θνι­κής Α­κα­δη­μί­ας της Αρ­με­νί­ας, στο Λέ­νιν­γκρα­ντ (Α­γί­α Πε­τρού­πο­λη) υ­πό τη διεύ­θυν­ση του α­κα­δη­μα­ϊ­κού Χ. Ορ­μπέλη. Έ­λα­βε τον τί­τλο του δι­δά­κτο­ρα της ι­στο­ρί­ας στο Κρα­τι­κό Πα­νε­πι­στή­μιο του Λέ­νιν­γκρα­ντ, υ­πο­γρά­φο­ντας με­λέ­τη με θέ­μα «Πη­γές με­λε­τών της ι­στο­ρί­ας της Παυ­λι­κια­νι­κής κί­νη­σης», η ο­ποί­α δη­μο­σιεύ­θη­κε στη ρω­σι­κή γλώσ­σα στο Γε­ρε­βάν το 1961. Το 1971 έ­κα­νε δι­δα­κτο­ρι­κό με τί­τλο «Το Βυ­ζα­ντι­νό Έ­πος του Διγε­νή Α­κρί­τα και η ση­μα­σί­α του για την αρ­με­νο­λο­γί­α».

Α­πό το 1957 ερ­γά­στη­κε στο Ιν­στι­τού­το Ι­στο­ρί­ας της Ε­θνι­κής Α­κα­δη­μί­ας Ε­πι­στημών της Αρ­με­νί­ας, ε­νώ την πε­ρί­ο­δο 1980-2010 δι­η­ύ­θυ­νε το τμή­μα Ι­στο­ρί­ας Με­σαί­ω­νος του α­νω­τέ­ρου Ιν­στι­τού­του. Α­νέ­δει­ξε πολ­λούς νέ­ους ε­πι­στή­μο­νες, δη­μο­σί­ευ­σε 17 βι­βλί­α και πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 150 ε­πι­στη­μο­νι­κά άρ­θρα. Στο βι­βλί­ο «Ξέ­νες πη­γές για την Αρ­με­νί­α και τους Αρ­μέ­νιους, Βυ­ζα­ντι­νές πη­γές» συ­νεργάστηκε για τις με­τα­φρά­σεις, στην αρ­με­νι­κή γλώσσα, των έρ­γων μι­ας σει­ράς βυ­ζα­ντι­νών συγ­γρα­φέ­ων (Προ­κό­πιος της Και­σα­ρεί­ας, Κων­στα­ντί­νος Ζ’ Πορφυ­ρο­γέν­νη­τος, Ιω­άν­νης Σκυ­λί­τσης, Θε­ο­φά­νης Ο­μο­λο­γη­τής, Συ­νε­χι­στής του Θεο­φά­νους, Παρ­θέ­νιος Α­θη­νών).

Στη σει­ρά που ε­ξέ­δω­σε η Α­κα­δη­μί­α Ε­πι­στη­μών με τί­τλο «Λο­γο­τε­χνι­κά Μνη­μεί­α» δη­μο­σί­ευ­σε το έ­πος «Δι­γε­νής Α­κρί­τας» στην αρ­με­νι­κή γλώσ­σα, το έρ­γο «Χρο­νι­κό» του Ματ­θαί­ου της Ε­δέσ­σης σε με­τά­φρα­ση στην αρ­με­νι­κή δη­μο­τι­κή γλώσ­σα, τη «Μυ­στι­κή ι­στο­ρί­α» του Προ­κο­πί­ου της Και­σα­ρεί­ας κα­θώς και τα «Ελλη­νι­κά αρ­χια­κά έγ­γρα­φα α­φο­ρώ­ντα τις αρ­με­νο­ελ­λη­νι­κές σχέ­σεις στην πε­ρίο­δο της Α΄ Αρ­με­νι­κής Δη­μο­κρα­τί­ας (1918-1920)».

 

