Tα ανθρώπινα δικαιώματα στο Αζερμπαϊτζάν Εκτύπωση E-mail

azr-dik

 Ταλίν Μαρντικιάν
Oκτωβριος – Δεκέμβριος 2014 τεύχος 83

Με­τά την κα­τα­δί­κη της 18ης Σε­πτεμ­βρί­ου 2014 α­πό τη συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φί­α του Ευ­ρω­πα­ϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου σχε­τι­κά με την κα­τα­πά­τιση των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των και τις συλ­λή­ψεις των πο­λι­τι­κών α­κτι­βι­στών και τα αι­τή­μα­τα της Διε­θνούς Α­μνη­στίας για α­πο­φυ­λά­κι­ση των πο­λι­τι­κών κρα­του­μέ­νων, έ­να α­κό­μα κα­μπα­νά­κι χτύ­πησε για το Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν. Η Νορ­βη­γι­κή Ε­πι­τρο­πή του Ελ­σίν­κι α­πέ­νει­με το Βραβεί­ο Ε­λευ­θε­ρί­ας «Α­ντρέ­ι Ζα­χά­ρωφ» στους πο­λι­τι­κούς κρα­του­μέ­νους του Αζερ­μπα­ϊ­τζάν, για το α­ξιο­θαύ­μα­στο θάρ­ρος και την προ­σπά­θειά τους για την προ­ώ­θη­ση των δη­μοκρα­τι­κών α­ξιών και των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των στη χώ­ρα τους. «Το Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν εί­ναι μια ευ­ρω­πα­ϊ­κή χώ­ρα που ο­δεύ­ει προς τη δι­κτα­το­ρί­α» α­νέ­φε­ρε ο Γε­νι­κός Γραμ­μα­τέ­ας της Ε­πι­τρο­πής, Μπιόρ­ν Έν­γκε­σλα­ντ. Οι αρ­χές του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν για χρό­νια φι­μώ­νουν βά­ναυ­σα τους ε­πι­κρι­τές τους, κα­τη­γο­ρώ­ντας τους με πλα­στές  και κα­τα­σκευα­σμέ­νες κα­τη­γο­ρί­ες και στη συ­νέ­χεια κα­τα­δι­κά­ζο­ντάς τους σε μα­κρο­χρό­νια φυ­λά­κι­ση. Α­κτι­βι­στές υπέρ των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, έ­χο­ντας ως κρι­τή­ριο τις ο­δη­γίες του Συμ­βου­λί­ου της Ευ­ρώ­πης, ε­ντό­πι­σαν 98 πο­λι­τικούς κρα­του­μέ­νους στη χώ­ρα. Με­τα­ξύ αυ­τών, δη­μο­σιο­γρά­φοι και μπλό­γκερ­ς, υ­πε­ρα­σπι­στές των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, δι­κη­γό­ροι, α­κτι­βι­στές της νε­ο­λαί­ας, θρη­σκευ­τικοί λει­τουρ­γοί και πολ­λές άλ­λες α­ντι­πο­λι­τευό­με­νες φω­νές.

