Σουζάνα Απαρτιάν
Οκτώβριος- Δεκέμβριος 2016, τεύχος 91

Ιάν Μανούκ , ή Πατρίκ Μανουκιάν όπως είναι το πραγματικό του όνομα. Δημοσιογράφος, εκδότης και συγγραφέας, γεννημένος το 1949 στη Μεντόν, λίγο πιο έξω από το Παρίσι, σε μια μεσοαστική οικογένεια αρμενικής καταγωγής. Το ψευδώνυμο Ιάν Μανούκ είναι ο αναγραμματισμός του επιθέτου του, που χρησιμοποίησε στη δημοσίευση του πρώτου του αστυνομικού μυθιστορήματος* Γερουλντελγγέρ, Εγκλήματα στη Μογγολία. Το βιβλίο του YERULDELGGER τιμήθηκε με 16 βραβεία αστυνομικού μυθιστορήματος μέσα στο 2014, τρία από τα οποία είναι τα πιο σημαντικά στην κατηγορία του αστυνομικού μυθιστορήματος στη Γαλλία, όπως το Prix SNCF du polar και έχει ήδη μεταφραστεί σε 10 γλώσσες.

Ο Μανούκ και το βαρύ παρελθόν της οικογένειάς του

Η γιαγιά του, με καταγωγή από το Ερζερούμ, είναι μόλις 10 ετών το 1915. Η μοίρα της είναι να την πουλήσουν σαν σκλάβα σε μια συριακή οικογένεια στο Χαλέπι όπου δουλεύει σαν μαγείρισσα μέχρι το 1921. Μετά την απελευθέρωσή της από Βρετανούς αξιωματικούς, βρίσκει καταφύγιο σε ένα ορφανοτροφείο στο Λίβανο και λίγο αργότερα φτάνει στη Γαλλία όπου και γεννιέται ο πατέρας του Πατρίκ Μανουκιάν το 1927.
Ο παππούς του, με καταγωγή από το Μαράς της Κιλικίας, είναι ήδη 15 χρόνων όταν συντελείται η Γενοκτονία. Είναι από εκείνα τα παιδιά που εκτουρκίστηκαν και συμμετέχει στις επιδρομές που γίνονται με σκοπό να λαφυραγωγήσουν αρμένικα χωριά.
Κατά τη διάρκεια αυτών των επιδρομών, βρίσκεται μπροστά στο άψυχο κορμί ενός συμπατριώτη του. Μέσα στις τσέπες του έχει μια σύμβαση εργασίας στο όνομα Μανουκιάν για την πόλη Σαβριέ στη Βαλ ντ’ Ιζέρ της Γαλλίας. Αυτή η σύμβαση είναι που θα τον σώσει από την κόλαση που βιώνει.

Μα ποιός είναι αυτός ο Γερουλντελγγέρ;

Ο Μανούκ, έτσι όπως τον προσφωνούν συνήθως, ή «ο Παριζιάνος της Αρμενίας» όπως αυτοαποκαλέιται, άρχισε να γράφει μικρά διηγήματα στα 15 του. Πολύ αργότερα, πατέρας πια, τα δίνει στην κόρη του Ζοέ για να τα διαβάσει. Όταν στα 19 της, η Ζοέ αποφασίζει να φύγει από τη Γαλλία και να εγκατασταθεί στο Μπουένος- Άϊρες, και του λέει πως αρνείται να διαβάσει ο,τιδήποτε δικό του αν δεν το δει πρώτα ολοκληρωμένο. Κάπως έτσι έρχεται η πρόκληση και ολοκληρώνει δυο μυθιστορήματα το χρόνο με διαφορετικό ψευδώνυμο κάθε φορά. Μέσα σε δυο χρόνια δημοσιεύει τρία από τα χειρόγραφά του. Το πρώτο, ένα ταξιδιωτικό δοκίμιο, δημοσιεύεται το 2012 με το πραγματικό του όνομα. Το δεύτερο, με τίτλο Οι Μπερτινιάκ, με το ψευδώνυμο Πολ Ειγκάρ, το τρίτο ένα αστυνομικό, με τίτλο Γερουλντελγγέρ, με το ψεδώνυμο Ιάν Μανούκ. Ο αδέκαστος αστυνομικός επιθεωρητής με το δυσπρόφερτο όνομα αρχίζει να δρέπει δάφνες και να σαρώνει τα βραβεία στη Γαλλία.

Μανούκ, ένας περιπετειώδης τύπος

Ο Ιάν Μανούκ είναι περιπετειώδης τύπος. Αφού περιπλανήθηκε στην Αμερική, τον Καναδά, τη Βραζιλία, την Παταγονία, την Ισλανδία, την Αλάσκα φτάνει στη μυθική Μογγολία, την πατρίδα του περιβόητου Τζένγκις Χαν. Ερωτεύεται τη χώρα, τη στέπα και τους νομάδες που σε λίγα χρόνια δε θα υπάρχουν πια. Αφοσιώνεται λοιπόν στη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων που διαδραματίζονται εκεί. Γιατί; Γιατί η στέπα καταστρέφεται από την εντατική εκτροφή του γιακ -το μαλλί, κασμίρ που παράγεται είναι πρώτη ύλη πολυτελείας- αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης από την Κίνα και τις χώρες του δυτικού κόσμου. Γιατί οι νομάδες χάνονται, όπως και οι παραδόσεις τους.
Τα πατρογονικά τους εδάφη μέρα με τη μέρα συρρικνώνονται καθώς το 90% του υπεδάφους εξορύσσεται για το χρυσό, το χαλκό και το ουράνιο που παράγει. Στο δεύτερο τόμο της τριλογίας, Άγριες εποχές, ο Μανούκ μας μεταφέρει σε μια εκρηκτική περιπέτεια όπου μπλέκονται συνομωσίες υψηλά ιστάμενων προσώπων, κυνηγητά με ελικόπτερα, και εμπόριο παιδιών. Μας μεταφέρει στην πραγματικότητα των παιδιών που ζούν στο δρόμο και βρίσκουν καταφύγιο στα υπόγεια κανάλια της πόλης αναπνέοντας αμίαντο. Το τρίτο μέρος της τριλογίας, Ο Θάνατος των νομάδων, με τον ίδιο κεντρικό ήρωα, κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2016 και έχει ήδη ξεπεράσει τα 500 000 αντίτυπα σε πωλήσεις.

* Το μυθιστόρημα Γερουλντελγγέρ, Εγκλήματα στη Μογγολία, κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Στερέωμα.

Tweet

Share