Έρευνα κείμενα:

Οβαννές Γαζαριάν - Μάικ Τσιλιγκιριάν

Iανουάριος – Μάρτιος 2013 τεύχος 76

Η ιστορία του ελληνοαρμενικού τύπου χωρίζεται σε δύο περιόδους. Η πρώτη ξεκινάει δυναμικά το 1890, με το έντυπο «Ασμπαρέζ» (Πεδίο Δράσης) ακολουθούμενο το 1892 από το μηνιαίο «Χιντσάκ» και τέλος, το 1894 με το επίσης μηνιαίο πολιτικό και σατιρικό περιοδικό «Απτάγκ» (Χαστούκι). Πράγματι, το τελευταίο είναι ένα πρωτοποριακό έντυπο, με ευφάνταστα σκίτσα για την εποχή, που στηλιτεύει τις βαρβαρότητες των Τούρκων, την απάθεια και αναλγησία των ευρωπαϊκών δυνάμεων, ακόμα και την εκμετάλλευση του απλού λαού από τον κλήρο και την άρχουσα τάξη των αρμενίων.

Το περιοδικό το οποίο ήταν όργανο του μαρξιστικού κόμματος «Χιντσάκ», εκδόθηκε στην Αθήνα σε ιδιόκτητο τυπογραφείο του κόμματος το 1894. Αργότερα, για άγνωστους λόγους, η κυκλοφορία του διακόπηκε στην Αθήνα και συνεχίστηκε στο Λονδίνο μέχρι το 1897*. Αρχισυντάκτης του ήταν ο Μ. Μπενιάρ (προφανώς ψευδώνυμο). Στην κορυφή κάθε πρωτοσέλιδου ήταν μόνιμα αναρτημένα τα συνθήματα: «Όλα για το λαό», «Όλα από το λαό», «Όλα με τη δύναμη του λαού», «Μόνο η θέληση του λαού έχει τη δύναμη να φέρει την ελευθερία», «Λαέ μην ικετεύεις, να απαιτείς τα δίκαιά σου», «Ισότητα και ελεύθερη βούληση, ατομικά και συλλογικά, είναι η έκφραση της πραγματικής ελευθερίας» και «Ο δρόμος της ελευθερίας περνάει μέσα από το αίμα της εξέγερσης». Έτσι, γίνονταν γνωστές οι σοσιαλιστικές και ριζοσπαστικές αρχές του περιοδικού.

Παρακάτω, γίνεται παράθεση ορισμένων αξιόλογων αποσπασμάτων από το πρωτοσέλιδο του πρώτου φύλλου (εικόνα αριστερα): «Υπάρχουν διαφόρων ειδών χαστούκια: αυτό που δίνει το πληγωμένο θύμα στον θύτη, αυτό που συνεφέρει τον αλαζόνα, της εκδίκησης, ακόμα και αυτό που δίνουν οι ηθοποιοί στη σκηνή...

Στη διάρκεια μιας διένεξης δεν είναι μόνο ένα μέσο αυτοάμυνας ή ένας τρόπος να πληγώσεις τον αντίπαλο, αλλά επιπλέον αφήνει ανεξίτηλα ίχνη στο πρόσωπο αυτού που τα δέχεται, έχοντας μια ηθική αξία ακριβώς αντίθετη αυτής του φιλιού.

Εμείς θεωρούμε ότι τη μεγαλύτερη αξία έχει αυτό του πληγωμένου θύματος. Ένα χαστούκι που εκ μέρους του αρμενικού λαού θέλουμε να δώσουμε σε όλους τους κρατούντες που με τις «πατρικές» τους συμβουλές, τις συκοφαντίες που τις παρουσιάζουν σαν γλυκόλογα, καλυμμένες κάτω από το χαμογελαστό τους προσωπείο, μας πληγώνουν διαρκώς.

Στο πεδίο της εθνικής δράσης υπάρχουν πολλά άτομα, που θαρρείς πως από μια εσωτερική παρόρμηση αποζητούν το να δέχονται χαστούκια και επειδή όπως φαίνεται το αξίζουν, εμείς πρόθυμα θα τους τα δίνουμε»...

Τα φύλλα του «Απτάγκ» φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Ερεβάν,

απ' όπου μας παραχωρήθηκε ευγενικά η άδεια να τα μελετήσουμε και να τα φωτογραφήσουμε.

*Σύμφωνα με κάποιες άλλες πληροφορίες μέχρι και το 1900.

Tweet

Share