Το ΤΣΑΒΑΧΚ του χθες και του σήμερα Εκτύπωση E-mail


Οβαννές Γαζαριάν

Απρίλιος-Ιούνιος 2012 Τεύχος 73

 

 

Η ι­στο­ρί­α του Τσα­βάχ­κ, της πε­ριο­χής στη Νό­τια Γε­ωρ­γί­α εί­ναι ά­με­σα συ­νυ­φασμέ­νη με αυ­τήν της Αρ­με­νί­ας. Πα­ρου­σιά­ζει τό­σες ο­μοιό­τη­τες που α­κό­μα και ο αμ­φι­σβη­τί­ας ι­στο­ρι­κός, α­να­λυ­τής ή α­πλός α­να­γνώ­στης δεν μπο­ρεί πα­ρά να α­να­γνω­ρί­σει ό­τι πράγ­μα­τι α­πο­τε­λεί α­να­πό­σπα­στο κομ­μά­τι της Αρ­με­νί­ας. Το ι­στο­ρι­κό ο­δοι­πο­ρι­κό που α­κο­λου­θεί το α­πο­δει­κνύ­ει.

Η πα­λαιό­τε­ρη α­να­φο­ρά του ο­νό­μα­τος γί­νε­ται στις πη­γές των Ου­ραρ­τού, στις ση­μειώ­σεις του βα­σι­λιά Αρ­γκι­στί το 785 π.Χ., ό­που ε­κεί α­να­φέρε­ται ως Ζα­μπάχ­κ. Με τον και­ρό αυ­τό πα­ρα­φρά­στη­κε, ε­νώ με τη ση­με­ρι­νή του ο­νομα­σί­α α­να­φέ­ρε­ται για πρώ­τη φο­ρά α­πό τον Μοβ­σές Χο­ρε­να­τσί -τον πρώ­το ι­στο­ρι­κό της Αρ­με­νί­ας- στο έρ­γο του «Ι­στο­ρί­α της Αρ­με­νί­ας» και συ­γκε­κρι­μέ­να κα­τά την πε­ρί­ο­δο του βα­σι­λιά Βα­γαρ­σάκ. Το Τσα­βάχκ ή­ταν η πε­ριο­χή που χρησι­μο­ποιού­σαν οι Αρ­μέ­νιοι βα­σι­λείς ως θε­ρι­νή κα­τοι­κί­α.

Ό­ταν στα τέ­λη του 4ου αιώ­να μ.Χ. η Αρ­με­νί­α διαι­ρέ­θη­κε ανά­με­σα στην Περ­σί­α και το Βυ­ζά­ντιο, το Τσα­βάχ­κ προ­σαρ­τή­θη­κε στο περ­σι­κό τμή­μα. Τον 9ο αιώ­να η Αρ­με­νί­α α­πέ­σπα­σε την πε­ριο­χή α­πό το βα­σί­λειο της Γε­ωρ­γί­ας κα υ­πό τη δυ­να­στεί­α των Πα­κρα­ντου­νί τη δια­τή­ρη­σε μέ­χρι το 1065, χρο­νιά κα­τά την ο­ποί­α ει­σέ­βα­λαν οι Σελ­τζού­κοι στην πε­ριο­χή και την κα­τέ­στρε­ψαν. Το 1236 πέ­ρα­σε στην κυ­ριαρ­χί­α των Μογ­γό­λων με τη βο­ή­θεια των ο­ποί­ων οι ντό­πιοι 30 χρό­νια αρ­γό­τε­ρα α­να­κη­ρύ­ξαν την ε­παρ­χί­α του Τσα­βάχκ αυ­τό­νο­μη και α­νε­ξάρ­τη­τη.

Το 1579 η πε­ριο­χή κα­τα­λή­φθη­κε α­πό τους Τούρ­κους, ε­νώ ξε­κί­νη­σε μια πραγ­μα­τικά πο­λύ δύ­σκο­λη πε­ρί­ο­δος σκλα­βιάς στη διάρ­κεια της ο­ποί­ας έ­να μέ­ρος του πλη­θυ­σμού α­να­γκά­στη­κε να ε­ξι­σλα­μι­σθεί για να σώ­σει τη ζω­ή του. Πα­ρό­λα αυτά, η πλειο­ψη­φί­α δια­τή­ρη­σε τη θρη­σκευ­τι­κή και την ε­θνι­κή της ταυ­τό­τη­τα.