Η κα­τά­στα­ση αυ­τή για το κα­θε­στώς του Α­λί­εφ δεν εί­ναι πρω­τό­γνω­ρη... Ο ορ­γανι­σμός Freedom House, που α­πό το 1941 προ­α­σπί­ζε­ται την ε­λευ­θε­ρί­α σε πα­γκό­σμιο ε­πί­πε­δο και δί­νει τη δυ­να­τό­τη­τα στους πο­λί­τες του κό­σμου να α­σκή­σουν τα θε­με­λιώδη δι­καιώ­μα­τά τους, στην ε­τή­σια έκ­δο­ση του «Freedom in the World» (Ε­λευ­θε­ρί­α στον Κό­σμο) το­ποθε­τεί το Α­ζερ­μπαϊ­τζάν έ­να βή­μα πριν τη δι­κτα­το­ρί­α, βαθ­μο­λο­γώ­ντας σε κλί­μακα α­πό το 1 έ­ως το 7 (ό­που το 7 α­να­φέ­ρε­ται σε μη­δε­νι­κές ε­λευ­θε­ρί­ες), τις πο­λι­τικές ε­λευ­θε­ρί­ες και τα δι­καιώ­μα­τα του λα­ού με 6. Α­ντίστοι­χος εί­ναι και ο βαθ­μός που α­να­φέ­ρε­ται στις ε­λευ­θε­ρί­ες του τύ­που και του ί­ντερ­νετ. Συ­νε­πώς, κα­τα­τάσ­σει το Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν ως «Not Free», δη­λα­δή ως έ­να μη ε­λεύ­θε­ρο κρά­τος. Εν­δια­φέ­ρον πα­ρου­σιά­ζει και μια α­κό­μα έκ­θε­ση του ορ­γα­νι­σμού, σχε­τι­κά με το ε­πί­πε­δο δια­φθο­ράς σε πρώ­ην κομ­μου­νι­στι­κά κρά­τη, ό­που σ' αυ­τή βαθ­μο­λογεί με την ί­δια κλί­μα­κα το Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν με 6,75 στα 7! Η δια­φθο­ρά και η α­τι­μω­ρη­σί­α εί­ναι διά­χυ­τη και στα σώ­μα­τα α­σφα­λεί­ας, τη στιγ­μή που η τρο­χαί­α εί­ναι δια­βό­η­τη για την α­παί­τη­ση δω­ρο­δο­κιών. Η δω­ρο­δο­κί­α και η εκ­βί­α­ση α­πο­τε­λούν κοι­νές πρα­κτι­κές με­τα­ξύ των αστυ­νο­μι­κών, σύμ­φω­να με την έκ­θε­ση για τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώμα­τα το 2013. Σχε­δόν το ή­μι­συ των ε­ρω­τη­θέ­ντων νοι­κο­κυ­ριών στο «Βα­ρό­με­τρο Πα­γκό­σμιας Δια­φθο­ράς» το 2013 θε­ω­ρού­σαν την α­στυ­νο­μί­α ως ε­ξαι­ρε­τι­κά διε­φθαρ­μέ­νη.

Τα ε­πί­πε­δα δια­φθο­ράς και συ­γκά­λυ­ψης έρ­χο­νται να ε­πι­βε­βαιω­θούν με την πρό­σφα­τη πε­ρι­πέ­τεια της α­κρι­βί­στριας Λέ­ι­λα Γιού­νους.

 

 

Η υ­πό­θε­ση «Λέ­ι­λα Γιού­νους»

 

 

Η Λέ­ι­λα Γιού­νους εί­ναι Α­ζέ­ρα α­κτιβί­στρια για τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα και διευ­θύ­ντρια του ορ­γα­νι­σμού αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των «Ιν­στι­τού­το για την Ει­ρή­νη και τη Δη­μο­κρα­τί­α». Στις 30 Ιου­λί­ου 2014, κα­τά τη με­τά­βα­σή της για μια προ­γραμ­μα­τι­σμέ­νη συ­νέ­ντευξη τύ­που, ά­ντρες με πο­λι­τι­κά στα­μά­τη­σαν το αυ­το­κί­νη­τό της και την υ­πο­χρέ­ωσαν να αλ­λά­ξει πο­ρεί­α. Α­γνο­ού­νταν για κά­μπο­σες ώ­ρες, μέ­χρι τη στιγ­μή που ο σύ­ζυ­γός της έ­λα­βε τη­λε­φώ­νη­μα α­πό το γρα­φεί­ο του Γε­νι­κού Ει­σαγ­γε­λέ­α, απ' ό­που τον ε­νη­μέ­ρω­σαν ό­τι η σύ­ζυ­γός του βρι­σκό­ταν υ­πό κρά­τη­ση με τις κα­τηγο­ρί­ες της προ­δο­σί­ας (χω­ρίς ό­μως να ε­πε­ξη­γη­θεί ο λό­γος), φο­ρο­δια­φυ­γής, α­πάτης και κα­τά­χρη­σης ε­ξου­σί­ας. Πέ­ντε η­μέ­ρες με­τά συ­νε­λή­φθη και ο σύ­ζυ­γός της, ο ι­στο­ρι­κός και α­κτι­βι­στής Α­ρίφ Γιού­νους, ο ο­ποί­ος α­ντι­με­τω­πί­ζει πα­ρόμοιες κα­τη­γο­ρί­ες με τη σύ­ζυ­γό του.

