Παρσέχ Πιπεριάν Εκτύπωση E-mail

Ο αρ­μέ­νιος ο­πλί­της που έ­πεσε στην Κύπρο το 1974 

Μάικ Τσιλιγκιριάν

Αρμενικά Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013 τεύχος 79

Στις 16 Αυ­γού­στου του 1974, την πε­ρί­ο­δο της τουρ­κι­κής ει­σβο­λής στην Κύ­προ, ο στρα­τιώ­της Μη­χα­νι­κού της ΕΛ­ΔΥΚ, Παρ­σέχ Πι­πε­ριάν έ­πε­σε μα­χό­με­νος η­ρω­ι­κά, στις πο­λε­μι­κές ε­πι­χει­ρή­σεις πλη­σί­ον της Λευ­κω­σί­ας. Για τον Παρ­σέχ δεν έ­χουν ειπωθεί ού­τε γρα­φτεί πολ­λά, ί­σως ε­πει­δή η οι­κο­γέ­νειά του πο­τέ δεν διεκ­δί­κη­σε δάφνες και προ­τί­μη­σε να κρα­τή­σει χα­μη­λούς τό­νους, πα­ρά το μέ­γε­θος της θυ­σί­ας του. Την ερ­χό­με­νη χρο­νιά συμπλη­ρώ­νο­νται 30 χρό­νια α­πό την τουρ­κική ει­σβο­λή, θε­ω­ρού­με χρέ­ος να α­να­φερ­θού­με στην ι­στο­ρί­α του Παρ­σέχ Πι­πε­ριάν. Εμείς συνα­ντή­σα­με την α­δελ­φή του Βι­κτό­ρια και πα­ρα­θέ­του­με με­ρι­κά εν­δια­φέ­ρο­ντα απο­σπά­σμα­τα α­πό τη συ­ζή­τη­ση που α­κο­λού­θη­σε.

H οι­κο­γέ­νειά μας κα­τά­γε­ται α­πό την Κιου­τά­χεια της Μι­κράς Α­σί­ας και α­σχο­λού­νταν με την καλ­λιέρ­γεια και ε­πε­ξερ­γα­σί­α της πι­πε­ριάς α­πό ό­που προ­έ­κυ­ψε και το ε­πώ­νυ­μό μας. Οι Αρμέ­νιοι της πε­ριο­χής εί­ναι πα­γκο­σμί­ως γνω­στοί για την ι­διαί­τε­ρη τε­χνο­τρο­πί­α και αι­σθη­τι­κή τους στην κε­ρα­μι­κή.

Ο πα­τέ­ρας μου ήρ­θε στην Ελ­λά­δα πο­λύ μι­κρός και α­σχο­λήθη­κε με την τέ­χνη αυ­τή.

Άρ­χι­σε να ερ­γά­ζε­ται σε έ­να α­πό τα ερ­γα­στή­ρια κε­ρα­μι­κής που α­νοί­ξα­νε στα τέ­λη της δε­κα­ε­τί­ας του ’20, στο Φά­λη­ρο και το Μα­ρού­σι. Ζω­γρά­φι­ζε κε­ρα­μι­κά δί­πλα στον θεί­ο του, τον Αγκόπ Κα­ρα­μπα­τζα­κιάν, ε­ξαίρετο καλ­λι­τέ­χνη, έρ­γα του ο­ποί­ου ε­κτί­θε­νται σή­με­ρα στην Βου­λή. Ό­ταν τα ερ­γα­στή­ρια έ­παυσαν να λει­τουρ­γούν στη διάρ­κεια της κα­το­χής, ά­νοι­ξε μπα­κά­λι­κο στο Δουρ­γού­τι, στα «Ι­τα­λι­κά». Τα παι­δι­κά μας χρό­νια τα πε­ρά­σα­με ε­κεί. Μέ­να­με α­πέ­να­ντι α­πό την αρμε­νι­κή Κα­θο­λι­κή εκ­κλη­σί­α, στην ο­δό Ρε­νέ Πυώ.

Ο πα­τέ­ρας μου ή­ταν άν­θρω­πος της εκ­κλη­σί­ας. Μπο­ρεί να μην ή­ταν πλού­σιος, ω­στό­σο ζού­σα­με σχε­τι­κά ά­νε­τα. Ήμα­σταν μια α­γα­πη­μέ­νη οι­κο­γέ­νεια χω­ρίς ι­διαί­τε­ρα προ­βλή­μα­τα.