Πλη­θώ­ρα δια­κρί­σε­ων


Α­ξί­ζει να ση­μειω­θεί, πως για το έρ­γο του «Αρ­με­νο-βυ­ζα­ντι­νές έ­ρευ­νες» που α­πο­τε­λεί­ται α­πό μια σει­ρά πολ­λών άρ­θρων, τα ο­ποί­α συ­γκε­ντρώ­θη­καν σε τρεις τό­μους, του α­πο­νε­μή­θη­κε το βρα­βεί­ο του Προ­έ­δρου της Δη­μο­κρα­τί­ας της Αρμε­νί­ας. Πα­ράλ­λη­λα, στην ελ­λη­νι­κή γλώσ­σα έ­χει δη­μο­σιεύ­σει τα βι­βλί­α «Το Βυ­ζά­ντιο εις τας αρ­με­νι­κάς πη­γάς», « Ελ­λη­νι­σμός και Αρ­με­νί­α» και « Η βυ­ζαντι­νή α­ρι­στο­κρα­τι­κή οι­κο­γέ­νεια των Γαυ­ρά­δων». Πρό­σφα­τα, ο Χράτ­ς Μπαρ­τι­κιάν εί­χε ο­λο­κλη­ρώ­σει τις με­τα­φρά­σεις των βι­βλί­ων « Ι­στο­ρί­α» του Μι­χα­ήλ Αττα­λειά­τη και «Ι­στο­ρι­κό έ­θι­μο και πο­λι­τι­κός υ­λι­σμός: η ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή σχε­τι­κά με το Αρ­με­νι­κό ζή­τη­μα κα­τά τη πε­ρί­ο­δο 1876-1996» του Ιω­άν­νη Κ. Χα­σιώ­τη. Για την α­ξιό­λο­γη ε­πι­στη­μο­νι­κή κλη­ρο­νο­μιά του, το 1980 ε­ξε­λέ­γη μέ­λος της Α­καδη­μί­ας Α­θη­νών, το 1987 μέ­λος της Α­κα­δη­μί­ας Τι­μπε­ρί­να της Ρώ­μης και α­πό το 1996 υπήρ­ξε μέ­λος της Ε­θνι­κής Α­κα­δη­μί­ας των Ε­πι­στη­μών της Δη­μο­κρα­τί­ας της Αρ­μενί­ας. Α­πό το 1995 υ­πήρ­ξε μέ­λος της Έ­νω­σης Συγ­γρα­φέ­ων της Αρ­με­νί­ας, ε­νώ το 1981 ο Χ. Μπαρ­τι­κιάν ε­ξε­λέ­γη ε­πί­τι­μο μέ­λος του Ορ­γα­νι­σμού Βυ­ζα­ντι­νών Με­λε­τών της Ελ­λά­δος και έ­πει­τα του Ορ­γα­νι­σμού Ελ­λη­νι­κού Πο­λι­τι­σμού.

Ε­πί­σης, του απο­νε­μή­θη­κε το βρα­βεί­ο «Μεσ­ρώπ Μα­στότ­ς» της Ε­θνι­κής Α­κα­δη­μί­ας της Αρ­με­νίας και βρα­βεύ­θη­κε με το με­τάλ­λιο του Α­ρι­στο­τέ­λειου Πα­νε­πι­στη­μί­ου της Θεσσα­λο­νί­κης.

Με­γά­λο και πε­ριε­κτι­κό εί­ναι ε­πί­σης το φά­σμα των ε­πι­στη­μο­νι­κών με­λε­τών του α­κα­δη­μα­ϊ­κού. Τα έρ­γα της νε­ό­τε­ρης πε­ριό­δου ή­ταν α­φιε­ρω­μέ­να στην Κί­νηση των Παυ­λι­κια­νών. Ο Χ. Μπαρ­ντι­κιάν ε­πέ­κτει­νε την ε­πι­στη­μο­νι­κή βά­ση των πη­γών του Αρ­με­νι­κού ζη­τή­μα­τος, κά­νο­ντας γνω­στές στο ευ­ρύ κοι­νό μια σει­ρά βυ­ζα­ντι­νών πη­γών.

Με­γά­λη εί­ναι η συ­νει­σφο­ρά του και στη με­λέ­τη των λι­θο­γρα­φιών και σφρα­γίδων. Ε­ξάλ­λου, εί­ναι ο πρώ­τος που α­νέ­γνω­σε την πε­ρί­φη­μη λι­θο­γρα­φί­α στα λουτρά του να­ού στο Γκαρ­νί, ε­νώ ή­ταν μέ­λος του συ­ντα­κτι­κού συμ­βου­λί­ου της πολύ­το­μης α­κα­δη­μα­ϊ­κής έκ­δο­σης της Ι­στο­ρί­ας της Αρ­με­νί­ας. Ι­διαί­τε­ρα ση­μα­ντι­κές, ό­μως, εί­ναι και οι με­λέ­τες του ε­πι­στή­μο­να, οι ο­ποί­ες α­να­φέ­ρο­νται στις σχέ­σεις Αρ­με­νι­κής Κι­λι­κί­ας και Βυ­ζα­ντί­ου.

Αν δυο λέ­ξεις μπο­ρού­σαν να πε­ρι­γρά­ψουν τον Χράτ­ς Μπαρ­τι­κιάν ως άν­θρω­πο, πο­λί­τη και ε­πι­στή­μο­να, αυ­τές θα ή­ταν ε­ντι­μό­τη­τα και αρ­χές. Η α­πέ­ρα­ντη καλο­σύ­νη και η α­φο­σί­ω­ση του εί­ναι προ­φα­νείς, σε ό­λο το φά­σμα των δρα­στη­ριο­τήτων του.

Ο Μπαρ­τι­κιάν εί­χε ε­πι­δεί­ξει ι­διαί­τε­ρη ευαι­σθη­σί­α με την και­νούρια γε­νιά των ε­πι­στη­μό­νων. Ή­ταν ά­ξιος πο­λί­της της χώ­ρας του, ζού­σε και α­νέπνε­ε με τις α­νη­συ­χί­ες της πα­τρί­δας του, χαι­ρό­ταν με τις ε­πι­τυ­χί­ες της. Γι’ αυ­τό η Πα­τρί­δα ή­ταν η με­γα­λύ­τε­ρη α­ξί­α του, οι δυ­σκο­λί­ες της χώ­ρας ή­ταν ε­ξίσου δι­κές του.

 


Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 19 επισκέπτες συνδεδεμένους