Μά­ικ Τσι­λι­γκι­ριάν

«Aρμενικά» Απρίλιος - Ιούνιος 2014. Τεύχος 81

Μια ε­πί­σκε­ψη στην πό­λη Σου­σί θα μας εκ­πλή­ξει ευ­χά­ρι­στα. Η καθη­με­ρι­νό­τη­τα των πο­λι­τών έ­χει μπει σε κα­νο­νι­κούς ρυθ­μούς. Νέ­ες υ­πο­δο­μές, α­να­πα­λαιώ­σεις κτι­ρί­ων, μι­κρές και με­γά­λες ερ­γα­σί­ες σχε­δόν σε ό­λη την πό­λη. Ε­άν συ­νε­χι­στούν τα έρ­γα με αυ­τούς τους ρυθ­μούς πο­λύ σύντο­μα το Σου­σί δεν θα θυ­μί­ζει σε τί­πο­τα την κα­τε­στραμ­μέ­νη και ε­ρει­πω­μέ­νη πό­λη του 1992.

Η αρ­με­νι­κή αυ­τή πό­λη που εί­ναι χτι­σμέ­νη ου­σια­στι­κά πά­νω σε έ­να τε­ρά­στιο βρα­χώ­δες βου­νό 10 χιλ. α­πό την πρω­τεύ­ου­σα Στε­πανα­γκέρ­τ, έ­χει δια­δρα­μα­τί­σει πο­λύ ση­μα­ντι­κό ρό­λο στην ι­στο­ρί­α και την α­ναγέν­νη­ση του αρ­με­νι­κού λα­ού.
Το Σου­σί υ­πήρ­ξε το δεύ­τε­ρο με­γα­λύ­τε­ρο κέ­ντρο πο­λι­τι­σμού με­τά την Τι­φλί­δα για τους Αρ­μέ­νιους του Καυ­κά­σου κα­τά το 18ο και 19ο αιώ­να. Εν­δει­κτι­κά μπο­ρού­με να α­να­φέ­ρου­με ό­τι από το 1882 εκ­δό­θη­καν στα αρ­με­νι­κά τυ­πο­γρα­φεί­α της πό­λης, δε­καπέ­ντε δια­φο­ρε­τι­κές αρ­με­νι­κές ε­φη­με­ρί­δες και πλή­θος βι­βλί­ων. Με­γά­λες προ­σω­πι­κό­τη­τες, στρα­τιω­τι­κοί, ε­πι­στή­μο­νες, καλ­λι­τέ­χνες και ε­πα­να­στά­τες οι ο­ποί­οι δια­δρα­μά­τι­σαν ση­μα­ντι­κό ρό­λο στην ι­στο­ρί­α μας, κα­τά­γο­νταν α­πό αυ­τή την ι­στο­ρι­κή πό­λη.
Το Σου­σί ή­ταν κέ­ντρο πο­λε­μι­κών συ­γκρού­σε­ων στις αρ­χές του 20ού αιώ­να και οι Αρ­μέ­νιοι έ­χουν υ­πο­στεί αρ­κε­τές φο­ρές διώ­ξεις, σφα­γές και προ­σφυ­γιά α­πό τους Τούρ­κους και τους Τα­τά­ρους.
Ο­ρό­ση­μο για τη νί­κη στο Αρτσάχ ή­ταν η α­πε­λευ­θέ­ρω­ση του Σου­σί α­πό τους Α­ζέ­ρους το Μά­ιο του 1992.
Μια νί­κη που γέν­νη­σε ε­θνι­κή υ­πε­ρη­φά­νεια και προσ­δο­κί­ες για έ­να κα­λύ­τε­ρο μέλ­λον στους Αρ­μενί­ους της πε­ριο­χής. Το ί­διο συ­ναί­σθη­μα α­νά­τα­σης αι­σθά­νε­ται ό­ποιος ε­πι­σκε­φθεί σή­με­ρα την πο­λύ­πα­θη πό­λη.
Ο πλη­θυ­σμός έ­χει αυ­ξη­θεί ση­μα­ντι­κά τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια. Γί­νο­νται έρ­γα σε εκ­κλη­σί­ες, δρό­μους, κρα­τι­κά κτί­ρια και σχο­λεί­α. Το κε­ντρι­κό σχο­λεί­ο του Σου­σί εί­ναι έ­να κό­σμη­μα που θα το ζή­λευαν και οι πιο α­να­πτυγ­μέ­νες χώ­ρες. Η εκκλη­σί­α Σουρ­π Γα­ζα­ντσε­τσότ­ς ε­πί­σης έ­χει α­πο­κα­τα­στα­θεί α­πό τις ζη­μιές των βομ­βαρ­δι­σμών κα­τά τη διάρ­κεια του πο­λέ­μου.