Η Λέ­ι­λα Γιού­νους συ­νερ­γαζόταν και με τον α­νε­ξάρ­τη­το Α­ζέ­ρο δη­μο­σιο­γράφο Ρα­ούφ Μιρ­γκα­ντί­ροβ, ο ο­ποί­ος εί­ναι προ­φυ­λα­κι­σμέ­νος α­πό τον πε­ρα­σμέ­νο Απρί­λιο με την κα­τη­γο­ρί­α ό­τι εί­ναι κα­τά­σκο­πος της Αρ­με­νί­ας. Η Γιού­νους και ο Μιρ­γκα­ντί­ροβ συ­νερ­γά­ζο­νταν με α­ντί­στοι­χες ΜΚΟ της Αρ­με­νί­ας σε κοι­νά προ­γράμ­μα­τα, με στό­χο τη συμ­φι­λί­ω­ση των δύ­ο κρα­τών.

Ε­κτός α­πό την α­κτι­βι­στι­κή της δρά­ση, η Γιού­νους εί­ναι γνω­στή και για τη σφο­δρή κρι­τι­κή που α­σκεί στην κυ­βέρ­νη­ση του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν. Μά­λι­στα, πέ­ντε μό­λις μέ­ρες πριν τη σύλ­λη­ψή της εί­χε ορ­γα­νώ­σει συ­νέ­ντευ­ξη τύ­που, κα­τά την ο­ποί­α πα­ρα­κι­νού­σε τη διε­θνή κοι­νό­τη­τα να μπο­ϋ­κο­τά­ρει τους πρώ­τους Ευ­ρωπα­ϊ­κούς Α­γώ­νες, οι ο­ποί­οι θα πραγ­μα­το­ποι­η­θούν τον Ιού­νιο του 2015 στο Μπα­κού, λό­γω της δει­νής κα­τά­στα­σης των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των στο Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν.

Οι δι­κη­γό­ροι της Γιού­νους κα­ταγ­γέλ­λουν πε­ρι­στα­τι­κά στα ο­ποί­α οι σω­φρονι­στι­κοί υ­πάλ­λη­λοι δεν τους ε­πέ­τρε­ψαν να συ­νο­μι­λή­σουν με την πε­λά­τισ­σά τους, ού­τε καν τη­λε­φω­νι­κώς.

Ε­πι­πλέ­ον κα­ταγ­γέ­λουν τις ά­θλιες συν­θή­κες κράτη­σής της. Η 59χρο­νη α­κτι­βί­στρια πά­σχει α­πό δια­βή­τη και α­ντι­με­τω­πί­ζει προβλή­μα­τα με το νε­φρό της, ω­στό­σο δεν της ε­πι­τρέ­πουν να λαμ­βά­νει την κα­τάλ­ληλη φαρ­μα­κευ­τι­κή α­γω­γή.

Στη λί­στα με τις βαρ­βα­ρό­τη­τες προ­στί­θε­νται και οι κα­τη­γο­ρί­ες της ί­διας της Γιού­νους για τον ξυ­λο­δαρ­μό της α­πό δε­σμο­φύ­λα­κα, ό­σο και α­πό συ­γκρα­τού­με­νή της. Φυ­σι­κά ού­τε οι εκ­κλή­σεις της για βο­ή­θεια, ού­τε η αί­τη­σή της για αλ­λα­γή κε­λιού ει­σα­κού­ο­νται... Για την α­κρί­βεια, με­τά α­πό κά­ποιον ξυ­λο­δαρ­μό, ε­νώ χτυ­πού­σε δυ­να­τά την πόρ­τα του κε­λιού φω­νά­ζο­ντας για βο­ή­θεια, της έ­γι­νε ε­πί­πλη­ξη και της α­πα­γο­ρεύ­τη­κε η χρή­ση τη­λε­φώ­νου για έ­ναν μή­να. Πρό­σφα­τα α­να­κοι­νώ­θη­κε ό­τι η προ­φυ­λά­κι­σή της πα­ρα­τά­θη­κε έ­ως τα τέ­λη Φε­βρουα­ρί­ου 2015.