Το 1828 με τη λή­ξη του ρω­σο-τουρ­κι­κού πο­λέ­μου, οι Ρώ­σοι προ­σάρ­τη­σαν την ε­παρ­χί­α στην ε­πι­κρά­τειά τους και τη δια­τή­ρη­σαν μέ­χρι το 1918, ό­ταν η πε­ριο­χή α­πο­τέλε­σε το μή­λον της έ­ρι­δος με­τα­ξύ Γε­ωρ­γί­ας και Αρ­με­νί­ας. Κερ­δι­σμέ­νη ω­στό­σο ή­ταν η πρώ­τη, κα­θώς -στα πλαί­σια της Σο­βιε­τι­κής Έ­νω­σης- η Μό­σχα την παρέ­δω­σε ο­ρι­στι­κά το 1921. Ω­στό­σο, με τη διά­λυ­ση της Σο­βιε­τι­κής Έ­νω­σης, η Γε­ωρ­γί­α προ­χώ­ρη­σε σε μια δια­δι­κα­σί­α υ­πο­βάθ­μι­σης της ε­παρ­χί­ας, με σκο­πό να κα­ταστή­σει τους Αρ­μέ­νιους της πε­ριο­χής πο­λί­τες δεύ­τε­ρης κα­τη­γο­ρί­ας.

 

Δυ­σκο­λί­ες και δρά­σεις


Σή­με­ρα στο Τσα­βάχ­κ οι Αρ­μέ­νιοι πο­λί­τες α­πο­τε­λούν τη συ­ντρι­πτι­κή πλειοψη­φί­α του πλη­θυ­σμού της ε­παρ­χί­ας κα­θώς α­ριθ­μούν 220.000 ά­το­μα. Στα 145 αρ­με­νι­κά χω­ριά, τις πό­λεις, α­κό­μα και την πρω­τεύ­ου­σα Α­χαλ­κα­λάκ υπάρ­χει έλ­λει­ψη πο­λι­τι­στι­κών κέ­ντρων, θε­ά­τρων, ό­πε­ρας και γε­νι­κώς ο­ποιασ­δή­πο­τε δρα­στη­ριό­τη­τας θα μπο­ρού­σε να κα­τα­στή­σει πιο ευ­χά­ρι­στη ή και α­νεκτή τη ζω­ή των αν­θρώ­πων που κα­τοι­κούν ε­κεί.

Τα πα­ρα­πά­νω ω­στό­σο φα­ντά­ζουν α­πλά πο­λυ­τέ­λειες, αν α­να­λο­γι­στού­με πως η κυβέρ­νη­ση της Τι­φλί­δας δεν πα­ρέ­χει ού­τε καν τα βα­σι­κά στους αρ­με­νι­κής κα­ταγω­γής πο­λί­τες της. Α­σφαλ­το­στρω­μέ­νοι δρό­μοι, δί­κτυο πα­ρο­χής πό­σι­μου νε­ρού, η­λε­κτρο­δό­τη­ση εί­ναι με­ρι­κά α­πό τα αυ­το­νό­η­τα, τα ο­ποί­α ω­στό­σο στε­ρού­νται αρ­κε­τοί κά­τοι­κοι του Τσα­βάχ­κ.

Ε­πί­σης, η μη υ­πο­χρε­ω­τι­κή εκ­μά­θη­ση της γε­ωρ­για­νής γλώσ­σας στα σχο­λεί­α της πε­ριο­χής μπο­ρεί να φα­ντά­ζει με­γά­λη πα­ρα­χώ­ρη­ση της κυ­βέρ­νη­σης α­πέ­να­ντι στην αρ­με­νι­κή κοι­νό­τη­τα. Ω­στό­σο, τα Γε­ωρ­για­νά κυ­ριαρ­χούν στις πε­ρισ­σό­τερες εκ­φάν­σεις του δη­μό­σιου βί­ου (π.χ. στις δη­μό­σιες υ­πη­ρε­σί­ες), γι’ αυ­τό και ό­σοι Αρ­μέ­νιοι κά­τοι­κοι δεν γνω­ρί­ζουν τη γλώσ­σα δυ­σκο­λεύ­ο­νται α­φά­νταστα στις συ­ναλ­λα­γές και εν γέ­νει στην κα­θη­με­ρι­νό­τη­τά τους.

Τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια, μά­λι­στα, οι Γε­ωρ­για­νοί προ­ω­θούν και την τε­χνη­τή πλη­θυ­σμια­κή αλ­λοτρί­ω­ση, φέρ­νο­ντας στην ε­παρ­χί­α ε­ποί­κους α­πό άλ­λα μέ­ρη της χώ­ρας, α­φαι­ρώ­ντας αρ­με­νι­κά χω­ριά που βρί­σκο­νται στα σύ­νο­ρα του Τσα­βάχ­κ με άλ­λες ε­παρ­χί­ες και προ­σθέ­το­ντας α­ντί­στοι­χα με α­μι­γή γε­ωρ­για­νό πλη­θυ­σμό.

Ό­λα τα πα­ρα­πά­νω κα­ταγ­γέλ­λει στα διε­θνή αρ­μό­δια όρ­γα­να το «Συμ­βού­λιο Αρ­με­νι­κών Ορ­γα­νώ­σε­ων του Τσα­βάχ­κ», το ο­ποί­ο κα­τα­βάλ­λει προ­σπά­θειες ώ­στε να γί­νουν γνω­στές διε­θνώς οι α­δι­κί­ες και οι πα­ρα­βιά­σεις των δι­καιω­μά­των των Αρ­με­νί­ων στην εν λό­γω ε­παρ­χί­α. Το Συμ­βού­λιο ζη­τά­ει ε­πί­σης α­πό τη γε­ωρ­για­νή κυ­βέρ­νη­ση: τη χο­ρή­γη­ση αυ­τό­νο­μου ε­δα­φι­κού κα­θε­στώτος-με δι­κό του ά­με­σα ε­κλεγ­μέ­νο σώ­μα- μέ­σα στην ε­πι­κρά­τεια της Γε­ωρ­γί­ας, να ε­πι­τρα­πεί η χρή­ση της αρ­με­νι­κής γλώσ­σας στις δη­μό­σιες υ­πη­ρε­σί­ες της ε­παρ­χί­ας και τους δή­μους που α­πο­κό­πη­καν α­πό αυ­τήν και έ­χουν αρ­με­νι­κό πλη­θυ­σμό, τη βελ­τιω­μέ­νη εκ­προ­σώ­πη­ση των Αρ­με­νί­ων στους το­πι­κούς και κρατι­κούς θε­σμούς, ό­πως ε­πί­σης και την εκ­πό­νη­ση σχε­δί­ων για την κοι­νω­νι­κή και οι­κο­νο­μι­κή α­νά­πτυ­ξη της πε­ριο­χής, ώ­στε να φτά­σει στο ί­διο ε­πί­πε­δο με την υ­πό­λοι­πη χώ­ρα.

Α­σφα­λώς, η κυ­βέρ­νη­ση μό­νο με κα­λό μά­τι δεν βλέ­πει ό­λη αυ­τή την πρω­το­βου­λία. Α­ντί­θε­τα, προ­σπα­θεί με κά­θε τρό­πο να την σα­μπο­τά­ρει. Πα­ρό­λα αυ­τά το Συμ­βού­λιο συ­νε­χί­ζει τον α­γώ­να του και πι­στεύ­ει ό­τι με την, έ­στω και δια­κρι­τική, συ­μπα­ρά­στα­ση της Αρ­με­νί­ας θα μπο­ρέ­σει να πε­τύ­χει τους στό­χους του και να προ­σφέ­ρει έ­να κα­λύ­τε­ρο αύ­ριο στο λα­ό του Τσα­βάχ­κ.

Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 30 επισκέπτες συνδεδεμένους