Βαχράμ Κιπρισλιάν, ένας χαράκτης ήρωας Εκτύπωση E-mail

Τα εξειδικευμένα περιοδικά παλαιότερων εποχών, που γονείς, παππούδες, αλλά και κάποιοι νεότεροι, περίμεναν να περάσει η βδομάδα, για να έρθει το νέο τεύχος στο περίπτερο ή το ψιλικατζίδικο της γειτονιάς έχουν λιγοστέψει τα τελευταία χρόνια. Οι βασικές αιτίες του «θανάτου» αυτών των εντύπων ήταν η οικονομική κρίση, αλλά το διαδίκτυο ήταν αυτό που έδωσε τη χαριστική βολή.
Τα περιοδικά αυτά εξειδικεύονταν στη φωτογραφία, τα γραμματόσημα, τα νομίσματα, τη μουσική, το ψάρεμα, το κυνήγι, την κατάδυση, το πλέξιμο κ.λπ. Πρόσφατα, η καλή φίλη και αναγνώστρια των «Αρμενικών», κυρία Ίντα Θήλιζα-Κιπρισλιάν, μας έστειλε ένα άρθρο με μια άγνωστη ιστορία του πατέρα της που είχε δημοσιευτεί σε ένα από αυτά τα περιοδικά τον «Συλλεκτικό Κόσμο», τον Οκτώβριο του 1982 (τεύχος 517).
Το αναδημοσιεύουμε αυτούσιο καθώς παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον.

kiprislian1Ο Βαχράμ Κιπρισλιάν με τη σύζυγο του, Μαρί και την κόρη του Ίντα- Σογμέν

Του Πάνου Ταζεδάκη
Απρίλιος- Ιούνιος 2017, τεύχος 93

Ο χαράκτης Βαχράμ Κιπρισλιάν αποφάσισε να κλείσει το μαγαζί του, τώρα που μπήκε στα 87, αφού και ο «μικρός» που τον βοηθούσε, έχει συνταξιοδοτηθεί πριν από αρκετά χρόνια. Θέλει τώρα να ακούει μουσική και να μαθαίνει τα νέα, από τα δελτία ειδήσεων, που τα παρακολουθεί όλα, και από τις εφημερίδες.
«Είμαι Αρμένιος», μας λέει, «δηλαδή Έλληνας είμαι, εξήντα χρόνια στην Ελλάδα». Κατά το διαβατήριό του έχει περσική υπηκοότητα, ενώ παλαιότερα σαν Τούρκος υπήκοος είχε υπηρετήσει και στον τουρκικό στρατό.
Ο Κιπρισλιάν γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1896 στην Σμύρνη, όπου ο πατέρας του ήταν χρυσοχόος-καρφωτής. Λιποτάκτησε από τον τουρκικό στρατό το 1919 και κατάφερε να φύγει από τη Σμύρνη με τα αδέλφια του, με το τελευταίο πλοίο «Αμαζώνια» που απόπλευσε πριν από την καταστροφή.
Στην Αθήνα εργάστηκε αρχικά με άλλους χαράκτες και το 1925 άνοιξε στην οδό Ευριπίδου 2 το κατάστημα «Αδελφοί Λ. Κιπρισλιάν», με τους αδελφούς του, Ζαρέ και Λεόν, από τους οποίους ο ένας έχει πεθάνει ενώ ο άλλος έφυγε στην Βενεζουέλα. Το 1973, μόνος πια, μετέφερε το κατάστημα στην οδό Χαβρίου 6, όπου το διετήρησε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1982.
Ο Κιπρισλιάν έκανε κάθε είδους χαρακτική εργασία, όπως σφραγίδες, επιγραφές, βιομηχανικές μήτρες, πόρπες, σήματα και ακόμα πάμπολλα μετάλλια, στα οποία όμως δεν έγραφε το όνομά του. Και επειδή, όπως και οι άλλοι συνάδελφοί του, δεν κράτησε αντίγραφα ή αρχείο, είναι πολύ δύσκολο να αποκτήσουμε ολοκληρωμένη εικόνα για το έργο του.
Κάτι που ενδιαφέρει τους φιλοτελιστές: ο Κιπρισλιάν έχει φτιάξει με το χέρι και χωρίς τόρνο, όλα σχεδόν τα ταχυδρομικά σήμαντρα των τελευταίων δεκαετηρίδων, όπως και τα σήμαντρα της Αγροτικής Τραπέζης και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Η ειδικότητα του Κιπρισλιάν ήταν οι μήτρες για σκελετούς συσσωρευτών αυτοκινήτων, ενώ έφτιαχνε επίσης καλούπια για σαπούνια, μπισκότα, σοκολατάκια και κάθε άλλη βιομηχανική χρήση.
Σαν Αρμένιος με Αρμένια σύζυγο, ο Κιπρισλιάν διαβάζει καθημερινά την αρμενική εφημερίδα των Αθηνών και το 1981, δηλαδή σε ηλικία 85 ετών, έκανε τουριστικό ταξίδι στη Σοβιετική Αρμενία, για να μιλήσει τη γλώσσα του πιο άνετα. Τώρα που έκλεισε το μαγαζί, ετοιμάζεται να δει το 1983 και τις Ηνωμένες Πολιτείες, στις οποίες πηγαινοέρχεται η κόρη του Ίντα-Σογμέν Θήλυζα.
Δεν φοράει ποτέ σακκάκι, ούτε τον χειμώνα, γιατί όπως λέει, απλώς δεν κρυώνει.
Σαν Έλληνας ο Κιπρισλιάν είναι πραγματικός πατριώτης και ήρωας. Ας διαβάσουμε τι βεβαιώνει ένας στρατηγός:

