Αλεξάντερ Λάπσιν |
![]() |
![]() |
Ο υπερασπιστής των δικαιωμάτων των Αρμενίων του Αρτσάχ Χαρούτ Σασσουνιάν - «The California Courier» Ως εκδότης εφημερίδας, λαμβάνω συχνά «ειδήσεις» που, ύστερα από μια σύντομη έρευνα, ανακαλύπτω ότι είναι απλώς αβάσιμες φήμες. Πρόσφατα, μου έτυχε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας είδησης-κουτσομπολιού, όταν ο Ισραηλινός ταξιδιωτικός μπλόγκερ και δημοσιογράφος Αλεξάντερ Λάπσιν έφτασε στο Λος Άντζελες. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, διάφορες φήμες προκάλεσαν αρνητικά σχόλια από κάποιους Αρμένιους της κοινότητας. Για όσους δεν γνωρίζουν τον Λάπσιν, στο παρελθόν επισκέφτηκε πολλάκις την Αρμενία, συμπεριλαμβανομένου και του Αρτσάχ το 2011 και το 2012. Το Αζερμπαϊτζάν τον έβαλε στη μαύρη λίστα, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψή του στο Αρτσάχ παράνομη. Στη συνέχεια, το 2016, ο πρόεδρος Αλίεφ ζήτησε από τη Λευκορωσία να συλλάβει και να εκδώσει τον Λάπσιν στο Αζερμπαϊτζάν. Έτσι και έγινε. Αφού κρατήθηκε σε φυλακή της Λευκορωσίας για δύο μήνες, ο Λάπσιν στάλθηκε στο Μπακού στις 7 Φεβρουαρίου 2017 με το προσωπικό αεροπλάνο του προέδρου Αλίεφ, όπου διεξήχθη μια δίκη-παρωδία και καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2017, δέχτηκε επίθεση στο κελί του από τέσσερις μασκοφόρους Αζέρους πράκτορες, που του έσπασαν το σαγόνι, τα πλευρά και το χέρι, επιφέροντάς του μερική παράλυση. Αφού πέρασε τρεις ημέρες στη μονάδα εντατικής θεραπείας σε νοσοκομείο του Μπακού, ο Αλίεφ τού έδωσε χάρη και τον έστειλε στο Ισραήλ, όπου διέμεινε άλλες δύο εβδομάδες σε νοσοκομείο. Αζέροι αξιωματούχοι τότε ισχυρίστηκαν ψευδώς ότι ο Λάπσιν είχε προσπαθήσει να αυτοκτονήσει, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε κατηγορηματικά. Αρκετοί ανεξάρτητοι ιατροδικαστές επίσης επιβεβαίωσαν ότι υπήρξε απόπειρα κατά της ζωής του στο Μπακού. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Λάπσιν περιόδευσε σε δεκάδες χώρες με σκοπό να πληροφορήσει το κοινό για τη δράση του δικτατορικού καθεστώτος του Αζερμπαϊτζάν καθώς και για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εναντίον των πολιτών και των Αρμενίων στο Αρτσάχ. Σε αντίθεση με τις αβάσιμες φήμες πως πρόκειται για ισραηλινό πράκτορα, ο ίδιος έχει συγκρουστεί έντονα με τις ισραηλινές αρχές, που τον προειδοποίησαν επανειλημμένα ότι αν νοιάζεται για τον εαυτό και για την οικογένειά του, θα πρέπει να σταματήσει να επικρίνει το Αζερμπαϊτζάν. Ισραηλινοί αξιωματούχοι τού επεσήμαναν ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι σύμμαχος του Ισραήλ και ότι οι ενέργειές του ήταν αντίθετες με τα συμφέροντα του Ισραήλ. Το ίδιο αρνητικό μήνυμα δόθηκε στον Λάπσιν όταν συναντήθηκε και με αμερικανο-εβραϊκές οργανώσεις. Το Ισραήλ τον προειδοποίησε επίσης ότι η Μολδαβή σύζυγός του δεν θα λάβει την ισραηλινή υπηκοότητα εάν ο ίδιος δεν σταματήσει να δυσφημεί το Αζερμπαϊτζάν. Ο Λάπσιν βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε περιοδεία στον Καναδά, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Μεξικό, όπου