Στον α­δελ­φό μου ά­ρε­σε ο α­θλη­τι­σμός, ή­ταν μέ­λος της ο­μά­δας μπά­σκετ και βό­λε­ϊ της Αρ­με­νι­κής, φοί­τη­σε στο αρ­με­νι­κό σχο­λείο, ή­ταν δε­μέ­νος με την κοι­νό­τη­τα και συμμετείχε σε διά­φο­ρες δρα­στη­ριό­τη­τες.  

Δυ­στυ­χώς, η νε­ό­τη­τά μας συ­νέ­παι­σε χρό­νι­κα με την πε­ρί­οδο της Χού­ντας. Δεν μπο­ρού­σα­με να εκ­φρα­στού­με ε­λεύ­θε­ρα. Η κατά­στα­ση ή­ταν τρα­γι­κή, ι­διαί­τε­ρα για ε­μάς τους νέ­ους.

Ε­κεί­νη την ε­πο­χή ή­ταν που ο Παρ­σέχ πα­ρου­σιά­στη­κε στον στρα­τό, αν και τό­τε, οι πε­ρισ­σό­τε­ροι Αρμέ­νιοι δεν υ­πη­ρε­τού­σαν, ό­πως και ο με­γά­λος μου α­δελ­φός. Η κα­θη­με­ρι­νό­τη­τα των στρα­τιω­τών στα στρα­τό­πε­δα ή­ταν α­φό­ρη­τη, η ψυ­χο­λο­γι­κή και σω­μα­τι­κή βία ή­ταν κα­θη­με­ρινή.

Ο Παρ­σέχ ή­ταν α­νοι­χτό­μυα­λος, με ε­λεύ­θερο πνεύ­μα. Ε­πει­δή ή­ταν ι­δε­ο­λό­γος ζή­τη­σε να με­τα­τε­θεί στην Κύ­προ και να πο­λε­μή­σει κα­τά των Τούρ­κων. Στην εύ­λο­γη απο­ρί­α μου για αυ­τήν την ξαφ­νι­κή του α­πό­φα­ση α­πά­ντη­σε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά: «έ­τσι ό­πως εί­ναι τα πράγ­μα­τα ε­δώ θα με βά­λουν να σκο­τώσω τον α­δελ­φό μου. Του­λά­χι­στον στην Κύ­προ ε­άν εί­ναι να σκο­τώ­σω κά­ποιον, αυ­τός θα εί­ναι ο ε­χθρός...».

Ο Παρ­σέχ εί­χε έ­ντο­να πα­τριω­τι­κά αι­σθή­μα­τα και θε­ω­ρούσε ό­τι έ­χει έ­να χρέ­ος να ξε­πλη­ρώ­σει α­πένα­ντι στις οι­κο­γέ­νειες των γο­νιών μας, που και οι δύ­ο ξε­κλη­ρί­στη­καν στη Γε­νο­κτο­νί­α. Τε­λι­κά τον ε­πέ­λε­ξαν να πά­ει να πο­λε­μή­σει στην Κύ­προ. Μια μέ­ρα μου τη­λε­φώ­νη­σε και α­νέ­φε­ρε ό­τι «εί­ναι κα­λά, να μην α­νη­συ­χού­με και ό­τι εί­ναι πο­λύ πε­ρή­φα­νος που κα­τά­φε­ρε να πά­ρει το αί­μα του πί­σω… για τους παπ­πού­δες μας....».