Δύ­ο μή­νες με­τά τη φυ­λά­κι­ση των γο­νιών της, η κό­ρη των Γιού­νους, Ντι­νά­ρα Γιού­νους έ­κα­νε έκ­κλη­ση στους Πα­ρα­τη­ρη­τές του Ο­Α­ΣΕ, στην Ε­τή­σια Συ­νά­ντη­ση Ε­φαρ­μο­γής της Αν­θρώ­πι­νης Διά­στα­σης. Α­φού πε­ριέ­γρα­ψε λε­πτο­μερώς τις κα­τα­στά­σεις και τα βα­σα­νι­στή­ρια που υ­πό­κει­νται οι γο­νείς της στις φυ­λα­κές τό­νι­σε τα ε­ξής: «Α­ξιό­τι­μοι κύ­ριοι, ό­ταν θα διε­ξά­γε­τε σιω­πη­λή δι­πλω­μα­τί­α, πα­ρα­κα­λώ να θυ­μά­στε τους πολλούς κρα­τού­με­νους συ­νεί­δη­σης, που σκο­τώ­θη­καν ή υ­ποβλή­θη­καν σε βα­σα­νι­στή­ρια στις φυ­λα­κές του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν, θυ­μη­θεί­τε τους πολ­λούς δη­μο­σιο­γρά­φους, τους υ­πε­ρα­σπι­στές των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των και αν­θρώ­πους της η­λι­κί­ας μου που έ­χουν κα­τα­στρα­φεί επει­δή πί­στε­ψαν στην ε­λευ­θε­ρί­α της σκέ­ψης και στην ε­λευ­θε­ρί­α του λό­γου. Πα­ρα­κα­λώ να θυ­μά­στε τη μα­μά μου, Ιπ­πό­τη του Γαλ­λι­κού Τάγ­μα­τος της Λε­γε­ώνας της Τι­μής, να θυ­μά­στε τον μπα­μπά μου, ει­ρη­νο­ποιό και συγ­γρα­φέ­α. Να θυ­μά­στε ε­μέ­να, που η οι­κο­γέ­νειά μου κα­τα­στρέ­φε­ται στη φυ­λα­κή α­πό τα βα­σα­νι­στή­ρια. Αυ­τοί είναι οι α­γα­πη­μέ­νοι μου, οι ο­ποί­οι α­φιέ­ρω­σαν τη ζω­ή τους στον α­γώ­να για τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα.»

Ο Πρό­ε­δρος του Ευ­ρω­πα­ϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου Μάρ­τιν Σουλ­τς, την η­μέρα της α­πο­νο­μής του Βρα­βεί­ου Ζα­χά­ρωφ για την ε­λευ­θε­ρί­α της σκέ­ψης στον Κονγκο­λέ­ζο για­τρό Ντέ­νις Μα­κουέ­γκε, έ­κα­νε α­να­φο­ρά και στην Λέ­ι­λα Γιού­νους α­να­φέ­ρο­ντας τα ε­ξής: «Το Ευ­ρωπα­ϊ­κό Κοι­νο­βού­λιο κα­λεί το κα­θε­στώς του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν να α­πε­λευ­θε­ρώ­σει χω­ρίς κα­θυ­στέ­ρη­ση αυ­τή την α­θώ­α γυ­ναί­κα, της ο­ποί­ας η υ­γεί­α ε­πι­δει­νώ­νε­ται κά­θε μέ­ρα. Έ­χου­με προ­σπα­θή­σει να στεί­λου­με κοι­νο­βου­λευ­τι­κή α­ντι­προ­σω­πεί­α στο Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν για να ε­πι­σκε­φθεί την κα Γιού­νους στη φυ­λα­κή, αλ­λά μέ­χρι στιγ­μής χω­ρίς ε­πι­τυ­χί­α. Εί­ναι α­πα­ρά­δε­κτο το γε­γο­νός ό­τι οι αρ­χές του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν συ­νε­χί­ζουν να στε­ρούν την πρό­σβα­ση στην κα Γιού­νους.»

Δυ­στυ­χώς ό­μως, ό­πως προ­α­να­φέρ­θη­κε, η λί­στα με τους πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους δεν τε­λειώ­νει στο ζεύ­γος Γιού­νους. Υ­πάρ­χουν 96 α­κό­μα πο­λι­τικοί κρα­τού­με­νοι στο Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν,Όπως ο 36χρονος Α­νάρ Μαμ­μα­ντλί, υ­πεύ­θυνος της πιο α­ξιό­πι­στης  ορ­γά­νω­σης για την πα­ρα­κο­λού­θη­ση της ε­κλο­γι­κής διαδι­κα­σί­ας στη χώ­ρα, ο 30χρο­νος νο­μι­κός Ρα­σούλ Τζα­φά­ροφ, ο ο­ποί­ος συ­νε­λή­φθη τον Αύ­γου­στο, για την ε­νερ­γή ε­μπλο­κή του στην κα­τα­πο­λέμη­ση των κυ­βερ­νη­τι­κών νο­μι­κών ε­πι­θέ­σε­ων προς τους δη­μο­σιο­γρά­φους κι ο δι­κη­γό­ρος Ι­ντι­γκάμ Α­λί­εφ, ο ο­ποί­ος ά­σκη­σε ε­πι­τυ­χώς πολ­λές υ­πο­θέ­σεις κα­τά του Αζερ­μπα­ϊ­τζάν στο Ευ­ρω­πα­ϊ­κό Δι­κα­στή­ριο Αν­θρω­πί­νων Δι­καιω­μά­των.

