Βαρτκές Σουρενιάντς |
Ο μεγάλος διανοητής της τέχνης Oκτωβριος – Δεκέμβριος 2014 τεύχος 83 Αναΐς Καζαντζιάν
Ο Βαρτκές Σουρενιάντς ήταν άνθρωπος των γραμμάτων, του πνεύματος, των εικαστικών και της αρχιτεκτονικής. Λόγω της ακαδημαϊκής του μόρφωσης και βαθιάς γνώσης του αρμενικού και του παγκόσμιου πολιτισμού, ο Β. Σουρενιάντς θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους διανοούμενους της εποχής του. Ήταν ο πρωτοπόρος και ο θεμελιωτής της ιστορικής ζωγραφικής της Αρμενίας. Στα έργα του παρουσιάζεται η μακραίωνη ιστορία της Αρμενίας. Απεικονίζει βασιλιάδες, ιππότες, και πρόσωπα από την ιστορία, υιοθετώντας παράλληλα όλες τις νέες τάσεις εκείνης της εποχής που υπήρχαν στο Παρίσι, το Βερολίνο, τις Βρυξέλες, την Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα. Εκτός από τα μνημειώδη ιστορικά του έργα στη ζωγραφική, ήταν παράλληλα σπουδαίος πορτρετίστας, τοπιογράφος, εικονογράφος, και ειδήμων της ιστορίας της τέχνης. Δούλεψε ως σκηνογράφος στα πιο φημισμένα θέατρα και τις όπερες της Αγίας Πετρούπολης και απέκτησε μεγάλη φήμη. Πολλά έντυπα της εποχής του τον παρουσιάζουν ως ιστορικό, εθνογράφο, θεωρητικό της αρχιτεκτονικής και των καλών τεχνών. Γνωρίζοντας εννέα γλώσσες, έκανε λογοτεχνικές μεταφράσεις από τα Περσικά, τα Γερμανικά, τα Αγγλικά και άλλες γλώσσες όπως τον «Ριχάρδο τον 3ο» (1899) και το «Όνειρο θερινής νυκτός» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και ποιήματα όπως των Βόλφγκανγκ Γκαίτε και Χάινριχ Χάινε. Αρθρογραφούσε επίσης σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά. Ο Σουρενιάντς έζησε και εργάστηκε σε πολλά μέρη του κόσμου, αλλά συναισθηματικά ήταν άρρηκτα δεμένος με την πατρίδα του και τα ατελείωτα προβλήματα του λαού. Αυτό μπορούμε να το δούμε καθαρά και στα έργα του. Έχοντας καλές γνώσεις στην αρχιτεκτονική ο Σουρενιάντς επεξεργάστηκε και επινόησε επίσης, μεθόδους για την αναστήλωση κατεστραμμένων αρμενικών μνημείων. Χάρη στην δημιουργικότητα του Σουρενιάντς η αρμενική τέχνη συνάντησε τις νέες ευρωπαϊκές τάσεις της εποχής και προβλήθηκε παγκοσμίως. Ο «Εγκαταλειμμένος» άνοιξε νέους δρόμους για την αρμενική ζωγραφική, ενώ η «Σαλώμη» παρουσιάστηκε στο Μόναχο το 1912, σε εορτασμό αφιερωμένο στα 100 χρόνια της ίδρυσης της Σχολής Καλών Τεχνών, όπως και στη φημισμένη Διεθνή Έκθεση της Βενετίας.
