Η ιστορία των Γεσαγιάν ξεκινά από ένα χωριό πολύ κοντά στην Καισάρεια, την Κερμίρα της Καππαδοκίας. Ο Μoβσές Γεσαγιάν με τα δύο του αδέλφια ήταν ενεργά μέλη της νεολαίας του κόμματος Τασνακτσουτιούν, και είχαν ανέβει στα βουνά, μαζί με άλλους συντρόφους τους, συμμετέχοντας στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και στην άμυνα των χωριών τους έναντι των επιθέσεων των Τούρκων.

Την περίοδο της Γενοκτονίας, τα αδέλφια καταφέρνουν να ξεπεράσουν αμέτρητα εμπόδια και δυσκολίες, και φτάνουν στον Λίβανο. Η τύχη των συγχωριανών και συγγενών τους στην Κερμίρα ήταν τραγική. Οι τρεις τους ήταν από τους ελάχιστους, αν όχι οι μοναδικοί, που επέζησαν των σφαγών στην περιοχή τους.

Ο Μοβσές Γεσαγιάν βρήκε έπειτα άσυλο στο Κάιρο, όπου και εγκαταστάθηκε. Παντρεύτηκε την Τζιατζάν, κόρη της οικογένειας Γκιουρουλιάν, φημισμένης τότε στην Αίγυπτο για τον παστουρμά με την επωνυμία «Μιράν» (τι σύμπτωση…;). Οι δυο τους δημιούργησαν οικογένεια και πρόκοψαν. Εκεί γεννήθηκε ο Αγκόπ (1936-2022), όπως και ο αδελφός του Νουμπάρ και οι αδελφές του Μπερτζουή και Αναΐτ.

Ο Αγκόπ, όπως και τα αδέλφια του, θα λάβει πρωταρχική εκπαίδευση στα αρμενικά εκπαιδευτικά ιδρύματα του Καΐρου, όπου εκτός από αρμενικά και αραβικά, διδάσκουν γαλλικά και αγγλικά υψηλού επιπέδου. Εισάγεται στο Πολυτεχνείο του Καΐρου, στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, και συνάμα εργάζεται στο στούντιο φωτογραφίας «Άντζελο».

Το 1965, εξαιτίας των διωγμών του καθεστώτος Νάσερ, καταφεύγει στον Καναδά. Ως γλωσσομαθής και με υψηλή μόρφωση, βρήκε αμέσως καλή δουλειά και εργάστηκε για χρόνια ως μηχανικός αεροπλάνων σε πολύ υπεύθυνη θέση στο εργοστάσιο της εταιρείας «Ρολς Ρόις» στο Μόντρεαλ (φωτο). Για τον αδελφό του Νουμπάρ μαθαίνουμε ότι ήταν και εκείνος εξαίρετος επιστήμονας και δούλεψε για πολλά χρόνια στα διαστημικά προγράμματα της NASA στις ΗΠΑ.

Ο Αγκόπ είχε μεγάλη αδυναμία στην μοναχοκόρη του Τζέσικα. Κατάφερε να της χαρίσει υπέροχα παιδικά χρόνια, εμφυσώντας σε εκείνη τις αρχές του. Η Τζέσικα πήγε στο αρμενικό σχολείο του Μόντρεαλ (Σουρπ Αγκόπ). Ενήλικη πια, ήρθε κάποια στιγμή στην Ελλάδα για διακοπές, όπου γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Τάσο Κονίδη. Αφού παντρεύτηκαν, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Ξηροκάμπι της Λακωνίας, στην πατρογονική γη του Τάσου. Έτσι, ενώθηκαν δύο οικογένειες με βαθιές ιστορικές ρίζες, καθώς και το Κονιδαίικο έχει προγόνους με ηρωικό παρελθόν που είχαν συμμετάσχει στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821, κερδίζοντας μέχρι και μετάλλια ηρωισμού για την αντίσταση κατά την Κατοχή. Η Τζέσικα και ο Τάσος απέκτησαν δύο αγοράκια, τον Στρατή-Αγκόπ και τον Λουκά-Ανδρέα, 12 και 6 ετών σήμερα.

Στο μεταξύ, η Τζέσικα προέβη αμέσως σε ενέργειες προκειμένου να φέρει τον συνταξιούχο πατέρα της κοντά της, εδώ στην Ελλάδα. Ο Αγκόπ ήταν και ένας υπέροχος παππούς. Ήξερε άπταιστα πέντε γλώσσες:

αρμενικά, αραβικά, τουρκικά, αγγλικά και γαλλικά, μα δεν μιλούσε ελληνικά. Αφηγούνταν ωραίες ιστορίες και παραμύθια στα εγγόνια του προτού κοιμηθούν και τους έδινε γλυκά τις συμβουλές του. Εκεί στο Ξηροκάμπι, χάρη στην υπομονή και επιμονή τού ίδιου αλλά και της Τζέσικα, ήταν η μοναδική οικογένεια που ακουγόταν στο σπίτι τους η αρμενική γλώσσα.

