Η σφαγή των Αδάνων και η Κύπρος Εκτύπωση

Larnaca Armenian School

 

Αλέξανδρος-Μιχαήλ Χατζηλύρας
Ιανουάριος - Μάρτιος 2015, τεύχος 84

 

Βρισκόμενη απέναντι από την Κιλικία, η Κύπρος δέχθηκε γύρω στους 2.000 πρόσφυγες της σφαγής των Αδάνων, οι οποίοι κατέφυγαν κυρίως στη Λάρνακα. Αν και οι πλείστοι επέστρεψαν εντός του έτους, μερικοί παρέμειναν.

 

΄Ενα μήνα μετά τις σφαγές στα ΄Αδανα, το Κιλικιακό Πέλαγος ξέβραζε πτώματα σφαγιασθέντων Αρμενίων στις ακτές της Κερύνειας (Λάπηθος, ΄Αγιος Επίκτητος, ΄Αγιος Αμβρόσιος) και στη χερσόνησο της Καρπασίας. Οι Αδανίτες πρόσφυγες που παρέμειναν έκτισαν για τις λατρευτικές τους ανάγκες ένα μικρό παρεκκλήσι, οι εργασίες του οποίου όμως έμειναν ανολοκλήρωτες λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων. Μετά από άδεια από τον Αρμένιο Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης, Χοβαννές Αρσιαρουνί, διενεργήθηκε στα τέλη του 1912 σχετικός έρανος και η εκκλησία ολοκληρώθηκε την 1η Απριλίου 1913.

 

Η εκκλησία αφιερώθηκε στον ΄Αγιο Στέφανο, προστάτη-Άγιο των Αδάνων, αποτελεί δε μικρότερο αντίγραφο της εκκλησίας της πόλης, που κάηκε από τον όχλο των Τούρκων. Η πρώτη Θεία Λειτουργία τελέστηκε στις 20/05/1914 από τον Ανώτερο Αρχιμανδρίτη Σεροβπέ Σαμβελιάν, ενώ ο καθαγιασμός έγινε στις 30/06/1918 από τον Αρχιεπίσκοπο Τανιέλ Χακοπιάν. ΄Οπως αναφέρεται και στην αναμνηστική επιγραφή στην πρόσοψη της εκκλησίας, αυτή είναι αφιερωμένη «στη μνήμη των μαρτύρων της Κιλικίας», θεωρείται δε το αρχαιότερο μνημείο σε ολόκληρη τη Διασπορά για τα θύματα των αρμενικών σφαγών. Στο χώρο της εκκλησίας ιδρύθηκε και το αρμενικό σχολείο της πόλης του Ζήνωνα. Στα τέλη του 1909 κτίστηκε το «Εθνικό Σχολείο Μουσεγιάν», στα βόρεια της εκκλησίας, με την οικονομική συνδρομή του Επισκόπου Αδάνων, Μουσιέγ Σεροπιάν.

 

Στο προαύλιο της εκκλησίας βρίσκεται ένα χατσκάρ (σταυρόπετρα) από κοκκινωπή πέτρα τουφ. Λαξεύτηκε στην επαρχία Σισιάν της Αρμενίας από το γλύπτη Grishia Avedissian και δωρήθηκε από τους Μιχράν και Ζακλίν Μπογιατζιάν. Φέρει τη γρανιτένια αρμενική επιγραφή: «Εκατονταετηρίδα της σφαγής των Αδάνων 1909-2009 μνημείο των μυριάδων μαρτύρων του Αρμενικού ΄Έθνους». Το μνημείο καθαγιάστηκε στις 25/12/2011 από τον Αρχιεπίσκοπο Βαρουζάν Χεργκελιάν.