Χρονολόγιο 860 - Γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου στο Αχαλτσίχε της Γεωργίας από πατέρα ιερέα. Ασχολήθηκε με τη ζωγραφική από πολύ μικρή ηλικία. 1868 - Μετακομίζει με την οικογένειά του στη Συμφερόπολη. 1870-’75 - Σπούδασε στο ίδρυμα Λαζαριάν. Έμαθε 10 γλώσσες και αυτός ήταν ο λόγος που ασχολήθηκε με μεταφράσεις κειμένων όπως των Σαίξπηρ, Τσέχωφ και Όσκαρ Ουάιλντ. 1875-‘78 - Σπουδάζει αρχιτεκτονική στη Μόσχα. 1879 - Μετακομίζει στο Μόναχο για να συνεχίσει τις σπουδές του στην αρχιτεκτονική. 1880-’85 - Γράφεται στη Σχολή Καλών Tεχνών του Μονάχου και ολοκληρώνει τις σπουδές του στη ζωγραφική. Παράλληλα συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες στέλνοντας κάποιες γελοιογραφίες του. 1881 - Στο νησί του Αγίου Λαζάρου στη Βενετία μελετά την τεχνική της αρμενικής μινιατούρας. 1885-’87 - Με την ομάδα του καθηγητή Βαλεντίν Ζουκόφσκι του πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης εξερεύνησαν την Περσία. Βρίσκεται στην Ταυρίδα, την Τεχεράνη, το Σιράζ, το Μαζανταράν και το Ισπαχάν. Εμπνευσμένος από τα ταξίδια δημιουργεί μια σειρά από έργα με θέματα που αφορούν την Ανατολή. 1890-’91 - Στην ακαδημία Κεβορκιάν του Ετσμιατζίν διδάσκει ζωγραφική και ιστορία της τέχνης. Συγχρόνως ζωγραφίζει τοιχογραφίες και ασχολείται με τη Μικρογραφία. 1892 - Συμμετέχει στην κοινωνική και καλλιτεχνική ζωή της Μόσχας, της Αγίας Πετρούπολης, της Τιφλίδας και του Μπακού. Συναναστρέφεται με επιφανείς ζωγράφους και γλύπτες της εποχής του όπως τους Ιλία Ρεπίν, Άλεξ Κολοβίν και Αλ. Μαντφέεβ ενώ συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις στη Μόσχα. 1894 - Με το έργο του «ο Εγκαταλειμμένος» συμμετέχει στην ομαδική έκθεση των Περετβίζνικ. Εκείνη την εποχή επισκέπτεται το Ανί, τη λίμνη Σεβάν, τη βιβλιοθήκη με τα χειρόγραφα του Ετσμιατζίν και άλλα ιστορικά μέρη της Αρμενίας. 1890-1900 - Δημιουργεί έργα με θέμα το ιστορικό παρελθόν της Αρμενίας όπως «Η Σαμιράμ κοντά στο νεκρό σώμα του Αρά Κεγετσίκ» (1899) και άλλα, που αφορούν πολιτικά γεγονότα της εποχής του. 1897-’98 - Ταξιδεύει στη Γαλλία και την Ισπανία όπου σχεδιάζει αρκετά έργα όπως το «Αλάμπρα» και την «Εκκλησία Σεν Ζερμέν των Παρισίων». 1898-1909 - Εικονογραφεί Όσκαρ Ουάιλντ, Άλεξαντερ Πούσκιν, και άλλους διάσημους συγγραφείς και ποιητές. Δουλεύει ως σκηνογράφος στα πιο φημισμένα θέατρα και τις όπερες της Αγίας Πετρούπολης. 1915 - Συγκλονισμένος από τις σφαγές των συμπατριωτών του φεύγει για την Τιφλίδα και μετά το Ετσμιατζίν, όπου σχεδιάζει συνεχώς πορτρέτα μεταναστών και προσφύγων. 1916 - Με τους Γιεγισέ Τατεβοσιάν, Μαρντιρός Σαριάν, Πανός Τερλεμεζιάν και άλλους σπουδαίους ζωγράφους ιδρύουν στην Τιφλίδα την ένωση αρμενίων καλλιτεχνών. Μαζί με τον Μ. Σαριάν εικονογραφούν την «Αρμενική ποιητική συλλογή» του Βαλερί Προυσώφ. 1917 - Ετοιμάζει τα προσχέδια για τις τοιχογραφίες του αρμενικού Καθεδρικού ναού της Γιάλτας αλλά δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει τις εργασίες. 1921 - Έφυγε από τη ζωή στις 6 Απριλίου, σε ηλικία 61 ετών. |