Το καλοκαίρι του 2015, οι Ξηροκαμπίτες τίμησαν τα εκατό χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, κίνηση απρόσμενη για ένα τόσο απομακρυσμένο χωριό. Κι όμως, ο πολύ δραστήριος πολιτιστικός σύλλογος Ξηροκαμπίου, σε συνεργασία με τον παιδαγωγικό φιλοτεχνικό όμιλο Φάριδος και χάρη στην προσωπική συμβολή του Τάσου Καπετανάκου, του Γιάννη Παρηγόρη, της Μαριάννας και της Στέλλας, ετοίμασαν μια πολύ συγκινητική εκδήλωση, τιμώμενο πρόσωπο της οποίας ήταν ο μοναδικός Αγκόπ Γεσαγιάν.

Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια του Αγκόπ πέρασαν όμορφα και ειρηνικά, μέσα στην απλότητα και στην αρμονία της ελληνικής υπαίθρου. Η ζωή του και η ζωή της οικογένειάς του ήταν γεμάτη θύελλες, διώξεις και πολλές μεταναστεύσεις, τόσες που πέρασαν από όλες τις γωνιές του πλανήτη μας, Καππαδοκία, Λίβανος, Αίγυπτος, Αμερική, Αυστραλία, Καναδάς, Ελλάδα, ενδεικτικό του χωρισμού που υπέστησαν οι οικογένειες της αρμενικής διασποράς…

Ενώ ετοιμάζαμε αυτό το άρθρο, και είχαμε τόσα να τον ρωτήσουμε ακόμη, μάθαμε για την απώλειά του… Όλοι στο Ξηροκάμπι αγαπούσαν και σέβονταν τον Αγκόπ, και ήταν βαρύ το πένθος στο άκουσμα του θανάτου του. Τον τίμησαν, άλλωστε, όλοι με την παρουσία τους όταν, την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022, κηδεύτηκε στο Ξηροκάμπι Λακωνίας. Λίγο πριν τον παραδώσουμε στη λακωνική γη, ο παπάς του χωριού, ο πάτερ Λάτσης, μας ενθάρρυνε να προσευχηθούμε και στα αρμενικά. Το «Ντερ Βογορμιά» και το «Χάιρ Μερ» αντήχησαν στις πλαγιές του Ταΰγετου, όπου ενταφιάστηκε ο πολύ αγαπημένος μας φίλος Αγκόπ Γεσαγιάν.

Η συνάντηση με τον Άντζελο

Ενώ σπουδάζει μηχανικός, ο Αγκόπ Γεσαγιάν δουλεύει παράλληλα στο στούντιο φωτογραφίας του φημισμένου Άντζελο Μπογιατζιάν, διάσημο πορτρετίστα από το στούντιο του οποίου παρέλαυναν πολιτικοί, καλλιτέχνες, μέλη βασιλικών και αριστοκρατικών οικογενειών, διπλωμάτες, και απλοί καθημερινοί άνθρωποι για τις οικογενειακές τους φωτογραφίες. Ο Αγκόπ μυείται στην πρωτοποριακή οπτική του Άντζελο, γοητεύεται από το στιλ και το ύφος του, και σε μικρό χρονικό διάστημα γίνεται το δεξί χέρι του δασκάλου του, ο οποίος πολύ συχνά του αναθέτει την καλλιτεχνική φωτογράφιση διάσημων πελατών του.

Συχνά, ο Αγκόπ συγκινείται όταν αναπολεί τα χρόνια εκείνα, τότε που η ζωή τους κυλούσε ανέμελα και όμορφα. Κατά την περίοδο της εξουσίας του Νάσερ, ανατρέπεται το ως τότε ανθηρό στάτους στις κοινότητες των Αρμενίων και Ελλήνων Αιγυπτιωτών, οι οποίοι υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν μαζικά την Αίγυπτο. Έτσι και ο Αγκόπ, στα 28 του χρόνια έπρεπε να αφήσει πια τη γενέτειρά του, μα αντιμετώπιζε μεγάλη δυσκολία στην εξασφάλιση ενός διαβατηρίου ώστε να ακολουθήσει τα αδέλφια του προς την Αμερική.

Κάποια μέρα, λόγω απουσίας του Άντζελο, ο Αγκόπ είχε αναλάβει τον φακό. Την ώρα της φωτογράφισης, μια πελάτισσα παρατήρησε τη στενοχώρια του, τον ρώτησε τι τον απασχολεί, και εκείνος της εξομολογήθηκε τον καημό του. Όταν η πελάτισσα παρέλαβε τις φωτογραφίες της, εκτίμησε πολύ το ταλέντο του νεαρού φωτογράφου και του υποσχέθηκε πως θα καταφέρει σύντομα να του εξασφαλίσει το πολυπόθητο έγγραφο. Έτσι και έγινε, χάρη στις επαφές της εν λόγω κυρίας, που εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι ήταν άτομο με μεγάλη επιρροή, όπως και τόσοι άλλοι που περνούσαν από το συγκεκριμένο στούντιο.

Και ο Άντζελο αναγκάστηκε τότε να αφήσει την Αίγυπτο. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου άνοιξε στούντιο φωτογραφίας με την ίδια επωνυμία και έγινε επίσης διάσημος. Ο ένας στον Καναδά, ο άλλος στο Παρίσι, μα δεν έπαψαν ποτέ να επικοινωνούν μεταξύ τους. Κατάφεραν να ξαναϊδωθούν το 1989, μετά από 25 χρόνια, όταν ο Αγκόπ τον επισκέφτηκε στο Παρίσι, όπου αυτή τη φορά ο ίδιος ο Άντζελο έκανε το πορτρέτο του αγαπημένου του τέως μαθητή.

Tweet

Share