Έ­χου­με βά­σι­μες πλη­ρο­φο­ρί­ες α­πό έ­ναν φί­λο του και μί­α νο­σο­κό­μα ό­τι ο Παρ­σέχ τραυ­μα­τί­στη­κε και νο­ση­λεύ­τη­κε στο 401 στρα­τιω­τι­κό νο­σο­κο­μεί­ο στην Α­θή­να, το κα­λο­καί­ρι του ‘74, κα­θώς εί­χα­με χά­σει ε­πα­φή μα­ζί του. Στις 15 Αυ­γού­στου έ­λη­ξε ο πό­λε­μος και έ­γινε ε­κε­χει­ρί­α. Κα­τά τη διάρ­κειά της, οι Τούρ­κοι πε­ρι­κύ­κλω­σαν το στρα­τόπε­δο της ΕΛ­ΔΥΚ και ε­πι­τέ­θη­καν με βα­ρύ ο­πλι­σμό και ε­μπρη­στι­κές βόμ­βες. Δεν έ­γι­νε μά­χη. Τα παι­διά μας κά­η­καν σαν τα πο­ντί­κια, διό­τι λόγω της ε­κε­χει­ρί­ας δεν πε­ρί­με­ναν ε­πίθε­ση. Α­πό ε­κεί­νη την η­μέ­ρα τη­λε­φω­νού­σα­με κα­θη­με­ρι­νά στη διοί­κη­ση για να μά­θουμε νέ­α για τον α­δελ­φό μου. Η μό­νη α­πά­ντη­ση ή­ταν: «...δεν εί­ναι σε κα­μία λί­στα. Ού­τε στους θα­νό­ντες, ού­τε στους α­γνο­ουμέ­νους, ού­τε στους τραυ­μα­τί­ες, Ά­ρα εί­ναι κα­λά...».

Στις 20 Αυ­γού­στου γέν­νη­σε η νύ­φη μου και εμείς πα­νη­γυ­ρί­ζαμε το τέ­λος του πο­λέ­μου. Πι­στεύ­α­με ό­τι ο Παρ­σέχ ζού­σε και θα ε­πέ­στρε­φε σύ­ντο­μα! Τε­λι­κά, στις 24 του μη­νός ε­νη­με­ρω­θή­κα­με για τον θά­να­τό του. «Έ­πε­σε μα­χό­με­νος υ­πέρ πί­στε­ως και πα­τρί­δος» μας εί­παν.

Τό­τε τα­ξί­δε­ψα στην Κύ­προ και δια­πί­στω­σα ό­τι εί­χε τα­φεί σε ομα­δι­κό τά­φο, σε ά­γνω­στη το­πο­θε­σί­α, α­πό την ει­ρη­νευ­τι­κή δύ­να­μη του Ο­Η­Ε που ή­ταν ε­πι­φορ­τι­σμέ­νη με την α­νταλ­λαγή των νε­κρών. Αυ­τό ή­ταν το με­γα­λύ­τε­ρο πλήγ­μα για την οικο­γέ­νειά μας. Ή­ταν γρα­φτό α­πό το Θε­ό ο Παρ­σέχ να θυ­σια­στεί στην Κύ­προ και ε­μείς, η οικο­γέ­νειά του, να μην έ­χου­με τη δυ­να­τό­τητα έ­στω να προ­σευ­χη­θού­με στο μνή­μα του.

Δεν γνω­ρί­ζου­με τις α­κρι­βείς συν­θή­κες των γε­γο­νό­των στο στρα­τό­πε­δο της ΕΛΔΥΚ κα­τά την τουρ­κι­κή ε­πί­θε­ση.

Σύμ­φω­να με φή­μες, ο Παρ­σέχ στη διάρ­κεια της ε­πί­θε­σης εί­πε στους συ­να­δέλ­φους του να ο­πι­σθο­χω­ρή­σουν για να γλι­τώ­σουν και πα­ρέ­μει­νε μό­νος με σκο­πό να κα­θυ­στε­ρή­σει την προ­έ­λα­ση του ε­χθρού. Στα λί­γα αυ­τά λε­πτά πριν πέ­σει η μοι­ραί­α βόμ­βα κα­τά­φε­ρε να ε­ξου­δετε­ρώ­σει κά­ποιους τούρ­κους στρα­τιώτες και έ­ναν α­ξιω­μα­τι­κό.

Κά­πο­τε ί­σως θα μά­θου­με τι α­κρι­βώς συ­νέ­βη ε­κεί τον Αύγου­στο του 1974.

Ε­μείς δεν θα ξε­χά­σου­με τα η­ρω­ι­κά αυ­τά παι­διά που θυ­σιά­στη­καν α­γω­νι­ζό­με­να ε­να­ντί­ον του Τούρ­κου κα­τα­κτη­τή.

Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 16 επισκέπτες συνδεδεμένους