συναντά οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εκλεγμένους αξιωματούχους με σκοπό να αποκαλύψει τις βάναυσες παραβιάσεις του Αζερμπαϊτζάν και να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των Αρμενίων του Αρτσάχ. Η πηγή μου για τις παραπάνω πληροφορίες δεν είναι ούτε ο Λάπσιν ούτε οι επικριτές του. Υπάρχουν δύο επίσημα έγγραφα, το πρώτο από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το δεύτερο από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, τα οποία επαληθεύουν τους ισχυρισμούς του. Ο Λάπσιν υπέβαλε μήνυση κατά του Αζερμπαϊτζάν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2018. Το 2021, με απόφαση 32 σελίδων, το δικαστήριο έκρινε βάσιμο πως το Αζερμπαϊτζάν είχε αποπειραθεί να τον δολοφονήσει, και διέταξε τη χώρα να του καταβάλει 30.000 ευρώ ως αποζημίωση, κάτι που αρνήθηκε να κάνει. Το 2022, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, σε μια έκθεση 10 σελίδων, αναγνώρισε ότι και η Λευκορωσία παραβίασε πολλά άρθρα του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα συλλαμβάνοντας και εκδίδοντας τον Λάπσιν στο Αζερμπαϊτζάν και, κατ’ επέκταση, θέτοντας τη ζωή του σε κίνδυνο. Ακολουθούν μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υπόθεση Λάπσιν εναντίον του Αζερμπαϊτζάν. Η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν κατέθεσε ψευδώς στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι ο Λάπσιν είχε γράψει δύο επιστολές από το νοσοκομείο του στο Μπακού ευχαριστώντας τον πρόεδρο Αλίεφ που του έδωσε χάρη και δηλώνοντας ότι οι δεσμοφύλακες του έσωσαν τη ζωή.Ο ίδιος αρνήθηκε ότι έγραψε αυτές τις επιστολές. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ισχυρισμός του Αζερμπαϊτζάν «είναιιδιαίτερα δύσκολο να γίνει πιστευτός, λόγω των προβλημάτων που είχε ο αιτών με το χέρι που χρησιμοποιεί για γραφή». Παρόλα αυτά, υπάρχουν ορισμένοι συμπατριώτες μας που μάλλον πιστεύουν τα ψέματα και τις πλαστές επιστολές του Αζερμπαϊτζάν, παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ότι δεν υπήρχε λόγος να αμφισβητηθούν τα λεγόμενα του Λάπσιν. Το δικαστήριο έκρινε επίσης «εύλογο» τον ισχυρισμό του ότι υπήρξε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στο κελί της φυλακής του Μπακού. Ο Αζέρος δικαστής Λατίφ Χουσεΐνοφ, μέλος των επτά δικαστών που διορίστηκαν στην υπόθεση Λάπσιν εναντίον Αζερμπαϊτζάν, αρνήθηκε να συμμετάσχει και αντικαταστάθηκε από έναν άλλο Αζέρο, ο οποίος ψήφισε ομόφωνα «υπέρ της διαπίστωσης παραβίασης του Άρθρου 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», που αφορά το «Δικαίωμα στη Ζωή». Συμπερασματικά, όσοι κατηγορούν τον Λάπσιν ως κατάσκοπο χωρίς κανένα στοιχείο εξοβελίζουν έναν μη Αρμένιο υποστηρικτή που έχει διακινδυνεύσει τη ζωή του για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των Αρμενίων του Αρτσάχ. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το μόνιμο παράπονο μας περί αδιαφορίας της κοινής γνώμης έναντι της δυσμενούς κατάστασης στην οποία έχουμε περιέλθει. |