 

 

Στη φυ­λα­κή η α­ντι­πο­λί­τευ­ση

 

 

Πρό­σφα­τα, το Ευ­ρω­πα­ϊ­κό Δι­κα­στή­ριο Αν­θρω­πί­νων Δι­καιω­μά­των, το ο­ποί­ο α­πο­τε­λεί τμή­μα του Συμ­βου­λί­ου της Ευ­ρώ­πης, ε­πι­βε­βαί­ω­σε προ­η­γού­με­νη α­πό­φα­σή του, με την ο­ποί­α κρί­νει ό­τι η σύλ­λη­ψη και κρά­τη­ση του Ιλ­γκάρ Μαμ­μά­ντοβ, ε­νός πο­λύ γνω­στού πο­λι­τι­κού της α­ντι­πολί­τευ­σης του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν, πα­ρα­βιά­ζει την Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Σύμ­βα­ση για τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα. Η α­πό­φα­ση ή­ταν σα­φής. Το δι­κα­στή­ριο κα­τέ­λη­ξε στο συ­μπέ­ρα­σμα ό­τι: «ο πραγ­μα­τι­κός σκο­πός της κρά­τη­σής του ή­ταν η προ­σπά­θεια της κυ­βέρ­νη­σης να φι­μώ­σει και να τι­μω­ρή­σει τον Μαμ­μά­ντοβ, ε­πει­δή την ε­πέ­κρι­νε και δη­μο­σίευ­σε πλη­ρο­φο­ρί­ες που η ί­δια προ­σπα­θού­σε να κρύ­ψει». Μέ­χρι στιγ­μής ο Μαμ­μά­ντοβ πα­ρα­μέ­νει α­κό­μη φυ­λα­κι­σμέ­νος.

Τα αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα στο Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν εί­ναι σε κρί­ση ε­δώ και πολ­λά χρό­νια, αλ­λά οι αρ­χές δεν έ­χουν α­κό­μη α­ντι­με­τω­πί­σει ι­σχυ­ρές α­ντι­δρά­σεις α­πό τον έ­ξω κό­σμο.

Το Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν εί­ναι μέ­λος του Συμ­βου­λί­ου της Ευ­ρώ­πης α­πό το 2001. Μί­α α­πό τις πολ­λές προ­ϋ­πο­θέ­σεις που εί­χαν τε­θεί τό­τε για την έ­ντα­ξή του, ή­ταν ό­τι ό­φει­λε να α­ποφυ­λα­κί­σει τους πο­λι­τι­κούς κρα­τού­με­νους.

Σχε­δόν 14 χρό­νια με­τά, το Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν α­νέ­λα­βε την Προ­ε­δρί­α της Ε­πι­τρο­πής Υ­πουρ­γών του Συμ­βου­λί­ου της Ευ­ρώ­πης και πα­ρό­λα αυ­τά ε­ξα­κο­λου­θεί να διώ­κει τους α­ντι­πά­λους του πιο ε­πι­θε­τι­κά α­πό πο­τέ. Α­πό­δει­ξη, λί­γες μό­λις ε­βδο­μά­δες με­τά την ανά­λη­ψη της εξάμηνης Προ­ε­δρί­ας τον Μά­ιο του 2014, το Αζερ­μπα­ϊ­τζάν άρ­χι­σε έ­να νέ­ο κύ­μα δί­ω­ξης των α­κτι­βι­στών. Αυ­τό το «κύ­μα» ξε­σπά κυ­ρί­ως σε υ­πε­ρασπι­στές των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, που έ­χουν ερ­γαστεί σκλη­ρά με το Συμ­βού­λιο της Ευ­ρώ­πης, για την α­να­γνώ­ρι­ση και την α­πε­λευ­θέ­ρω­ση των πολι­τι­κών κρα­του­μέ­νων του Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν.

Ό­σο υ­πάρ­χουν όμως τέ­τοιες θαρ­ρα­λέ­ες φω­νές στο Α­ζερ­μπα­ϊ­τζάν, υ­πάρ­χει κι η ελ­πί­δα ό­τι το αύ­ριο θα είναι κα­λύ­τε­ρο...

Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 30 επισκέπτες συνδεδεμένους