Βεβαιώ ο υπογεγραμμένος Υποστράτηγος Τσαταλός Ευθύμιος, Υπαρχηγός Χωροφυλακής, ότι οι αδελφοί Λέων Κιπρισλιάν του Λουδοβίκου και Βαχράμ Κιπρισλιάν του Λουδοβίκου, διατηρούντες κατάστημα χαρακτικής, επιγραφών και σφραγίδων ενταύθα και επί της οδού Ευριπίδου 2, καθ’ όλην την διάρκειαν της Κατοχής προσέφερον μεγάλας υπηρεσίας προς την Πατρίδα, αφιλοκερδώς, με άμεσον κίνδυνον της ζωής των, διότι, κατασκευάσαντες τη υποδείξει μου σφραγίδας όλων των εν Αθήναις και Πειραιεί Υπηρεσιών των Γερμανικών και Ιταλικών Στρατευμάτων Κατοχής, διηυκόλυνον πλείστας Υπηρεσίας εκδόσεως παρανόμου τύπου διαβατηρίων και ταυτοτήτων των εν Ελλάδι δρώντων προς εξυπηρέτησιν του καθόλου συμμαχικού αγώνος Μυστικών Οργανώσεων, Αντιστάσεως, με αποτέλεσμα την διαφυγήν και κίνησιν πολλών πατριωτών εντός των κατεχομένων ζωνών.
Εν Αθήναις, τη 28η Ιουνίου 1957
Ο βεβαιών, Υποστράτηγος
Ευθύμιος Τσαταλός.

 

Να τι είχε συμβεί: οι γερμανικές και ιταλικές μονάδες και υπηρεσίες κατοχής ανάθεσαν την κατασκευή των σφραγίδων τους στον Πέρση υπήκοο και Αρμένιο την καταγωγή Κιπρισλιάν. Έπεσαν όμως σε γνήσιο Έλληνα πατριώτη, που έφτιαχνε διπλές σφραγίδες, μια για τον πελάτη εχθρό και μια άλλη, δωρεάν, για τις αντιστασιακές οργανώσεις.
Με τις σφραγίδες αυτές, που ήταν απόλυτα ίδιες με τις γνήσιες, αφού γινόντουσαν από το ίδιο αρνητικό, κατασκευάστηκαν δήθεν γερμανικά και ιταλικά διαβατήρια και έγγραφα, με τα οποία τα μέλη των μυστικών οργανώσεων κυκλοφορούσαν ελεύθερα στην κατεχόμενη Ελλάδα ή έφευγαν στη Μέση Ανατολή.
Οι σφραγίδες αυτές, που ήταν τρομερό όπλο στα χέρια των πατριωτών, γιατί τους άνοιγαν όλα τα μπλόκα, ήσαν βέβαια άγνωστες στα στρατεύματα κατοχής. Τις αγνόησε όμως και το Ελληνικό Κράτος, μετά από την απελευθέρωση, κι έτσι ο Κιπρισλιάν δεν τιμήθηκε αλλά ούτε αναφέρθηκε ποτέ σαν ήρωας της Αντιστάσεως, παρόλο τον κίνδυνο άμεσου τουφεκισμού, που διέτρεξε επί χρόνια.

 

Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 14 επισκέπτες συνδεδεμένους