Α­πό τον Ο­κτώ­βριο του 2012 το Υ­πουρ­γεί­ο Πο­λι­τι­σμού και Νε­ο­λαί­ας του Αρτσάχ στε­γά­ζε­ται στο Σου­σί, σ’ έ­να α­να­πα­λαιω­μέ­νο κτί­ριο 100 ε­τών που είναι τμή­μα του παρ­θε­να­γω­γεί­ου «Σχο­λεί­ο Θη­λέ­ων Μα­ρια­μιάτ­ς». Έ­να κτί­ριο με άρ­τια αι­σθη­τι­κή και χω­ρίς τις υ­περ­βο­λές και τις κιτ­ς πα­ρεμ­βά­σεις που πολ­λές φο­ρές βλέ­που­με στο Ε­ρε­βάν και σε άλ­λες πό­λεις της Αρ­με­νί­ας.
Αυ­τό που προ­κα­λεί το με­γα­λύ­τε­ρο θαυ­μα­σμό εί­ναι το νέ­ο Μου­σεί­ο Τέ­χνης στην κε­ντρι­κή πλα­τεί­α της πό­λης και το ο­ποίο ε­γκαι­νιά­στη­κε πριν α­πό έ­να χρό­νο πε­ρί­που.
Το μου­σεί­ο αυ­τό εί­ναι πραγ­μα­τι­κά κά­τι ξε­χω­ρι­στό και προ­σεγ­μέ­νο μέ­χρι και την τελευ­ταί­α λε­πτο­μέ­ρεια. Ε­ξω­τε­ρι­κά δέ­νει αρ­μονι­κά με τα υ­πό­λοι­πα πα­ρα­δο­σια­κά κτί­ρια και ε­σω­τε­ρι­κά η αρ­χι­τε­κτο­νική του δο­μή δί­νει την αί­σθη­ση ό­τι μπαί­νεις σε έ­ναν ιε­ρό χώ­ρο. Με τη βο­ή­θεια του φυ­σι­κού φω­τι­σμού και με την κε­ντρι­κή αί­θου­σα να μοιάζει με το ε­σω­τε­ρι­κό αρ­με­νι­κής εκ­κλη­σί­ας. Τα τε­τρα­κό­σια πε­ρί­που έρ­γα που φι­λο­ξε­νεί εί­ναι δω­ρε­ές α­πό συλ­λέ­κτες και καλ­λι­τέ­χνες. Η ι­δέ­α και υ­λο­ποί­ηση ό­σον α­φο­ρά τη συλ­λο­γή των έρ­γων ή­ταν του κα­θη­γη­τή Κρι­κόρ Κα­πριελιάν.
Το μου­σεί­ο πε­ρι­λαμ­βά­νει έρ­γα σπου­δαί­ων καλ­λι­τε­χνών, ό­πως των Σα­ριάν, Α­γκόπ Α­γκο­πιάν, Ζαν­σέμ, Καρ­ζού, Μι­νάς, Γκουζ­νέ­τζοφ, Γιού­ρι Α­γκο­πιάν και άλ­λων.
Στον ε­ξω­τε­ρι­κό προ­αύ­λιο χώ­ρο του μου­σεί­ου έ­χουν το­πο­θετη­θεί έρ­γα σύγ­χρο­νων ιτα­λών γλυ­πτών οι ο­ποί­οι τα κα­λο­καί­ρια ε­πι­σκέ­πτο­νται το χώ­ρο για να ο­λο­κλη­ρώ­σουν ο κάθε έ­νας το έρ­γο του.
Η πα­ρά­δο­ση της πό­λης Σου­σί ως κέ­ντρο πο­λι­τι­σμού του αρ­με­νι­κού έ­θνους φαί­νε­ται ό­τι θα συ­νε­χι­στεί και στο μέλ­λον.
Τί­πο­τα δεν εί­ναι τυ­χαί­ο, οι κά­τοι­κοι αυ­τής της πό­λης έ­χουν την ε­πί­γνω­ση της ι­στο­ρι­κής τους ευ­θύ­νης και προ­σπα­θούν για το κα­λύ­τε­ρο δυ­να­τό, χω­ρίς πα­ρά­πο­να και μι­ζέ­ρια, ε­νώ δη­λώ­νουν ευ­χα­ριστη­μέ­νοι και αι­σιό­δο­ξοι για το μέλ­λον, πα­ρά τις τε­ρά­στιες οι­κο­νο­μι­κές τους δυ­σκο­λί­ες.

Tweet

Share